Uçağın Denetimi

Uçağın Denetimi



Basit eğitim uçakları ile askeri avcı ve saldırı uçaklarında pilot kabininin orta yerinde uçağa kumanda etmeye yarayan bir manevra kolu vardır Pilot, manevra kolu bacaklarının arasında kalacak biçimde oturarak her iki eliyle bu kolu tutar Manevra kolunun geriye çekilmesi yükseklik dümenini yukarı kaldırır; bu da yatay kuyruk yüzeyleri üzerinde akan havanın yukarı doğru yönlenmesine neden olur Bu yönlenme sonucunda yatay kuyruk yüzeylerindeki taşıma kuvveti azalır ve kuyruğu aşağı doğru iten bir kuvvet oluşur Kuyruğu aşağı doğru bastıran basınç, uçağın burnunun yükselmesine, dolayısıyla da uçağın tırmanmasına neden olur

Eğer pilot manevra kolunu sertçe geri çekmeye devam ederse burnun yükselişi de sürer ve eğer uçağın yeteri kadar hızı ve gücü varsa, takla atar Pilot uçağı yalnızca tırmandırmak istiyorsa, kolu istenen tırmanma açısına ulaşıncaya kadar düzgün ve hafif bir biçimde geriye çeker ve daha sonra tekrar merkezi konumuna getirir Böylece burun ve kuyruk yatay duruma geri döner ve uçak çıktığı yeni yükseklikte düz uçuşa başlar
Manevra kolunun sola hareketi sol kanatçığı yukarı, sağ kanatçığı aşağı doğru hareket ettirir Bu, sol kanadın uç bölümü üzerinde aşağı doğru bir kuvvet, sağ kanatta da yukarı doğru bir kuvvet doğurur Bu kuvvetler uçağı sola yatırır Manevra kolunun sağa hareketi bunun tersi etki yaratır

Çoğu sivil uçakta öne arkaya ya da sağa sola hareket eden bir kol yerine, otomobil direksiyonuna benzer biçimde pilot koltuğunun önüne yerleştirilmiş, bisiklet gidonuna benzeyen, yarım simit biçiminde bir kumanda levyesi bulunur Pilot bu levyeyi iki eliyle tutarak, uçağı yana yatırmak istediğinde sola ya da sağa döndürür, uçağı tırmandırmak istediğinde kendine doğru çeker, dalış için ise öne doğru iter Pilotun ayakları yön dümenine kumanda eden pedalların üstündedir Pedallardan birine basarak dümeni sola ya da sağa hareket ettirmek ve böylece uçağın burnunu istenen yöne çevirmek olanaklıdır