Tıp Bayramı

Tıp Bayramı

Tıp Bayramı, her Mart ayının 14'ünde kutlanan, Türkiye'de tıp alanından çalışanların hizmet sorunlarının tartışıldığı, bilime katkılarının ödüllendirildiği bir anma ve kutlama günüdür

14 Mart 1827'de, II Mahmut döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet'in önerisiyle ilk cerrahhanenin, Şehzadebaşı'daki Tulumbacıbaşı Konağı'nda Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla kurulması, Türkiye'de modern tıp eğitiminin başladığı gün olarak kabul edilir Okulun kuruluş günü olan 14 Mart, "Tıp Bayramı" olarak kutlanmaktadır

İlk kutlama, 1919 yılının 14 Mart'ında işgal altındaki İstanbul'da gerçekleşmiştir O gün, tıbbiye 3 sınıf öğrencisi Hikmet Boran'ın önderliğinde, tıp okulu öğrencileri işgali protesto için toplanmış ve onlara devrin ünlü doktorları da destek vermişti Böylece tıp bayramı, tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak başlamıştır

1929-1937 yılları arasında 12 Mayıs günü Tıp Bayramı olarak kutlandı Bu tarih, Bursa'daki Yıldırım Darüşşifası'nda ilk Türkçe tıp derslerinin başladığı tarih olarak kabul edildiği için Tıp Bayramı yapıldı Ancak zamanla bu uygulamadan vazgeçildi ve yeniden 14 Mart Tıp Bayramı oldu

Tıp sembolü1976'dan beri sadece 14 Mart günü değil, 14 Mart'ı içine alan hafta boyunca kutlama yapılmakta ve bu hafta Tıp Haftası olarak kabul edilmektedir

Dünyada benzer kutlamalar, farklı tarihlerde yapılmaktadır Örneğin ABD'de ameliyatlarda genel anestezinin ilk defa kullanıldığı 30 Mart 1842 tarihinin yıldönümü; Hindistan'da ünlü doktor Bindhan Chandra Roy'un doğum (ve aynı zamanda ölüm) yıldönümü olan 1 Temmuz günü "Doktorlar Günü" olarak kutlanır

Tıp

Tıp, sağlık bilimleri dalı İnsan sağlığının sürdürülmesi ya da bozulan sağlığın yeniden düzeltilmesi için uğraşan, hastalıklara tanı koyma, hastalıkları sağaltma (tedavi etme), ve hastalık ve yaralanmalardan korumaya yönelik çalışmalarda bulunan birçok alt bilim dalından oluşan bilimsel disiplinlerin şemsiye adıdır Hem bir bilgi alanı – vücut sistemlerinin ve bunların hastalıklarının ve tedavilerinin bilimi – hem de bu bilginin uygulandığı meslektir

Tıp için kullanılan bir başka kelime de, bugün eskimiş olan, tababettir Merriam-Webster tıbbı şöyle tanımlamıştır: "sağlığın korunması ve hastalığın giderilmesi, yatıştırılması veya önlenmesi ile ilgilenen bilim ve sanat (dalı)" (Merriam-Webster)

Tıp sistemleri

Tarih boyunca dünyanın farklı yerlerinde farklı tıbbî sistemler ortaya atılmıştır Bugün çağdaş biyotıp büyük oranda dünyanın her yerinde etkin olan sistem olarak gözükse de, sosyal bilimciler tıbbi bir çoğulluk ve çoğulculuktan (tıbbî pluralizm – medical pluralism) söz etmektedir Çok eski kökene sahip Ayurvedik tıp, Geleneksel Çin Tıbbı ve benzeri kompleks tıbbi sistemlerin yanı sıra, kabilelerde rastlanan daha basit tıbbi sistemler de bugün varlığını, biyotıpla birlikte, sürdürmektedir Tıp sistemleri açısından çağdaş biyotıp gerek karakteristikleri gerek gösterdiği yayılım sebebiyle önemlidir Zaman zaman Batı kaynaklı olduğu için bu tıbbi sistem ve geleneğe “Batı tıbbı” (Western medicine) dendiği de olmuşsa, özellikle sosyal bilimciler tarafından, bu terimin yerine “biyotıp” teriminin kullanılması tercih edilir Bazen bu tıbbi gelenek için “bilimsel tıp” ve “Hippokratik tıp” deyimlerinin de kullanıldığı olur Batı ülkelerinde de, çağdaş zamanda varlığını sürdüren, farklı kaynaklara sahip, çeşitli tıbbi gelenekler de vardır, örneğin naturapatik tıp gibi Bununla birlikte Batıda modern çağda tekrar varlığını hissettiren bu gibi geleneklerin birçoğunun bilimsel bir arka planı yoktur ve resmi anlamda durumları biyotıp kadar kesinleşmiş değildir

