Tıp Sözlüğü

Osteokondroz


OSTEOKONDROZ a (fr ostéochondrose) Patol Büyüme osteokondrozu, büyüme osteokondriti" 'nin eşanlamlısı

Osteokondromatoz



OSTEOKONDROMATOZ a (fr oste-ochondromatose) Daha çok diz ve dirseklerde olan ve eklemlerin içinde eklemin çalışmasını güçlendirici yabancı cisimlerin (osteokondrom) oluşmasıyla sonuçlanan eklem hastalığı (Eşanl reichel hastaliği, reichel-henderson-jones senoromu)

Osteokondrom


OSTEOKONDROM a (fr ostéochondrome) Büyüme kıkırdağına yakın bölgelerden doğan iyicil kemik uru

Osteokondrodisplazi


OSTEOKONDRODİSPLAZİ a (fr ostâochondrodysplasie) Embriyol Kıkırdak ve kemik dokularının, büyüme ve gelişme bakımından kalıtsal oluşum anomalisi

Osteokondrit


OSTEOKONDRİT a (fr osteochondnte) Ayırıcı osteokondrit, KÖNİG HASTALIĞI'nın eşanlamlısı
Büyüme osteokondrit!, genç insanlarda çocukluk ya da yeniyetmelik devresinde, kemiğin henüz kıkırdak evresinde olduğu sırada ortaya çıkan aseptik kemik iltihabı (Çoğunlukla kemik ile bitişme kıkırdağının birleşme yerinde ortaya çıkan, başlangıçta herhangi bir şikâyete neden olmazken, tedavi edilmezse, daha sonra artroza zemin hazırlayan biçim bozukluklarına yol açar) [Eşanl BÜYÜME OSTEOKONDROZU]

Osteoklazi


OSTEOKLAZİ a (fr ostéoctasie) Cerr Kemik ya da eklemlerdeki biçim bozukluklarını düzeltmek için bazı kemikleri kırma esasına dayanan ameliyat —Dokubil Osteoklastlardan ileri gelen os-teoliz

Osteoklast


OSTEOKLAST a (fr ostâociaste) Dokubil Dirençli kemik maddesini tahrip eden ve içinde boşluklar açan çokçekirdekli hücrelere Kölliker'in verdiği ad

Osteojenik


OSTEOJENİK sıf (fr ostéogémque)

1 Osteojeneze ilişkin olana denir

2 Kemik yapımı anlamında kullanılır

3 Osteojenik hastalık, BESSEL-HAGEN HASTALIĞI'nın eşanlamlısı

Osteojenez

OSTEOJENEZ a (fr osteogenese) Kemiklerin ve kemik dokusunun oluşumu ile ilgili embriyoloji bölümü

Osteojen


OSTEOJENEZ a (fr osteogenese) Kemiklerin ve kemik dokusunun oluşumu ile ilgili embriyoloji bölümü

Otalji

OTALJİ a (fr otalgie) Tıp Kulak ağrısı

Ovomüsin


OVOMÜSİN a (fr ovomucine) Biyokim Yumurta akında bulunan ve alyuvarların grip virüsü tarafından çökeltilmesini engelleyen glikoprotein

İntensiyon


İNTENSİYON a (fr intentiorídan) Cerr

-1 Bir yaranın dudaklarını birbirine yaklaştırmak İçin dokuları germe eylemi -2 Birincil intensiyonla birleşme, mikrop kapmamış bir yarada, özellikle cerrahi bir kesimle oluşan bir yarada dudakların olabildiğince çabuk birbirine yaklaştırılmasıyla sağlanan birleşme

--ikincil intensiyonla birleşme, daha geç ve özellikle Irinleştik-ten sonra gerçekleşen birleşme

Abakteriyel: Bakteri bulunmayan

Abdomen: Göğüs ile pelvis arasındaki vücut bölümü karın, batın

Abdüksiyon: Orta çizgiden uzaklaşmak ve ya uzaklaştırmak

Abdüktör: Orta çizgiden uzaklaştıran (genelde kas yada sinir bu işi yapar)

Aberasyon: Normalden uzaklaşma

Ablasyo (ablatio): Kesip çıkarma, yerinden ayrılma

Abortus: Düşük olayı ile uterus dışına atılan embriyo yada fetus

Absans: Kısa süreli şuur kaybı

Abse: Çevre dokulardan kapsül tarzında doku ile sınırlı içerisi cerahat ile dolu oluşum

