Yumurta-Kuş Yumurtası

Yumurta-Kuş Yumurtası




Bütün hayvanların yaşamı bir yumurtayla başlar Bu yumurta bazı hayvanlarda dişinin vücudunda gelişir ve yavru doğarak dünyaya gelir İnsanın da bir üyesi olduğu memeli hayvanların hemen hepsi ve bazı yılanlar bu biçimde çoğalırlar Yumurtlayarak üreyen hayvanlarda ise yumurta daha gelişmeye başlamadan koruyucu bir kabukla örtülerek vücuttan dışarı atılır ve içindeki yavru gelişmesini tamamlayınca yumurtanın kabuğunu çatlatarak dışarı çıkar Kuşlar, sürüngenler, balıklar ve böcekler yumurtlayan hayvanlardır

İster dişinin vücudunda, isterse dış ortamda gelişsin, bütün yumurtalarda zigot denen döllenmiş bir yumurta hücresi bulunur Bu döllenmiş yumurta, dişinin yumurtahklarınca üretilen yumurta hücresinin erkekten gelen spermayla birleşmesinden oluşur ve hızla bölünerek yeni yavrunun ilk taslağı olan embriyona dönüşür {Ayrıca bak EMBRİYON,ÜREME) Eğer döllenmiş yumurta dişinin vücudunda gelişirse, embriyon besinini doğrudan annenin kan dolaşımından alır ve bu iç ortamda korunup ısınır

Oysa yumurtlayan hayvanlarda döllenir döllenmez vücuttan dışarı atılan yumurta hücresinin beslenmesi, dış etkenlerden korunması ve sıcak tutulması için bazı önlemler gereklidir Bu nedenle, döllenmiş yumurtanın zengin bir besin deposu ve koruyucu bir kabuğu vardır Embriyon, yumurtadan çıkacağı ana kadar "yumurta sarısı" denen bu besin deposundan beslenir ve kabuğun içindeki korunaklı ortamda gelişmesini tamamlar Ayrıca bazı hayvanlarda dişi, bazılarında dişi ile erkek sırayla yumurtanın üstünde kuluçkaya yatarak yavrunun gerekli sıcaklıkta tutulmasını sağlarlar




Kuş Yumurtası Kuşların yumurtasında en içte bir yumurta sarısı, bunun çevresinde de sıvı bir protein kütlesi bulunur Büyük ölçüde albümin grubu proteinleri içeren bu kütle, embriyonun yedek besin ve su deposudur Pelteyi andıran bu renksiz ve saydam sıvı piştiği zaman katılaşıp beyazlastığı için yumurta akı diye bilinir Yumurta sarısını iki yandan yumurta akına bağlayan ve uçları kabuğa yapışık olan iki güçlü bağ (içgöbek bağı ya da kalaza) yumurta sarısını havada asılı tutup destekleyerek embriyonun gelişeceği bölümün örselenmesini engeller

Yumurta sarısının içinde embriyonun ilk taslağını barındıran bu gelişme odağına "tohum" denir Bir tavuk yumurtasında, koyuca sarı renkli küçük bir benek biçimindeki bu tohum çıplak gözle bile görülebilir İçteki bütün bu yumuşak bölümleri saran yumurta kabuğu temel olarak kalsiyum karbonattan oluşur İçi iki kat zarla döşeli, dış yüzeyi düzgün, pürüzsüz ve gözeneklidir Embriyon bu gözeneklerden giren havayla solunum yapar Yumurta hücresi dişinin yumurtalık denen organında üretilir ve yumurta kanalından geçerken bir spermayla birleşerek döllenir Döllenmiş yumurta yavaş yavaş dönerek bu kanaldan aşağıya inerken çevresi yumurta akı ve kabukla sarılır Kanalın dibine ulaştığında kalın bir kalsiyum karbonat katmanı biriktiği için kabuk artık iyice beyazlaş-mıştır Böylece bildiğimiz kuş ya da tavuk yumurtası halinde vücuttan dışarı atılır Yumurta kabuğu, üzerinde kuluçkaya yatan dişi kuşun ağırlığını taşıyacak kadar sağlamdır İçte de, peltemsi yumurta akı ve yumurta sarısını kuşatan ince zardan bir kese embriyon tohumunu dış etkenlerden korur



Embriyon büyüyüp geliştikçe yumurta akı giderek azalır ve sonunda tümüyle yok olur Yumurta kabuğunun iç yüzeyini döşeyen iki kat zar, yumurtanın şişkin ve yuvarlak ucunda birbirinden ayrılarak içi havayla dolu minik bir cep oluşturur Civciv, yumurtadan dışarı çıkmadan önce ilk soluğunu bu hava boşluğunda alır Ötücükuşların yavrusu yumurtadan çıktığında kendine bakamayacak kadar az gelişmiştir Tüysüz ve gözleri kapalı olan bu yavrular uzun bir süre bakım gerektirir

Oysa öbür kuşların, örneğin ördek yavrularının hem tüyleri vardır, hem de gözleri açıktır Çünkü ötücükuşların yumurtası yavruyu uzun süre beslemeye yetecek kadar besin içermezken, ördek yumurtasında civcivlerin çok daha gelişmiş bir evrede yumurtadan çıkmasını sağlayacak kadar bol besin bulunur İri kuşların yumurtaları kuşkusuz küçük kuşlarınkin-den daha büyüktür; ama yavrunun besin gereksinimi de yumurtanı