Tıp sistemlerine ve bu sistemlerin karakteristiklerine dair özellikle tıp bilimine dair sosyal çalışmalarda ve sosyal-tıp disiplinlerinde (örneğin, tıbbî antropoloji veya tıbbî sosyoloji gibi) yer verilir Bu çalışmalar tıp sistemlerinin karakteristiklerinin yanı sıra tıp sistemlerine genel bir bakış ve sınıflandırma amacı da güder Örneğin, ünlü tıbbi antropolog Allan Young tıp sistemlerini “içleyici tıp sistemleri” (yani içeriye dönük) ve “dışlayıcı tıp sistemleri” (yani dışa dönük) olarak ikiye ayırmış, içleyici tıp sistemleri hastalık karşısında vücudun içine dönen ve ilgisini buraya yönlendiren, dışlayıcı tıp sistemlerini ise hastalık karşısından vücudun dışına dönen ve vücut-dışındaki çevreye ilgisini yönlendiren tıp sistemleri olarak tanımlamıştır(Young) İçleyici tıp sistemlerinin genellikle daha kompleks sosyal ve politik arka plana sahip topluluklarda zamanla ortaya çıktığını, ana ilgisinin fizyolojik olduğunu belirtir Buna göre ayurvedik tıp veya çağdaş biyotıp içleyici tıp sistemlerine örnek olarak verilebilir Youngın çalışmasına göre dışlayıcı tıp sistemlerine, nispeten daha basit bir sosyal ve politik arka plana sahip topluluklarda rastlanır, ana ilgisi fizyolojik değil, etyolojiktir Bu sistemlere Gnau topluluğunun geleneksel tıp sistemi örnek olarak verilebilir

Tıp tarihi

Birçok kültürde tıbbın ilk hali bitkilerin (Herbalizm) ve hayvani bazı unsurların şifa amaçlı kullanılmasına dayanmıştırHer ne kadar her toplumda tıp veya tıbbî gelenekler ortaya çıkmış olsa da, sistematik bir biçimde gelişim gösteren ve bir meslek olmaya doğru gelişen tıp Mısır, Hindistan, Çin, Yunanistan ve İran başta olmak üzere farklı bölgelerde ortaya çıkmıştır Tıbba bakış, tıbbın uygulanışı ve tıbbın üzerine oturtulduğu kavramsal yapı her bölgede yoğun farklılıklar göstermektedir Bazı bölgelerde binlerce yıldır uygulanan tıp sistemleri bugün hâlâ biyotıbbın yanında kendine yer edinmektedir Bugünün en yaygın tıbbî sistemi olan modern (biyo)tıp büyük oranda 18 yüzyılın sonlarında Avrupa bazlı olarak gelişmiştir 1900lerin başında kliniksel tıbbın gelişiminin odağını oluşturan ülkeler Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri olmuştur

Yakın zamanda ikinci bir değişim ve gelişim evresinden geçen modern tıp, bugün sıklıkla kanıt-bazlı tıp (evidence-based medicine) olarak anılan akımla birlikte bilimsel metodu ve küresel bilgi bilimini kullanarak belirli bir konu hakkındaki tüm kanıtı toparlayıp bundan standart protokollerin geliştirilmesi önem kazanmıştır Bu bağlamda özelikle -analiz (-analysis) ve rasgele kontrollü deneyler (random controlled trial) önemlidir Bununla birlikte, kanıt-bazlı tıbba da eleştiriler gelmiş özellikle kullandığı metotların çeşitli sınırlamaları ve olası kavramsal hataları öne sürülmüştür; örneğin bir -analizde sadece yayımlanmış makalelerin kanıt olarak masaya yatırılacağı böylece negatif sonuçlar elde edilmiş, yani başarısızlığa uğramış, fakat doğru bir sonuca ulaşabilmek için önem taşıyabilecek yayımlanmamış makalelerin kanıt içerisinde yer almamasının yaratacağı sistematik hatalar gibi

