Diyabete Karşı Bilinçli Olmak

Diyabete karşı bilinçli olmak

Ev kadınlarımız, çalışan kadınlara oranla daha çok diyabete yakalanıyor Bunun başlıca nedenleri hareketsizlik, kapalı ortamda yaşamak ve mutfakta çok fazla zaman geçirmek



Yapılan araştırmalara göre; Türkiye'de diyabet kadınlarda, erkeklere oranla daha yüksek oranda görülüyor Özellikle ev kadınlarının yüksek risk taşıdığını belirten Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof Dr Temel Yılmaz, kadınları diyabete karşı daha bilinçli olmaları konusunda uyardı:

* Çalışan kadınlarda diyabet riski daha mı fazla?
Yapılan çalışmalar; ülkemizde diyabetin, kadınlarda erkeklere oranla daha yüksek olduğunu göstermiştir Buna karşılık, kadınların iş hayatına daha büyük oranda girdiği İsveç'te diyabet erkeklerde daha fazladır Ülkemizde, çalışmayan ve yaşamı evde geçen kadınlarda hem obezite (şişmanlık) oranının, hem de diyabet oranının daha yüksek olduğu gözlenmiştir

* Ev kadınları neden daha kolay diyabete yakalanıyor?
Hareketsiz, genellikle kapalı ortamda ve kapalı sosyal çevrede geçen yaşam, mutfakta geçirilen saatlerin artması, kadınlarda beslenme ve sosyal davranış biçimlerinde değişikliğe neden olur Egzersiz ve spor alışkanlığı kaybolur, mutfak ve yemeğe dayalı kültür ön plana geçer Yapılan çalışmalar, özellikle 30'lu yaşlardan sonra ev kadınlarında kilo fazlalığı ya da obezite oranının yüzde 70'lere çıktığını gösteriyor Kadının yaptığı doğum sayısı ile bu oran daha da artıyor

ŞİŞMANLIĞA DİKKAT!
* Sadece şişmanlar mı diyabete yakalanır? Şişmanlık riski ne kadar artırır?
Şişmanlık, diyabete neden olan en önemli faktörlerden biri Aynı zamanda Tip2 diyabetin asıl hazırlayıcı nedeni insülin rezistansı da, şişmanlık nedenlerinin en önemlisi Her 100 şişmandan 70'inde insülin rezistansı ve glukoz intoleransı saptanmıştır Sık acıkma atakları, açlığa tahammülsüzlük, hızlı ve fazla yeme, tatlı krizleri ile başlayan ve şişmanlığa kadar giden sürenin en önemli nedeninin, gizli şeker dönemindeki insülin rezistansı ve reaktif hipoglisemi olduğunu biliyoruz Bu nedenle her şişmanlayan kişide metabolizmanın araştırılması gerekir Şişmanlık oranı arttıkça, insülin hormonu hücreye giriş mekanizmaları bozulur ve diyabet gelişimi hızlanır Bu nedenle şişmanlığın tedavisi ile diyabetin tedavisi ortaktır Kan şekeri düşme ataklarının önlenmesi ve kilo kontrolü ön plandadır

İyi tedavi edilmezse, diyabet kadınlarda seksüel isteksizlik ve orgazm güçlüğü gibi sorunlara neden olabilir



* Kadınlar hangi durumlarda diyabetten şüphelenmeliler?
Hamileliğinde 20 kilonun üzerinde kilo alan kadınlar ve doğum kilosu 4 kilonun üzerinde olan bebekler ileri yıllarda diyabet açısından riskli gruptur ve ciddi olarak koruma programına alınmaları gerekir Bu bulguların dışında; durdurulamayan acıkma atakları ve önlenemeyen bir kilo alma sürecine giren kadınlar, diyabetin en erken dönemi olan gizli şeker başlangıcı açısından dikkat etmeliler Özellikle ailede diyabetli varsa, mutlaka şeker yükleme testi ile kontrol edilmeli

