Türkiye'deki Endemik Bitkiler Nelerdir?

Türkiyede Bulunan Endemik Bitkiler
Türkiye'deki Endemik Bitki Türleri
Yurdumuzdaki Endemik Bitki Çeşitleri

Kazdağında orman meydana getiren Kazdağı göknarı (Abies equi-trojani), Eğridir güneyindeki Kasnak meşesi (Quercus vulcanica), Köyceğiz-Dalaman arasında yaygın olan Sığla veya Günlük ağacı ve ormanları (Liquidambar orientalis), Beşparmak Dağları (Ege bölümü)ndaki Kral eğreltisi (Osmunda regalis) ile Datça yarımadasında bulunan Datça hurması (Phoneix theophrasti)dır
ülkemiz, hem çeşitli familyalara ait hem de endemikler yönünden de çok zengindir
Türkiye?de yetişen endemik türler tabiatta, aşırı otlatma, yangın, bilinçsiz kesim, söküm,ıslah çalışmaları, yapılaşma, şehirleşme ve herbisit kullanımı gibi çeşitli tehlikelerle karşı karşıyadırBu olumsuz faktörler kimi zaman bitkinin yok olmasına ve bir anlamda yer yüzünde ortadan kalkması anlamına gelmektedir

Kaz dağı göknarı:
Türkiye?de yalnızca Kazdağı?nda yetişen endemik bir göknar alt türü 30 metreye kadar boylanabilir Tomurcukları bol reçinelidir

İğne yapraklı uzun sürgünler üzerinde tek tek ışığa yönelik olarak tarak biçiminde dizilmişlerdiYaprağın üst yüzü hafif olukludur, alt yüzünde ise iki tane belirgini gümüşi renkte beyaz stoma bandı bulunur İğne yapraklar sürgünler üzerinde uzun süre, 7-10 yıl kalır

Kasnak meşesi
25-30 m boya ulaşabilen geniş ve yaygın tepeli bir meşe türü
Genç sürgünler sarımtrak veya kırmızımtrak olup, önceleri tüylü daha sonraları çıplaktır Tomurcuklar büyük yumurta biçiminde kahverengi kırmızı, tüysüzdür Tomurcuk pullarının kenarları kirpiklidir

Yapraklar sürgünler üzerinde oldukça aralıklı dizilmiştir Yaprak ayası ters yumurta veya eliptik biçimli, dip tarafı çarpıktır Yaprakların alt yüzü basık ve yıldız tüylüdür Üst yüzü çıplak ve koyu yeşildir Kadeh çok belirgin ve yarımküre şeklindedir
Endemik bir türdürKütahya, Konya, Afyon, Isparta, Eğirdir yörelerinde bulunur 1300-1800 m yükseltilere kadar çıkabilir

Datça hurması
Datça Hurması, Datça Yarımadasında batı-doğu yönünde uzanan sıradağların kuzey ve güney aklanlarında olmak üzere, iki ayrı yörede bulunmaktadır
Datça Hurması bu aklanda küme ve guruplar halinde veya tekil olarak da geniş bir alanda yayılış yapmakta ve yayılış sahilden 300-350 m yükseltiye kadar ulaşabilmektedir

Kuzeyi kapalı, sıcak, deniz etkisi altındaki vadi tabanlarının uygun kısımları ile deniz kenarındaki kum ve çakıl üzerinde yer almaktadır yaklaşık 10 m boyunda olup Datça?da 10-15 m boylara ulaşabilmektedir
Sığla ağacı
25-40 m?ye kadar boylanan yaprak döken kalın dallı ve geniş tepeli bir ağaçtır İlk bakışta çınara benzer Yaşlandıkça, kabuğu koyulaşır ve derin çatlaklı bir görünüm alır

Çiçekler küçüktür Çiçek kurulu 1-2 cm çapında olup küre şeklinde çok sayıda çiçek kümesini bulundurur Meyve 2-4 cm çapında çok sayıda kapsülden oluşur

Istranca meşesi:
25 m?ye kadar boylanabilen düzgün gövdeli dar tepeli bir meşe türüdür Gövde kabuğu düzenli aralıklarla çataklıdır Yapraklar ters yumurta biçimindedir 7-10 civarında yaprak damarı bulunur Damarlar birbirine paraleldir

Her iki yüzüde çıplaktır Alt yüzünde basit ya da yıldız tüyler bulunur Meyve sapı 2-7 cm uzunluğundadır Bir sapta 3-4 tane meyve bulunur
RELİK (RELİKT) BİTKİ: (Relikt Plant): Kalıntı, eskiden kalma, günümüze gelme?Paleoklimatik koşullarda yetişerek yaygın bir durum alan, fakat iklim koşullarının değişmesi üzerine günümüzde zorlukla yaşamını sürdüren bitki toplulukları ve bunların üyeleri