Genetik ve moleküler biyolojideki gelişmeler sosyal açıdan tıpta farklı bir bakış açısının ve farklı akımların oluşmasını sağlarken, meslekî olarak da tıpta farklı etkileşimlere yol açmıştır

Tıp dalları

İçinde birçok farklı disiplini(bilim dalı) barındırmasının yanı sıra, tıbbın meslekî uygulanışı sırasında birçok farklı disiplinden profesyoneller birlikte çalışırlar; hemşireler, eczacılar, fizyoterapistler, diyetisyenler gibi Bunun dışında her ne kadar ayrı birer meslek olsalar da diş hekimliği (veya bir başka deyişle diş doktoru) ve psikoloji de tıbbî birer alan olarak ele alınır

Aşağıdaki listelerde tıp mesleği içindeki interdisipliner veya tıbbî alan içerisinde sayılan bazı dallar yer almaktadır Bu listede tüm disiplinler ve dallar yer almadığı gibi, belirli disiplin ve dalların kendi içlerinde barındırdıkları alt dallar da yer almamaktadır Ayrıca her ülkede ve modern tıbbın yerel geleneklerinde (örneğin millî tıp geleneklerinde) dallar arası ayrışma büyük farklılıklar gösterebilir

Diyagnostik dallar [değiştir]Klinik laboratuar

Patoloji

Radyoloji

Farmakoloji

Klinik disiplinler [değiştir]Acil Tıp

Adli tıp

Aile hekimliği

Anesteziyoloji

Algoloji

Reanimasyon

Cerrahi

Çocuk cerrahisi

Dermatoloji

Dahiliye - İç hastalıkları:

Geriatri

Kardiyoloji

Endokrinoloji

Gastroenteroloji

Hematoloji

Enfeksiyon hastalıkları

Nefroloji

Onkoloji

Göğüs hastalıkları - Pulmonoloji

Romatoloji

İmmunoloji

Fizik tedavi ve rehabilitasyon

Halk Sağlğı

Jinekoloji - Kadın doğum uzmanlığı

Nöroloji

Nöroşirurji - Beyin ve sinir cerrahisi

Ortopedi

Pediatri

Plastik ve rekonstrüktif cerrahi

Estetik cerrahi

Pratisyen hekimlik

Psikiyatri

Radyasyon onkolojisi

Tıbbi Araştırmalar ve Tıp Eğitimi ile ilgili dallar

Fizyoloji

Anatomi

Histoloji

Biyokimya

Biyofizik

Mikrobiyoloji

Tıp Eğitimi

Tıbbi Biyoloji

Tıp Tarihi

Temel tıp bilimleri

Anatomi

Biyofizik

Biyoistatistik

Tıbbi Biyokimya

Tıbbi Biyoloji

Deontoloji

Fizyoloji

Histoloji-Embriyoloji

Mikrobiyoloji

Parazitoloji

Tıbbi Biyoloji

Tıp Eğitimi ve Bilişim

Tıbbi Genetik

Tıbbi Farmakoloji

Dahili Tıp Blimleri

Acil Tıp

Adli Tıp

Çocuk Sağlıği ve Hastalıkları

Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Dermatoloji

Endokrinoloji

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Göğüs Hastalıkları

Halk Sağlığı

İç Hastalıkları

Kardiyoloji

Nöroloji

Nükleer Tıp

Radyasyon Onkolojisi

Radyoloji

Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Spor Hekimliği

Cerrahi Tıp Bilimleri

Anesteziyoloji ve Reanimasyon

Çocuk Cerrahisi

Genel Cerrahi

Göğüs Cerrahisi

Göz Hastalıkları

Kadın Hastalıkları ve Doğum

Kalp ve Damar Cerrahisi

Kulak Burun Boğaz

Nöroşirürji(Beyin ve Sinir Cerrahisi))

Ortopedi ve Travmatoloji

Patoloji

Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi

Üroloji