DEĞİŞTİRİN
* Regl döneminde kadınlar çikolata ve şekere yöneliyorlar Diyabeti olan kadınlar bu durumdan nasıl kurtulabilirler?
Diyabetli kadınlar; tatlı istedikleri dönemlerde, evde kendilerine tatlandırıcılı tatlılar yapabilirler Sütlü tatlılar veya meyve tatlıları gibi hafif tatlılar tercih edilebilir Unutulmaması gereken nokta; tatlandırıcılı hazırlansa dahi belirli miktarlarda karbonhidrat içermeleri sebebiyle beslenme programında başka yiyeceklerle değişim yapılarak tüketilmesi gerektiğidir

* Kadınlarda diyabet cinselliği etkiler mi?
Kadınlarda diyabet sanılanın aksine cinselliği etkilemez Sadece diyabetin ileri yıllarında ve kötü tedavi edilen nöropati (sinir hasarı) gelişmiş kadınlarda diyabet seksüel isteksizlik, orgazm güçlüğü gibi bulgular yapabilir Ama günümüzde iyi tedavi edilen hastalarda bu sorun, halk arasında konuşulduğunun aksine, gerçek anlamda çok fazla gözlenmemektedir

Kadınlar diyabetle birlikte kilo alırlar mı?
Klasik düşük kalorili diyet programları ile bir türlü zayıflamayı başaramayan, tekrar hızlı kilo alan kadınların mutlaka diyabet açısından yükleme testi kontrolü yaptırmaları gerekir Gizli şeker sürecinde, insülin salınımında bir bozukluk nedeniyle öğün aralığı kısalmıştır Bu nedenle klasik düşük kalorili diyetlerle hastada hipoglisemik atakların kontrol altına alınması mümkün olmaz Kısa süreli açlık diyetlerini uygulamaya çalışan hastalar, hipoglisemik ataklarla bu diyeti uzun süreli yürütemezler Bu grup hastalarda öğün aralığı 2-3 saat olarak alınır Mutlaka üç ana öğünle beraber üç ara öğün içeren sık aralıklı bir diyet planlaması yapılmalıdır Ara öğünlerde meyve ve beyaz unlu mamullerden kaçınmalı; kepek, çavdar ve yulaf gibi emilimi yavaş karbonhidrat almalıdır

* Diyabet hastası olan kadınların hamile kalması sakıncalı mı?
Gerek Tip1 (insülin kullanan) gerekse Tip2 diyabetli kadınların hamile kalmasında bilimsel olarak sakınca yoktur Fakat özellikle Tip1 diyabetli kadınlarda diyabet süresi uzunsa, bazı testlerin ve kontrollerin yapılması ve değerlendirilmesi gerekebilir Artık günümüzde yeni tedavi yöntemleri sayesinde diyabet, gebelik için engel bir hastalık olmaktan çıkmıştır Ancak diyabete bağlı ağır organ hasarı (göz,böbrek gibi), hastalarda gebelik komplikasyon hızını artırabilir

* Diyabeti olan annelerin bebeklerinde de diyabet olma riski var mı?
Sanılanın aksine özellikle Tip1 diyabette, anne diyabetli ise çocukta diyabetin görülme riski, babanın diyabetli olması durumunda beklenen riskten çok daha küçüktür Fakat ister annenin isterse babanın diyabetli olduğu durumlarda, çocukta diyabet görülme oranı yüzde 5'in altındadır Tip1 diyabette iyi bir insülin ve beslenme tedavisi ile, hiç bir organya da gelişme bozukluğu olmadan sağlıklı bebek dünyaya gelir

* Hamilelik kadında diyabet yapar mı?
Hamilelik şekeri, tıptaki adıyla 'Gestasyonel Diyabet', sadece hamilelik sürecinde ortaya çıkar Hamileliğin ilerleyen sürecinde, özellikle tokluk kan şekeri yükselmeleri ile ortaya çıkar Gebeliğin 27'nci haftasında yaptırılacak basit bir testle tespit edilebilir Gestasyonel diyabet, yıllar sonra ortaya çıkacak Tip2 diyabetin enerken habercisidir