Örneğin, Karadeniz Bölgesinde yer yer kıyı kuşağında ve ve ardındaki oluklarda bulunan Akdeniz bitki toplulukları, daha önce bu bölgeye Akdeniz iklim koşulları egemen iken yerleşmişler; ancak, günümüz koşulları altında da yetişmelerini sınırlı olarak sürdürme olanağı bulmuşlardır Güneybatı Anadolu?da Köyceğiz, Marmaris dolaylarında küçük ormanlar oluşturan Sığla (Günlük) ağacı (Liquidambar Orientalis) de relik bitki özelliği göstermektedir

Ihlamur
Boyları 20-30 m?ye kadar ulaşabilir Büyüklüğü 5-10 cm arasında değişen yaprakları genellikle yürek şeklinde ve çarpık, kenarları dişli ve uzun saplıdır

Sarkık çiçek demetleri sarımsı bir renge ve karakteristik bir kokuya sahiptir Çok geç açan bu çiçekler (Haziran-Temmuz) kurutularak çay gibi içilir

Kestane
Kuzey Anadolu ve Marmara Bölgesi?nde yayılış gösterir Türkiye?de doğal olarak yetişen tek kestane türü olan ?Anadolu kestanesi? 30 m boya erişebilen, geniş tepeli bir ağaçtır Ülkemizde 25278 hektar koru, 3614 hektar baltalık kestane ormanı bulunmaktadır

Gençken düzgün olan gövde kabukları yaşlandıkça çatlaklı bir görünüm alır Mızraksı yapraklarının kenarları kaba dişlidir Çiçekleri önemli bir bal kaynağı olan kestanenin meyvesi de ekonomik değere sahiptir

Ladin
Kuzey yarıkürenin ılıman ve soğuk bölgelerinde yayılış gösteren ladinin 40 değişik türü ve bu türlere ait varyete ve formları vardır Uzaktan bakıldığında göknara benzese de piramide benzer tepesi ve sarkık dalları ile ondan ayırt edilebilir Boyu 40-50 m?ye kadar ulaşabilir İğne yaprakları kısa, sivri uçlu ve kesitli dört köşedir

Olgunlaşmış kozalağının pulları dağılmaz
Ülkemizde Doğu Karadeniz dağlarının denize bakan yüksek kesimlerinde saf ya da karışık ormanlar kuran türü Doğu ladinidir (P Orientalis, Y) Ülkemizde 146300 hektar saf Ladin ormanı bulunmaktadır

Kızılağaç
Trakya, Marmara çevresi, Batı Karadeniz ve Doğu Karadeniz?de saf ve karışık olarak yayılış gösteren kızılağaç, boyu 20 m?yi aşabilen, esmer kabuklu, seyrek dallı bir ağaçtır Daha çok serin bölgelerde ve nemli dere yataklarının bulunduğu yerlerde görülür

Ülkemizde 66357 hektar koru, 297 hektar baltalık kızılağaç ormanı bulunmaktadır Uzunluğu 4-9 cm genişliği 3-7 cm arasında değişen ters yumurta biçimli ve testere dişli yaprakları vardır Köklerinde bulunan, havanın serbest azotunu bağlayan yumrular nedeniyle toprakları azotça zenginleştirir

ardıç
Sürüngen çalılardan büyük ağaçlara kadar çok çeşitli türleri olan ardıç, hemen hemen bütün bölgelerimiz yüksek dağlık kesimlerinde doğal yayılış gösterir

Bazıları servi gibi pul yapraklara, bazıları da batıcı iğne yapraklara sahiptir

Göknar
40m?ye kadar boylanabilen göknarlar, kendine özgü formu, gövde kabuğu iğne yaprakları ve hatta kokusu ile Çamgiller familyasının diğer türlerinden ayırt edilebilir

Yapraklarının alt yüzeyinde beyaz çizgiler vardırKozalaklar sonbaharda olgunlaşınca pulları dökülür Ülkemizde 213652 hektar saf göknar ormanı bulunmaktadır

Karaçam
Bütün kıyı bölgelerimizin dağlık kesimlerinde saf ya da karışık ormanlar kurar, hatta stebe kadar sokulurÜlkemizde 2527685 hektar saf karaçam ormanı bulunmaktadır

Gövdesinin ve dallarının kalınlığı, gri ve derin çatlaklı kabuğu, iğne yapraklarının koyu yeşil rengi ile diğer çam türlerinden ayrılır30-35 m?ye kadar boylanabilir