Absorbsiyon: Emilim, örnsindirim, gıdaların barsaklarda absorbsiyonudur denilebilir
Adrenalin: Böbreküstü bezlerinin iç kısımları tarafından salgılanan bir hormondur Hormonun görevi, organizmayı acil harekete hazırlamaktır ve etkisini, nabzın atışı, kanın iç organlar ve deriden kaslara sevk edilmesi, karaciğerdeki glikojenin glikoza değişmesi ve böylelikle acil bir enerji kaynağı sağlanması şeklinde gösterir

Afaki: Gözde, lensin olmaması

Afazi: Beyindeki ilgili alanların tahribi sonucu, konuşma veya konuşulanı anlama yeteneğinin kaybı Disfazi, aynı durumun daha hafif bir formudur

Afrodizyak: Cinsel arzuyu artırıcı maddeler, ilaçlara verilen isim

Afoni: Ses kaybı Kısmi veya tam olabilir Afoni sebepleri, genellikle konuşma kaslarını kontrol eden sinirlerin hastalığı veya zedelenmesi, boğaz, gırtlak hastalıkları veya nörozdur Histerik afoninin nedeni, şuuraltı, hiç konuşamamak veya özel bir durumda konuşmamak arzusudur

Aglütinasyon: Sıvı bir süspansiyonda, ufak cisimciklerin bir araya gelip birbirlerine yapışmasıdır

Agorafobi: Geniş, açık bir sahada yalnız kalınca hissedilen, kontrol edilemeyen bir korkudur

Ajitasyon: Kişinin etrafa saldırganlığı, aşırı aktivitesi ile karakterize durum

Ajite: Rahatsız, huzursuz, taşkınlık yapan

Akne: Yüz, omuzlar, sırt ve göğüsteki yağ bezleriyle ilgili kronik bir deri hastalığıdır En çok 14-20 yaşlar arasında görülür ve bu hastalığın tipik belirtileri olan siyah noktalar, genellikle psikolojik rahatsızlıklara yol açar Yağ bezlerinin kanalında bir tıkaç oluşur ve bu tıkacın başı sertleşip siyahlaşır Bazen, kanal tıkalı olduğu halde, bez yağ salgılamaya devam eder ve böylece içi yağ dolu bir kist oluşur Siyah noktalara tıpta komedon adı verilir

Akondroplazi:Tedavisi olmayan, sebebi bilinmeyen kalıtsal bir cücelik tipidir Gövde normal büyüklüte olup, kol ve bacaklar anormal derecede kısa ve baş normalden büyüktür

Akomodasyon: Gözün optik sisteminin çeşitli uzaklıklara uyum yaparak net görmenin sağlanması

Akromegali: Beyin tabanında bulunan hipofiz bezinin ön bölümünün aşırı çalışmasına bağlı bir durumdur Büyüme tamamlanmadan, kemiklerin uzaması sona ermeden erken çağlarda baş gösterirse gigantism adı verilen dev görünüm oluşur Bozukluk büyüme çağının bitiminden sonra baş gösterirse, el ve ayakların genişlemesi, çene ve burnun büyümesi ve sesin kalınlaştığı görülür

Akustik Sinir: İşitme siniri

Ambliyopi: Gözde belirli bir bozukluk olmaksızın oluşan görme tembelliği

Amnezi: Hafızanın kısmen veya tamamen kaybolması

Analjezik: Ağrı kesici

Anemi: Kısaca, halk arasında kansızlık olarak bilinen anemi, alyuvarların sayı olarak az olması ve alyuvarların içerisinde bulunan hemoglobin adı verilen maddenin miktarının azlığıdır

Anemik: Kan değerleri düşük olan, yani kan sayımında eritrosit sayıları ve hemoglobin miktarı düşük olan kişi

Anerji: Özel bir antijene cevap verilmemesi hali Organizmanın savunma yeteneğinin kaybolması

Anestezi: Ameliyat sırasında hastanın ağrı duymaması için, ameliyattan önce hastaya değişik ilaçlar verilir Hastanın bilincini yitirerek uykuya geçmesine narkoz, böylece vücudundaki ağrıları duyamayacak duruma gelmesine anestezi, bu duyu yitimine yol açan maddelere de anestezik denir

Anksiete: İç sıkıntısı, iç daralması

Anosmi: Koku alamama, nezle grip gibi enfeksiyonlarda olabildiği gibi koku siniri ile ilgili beyin bölgesindeki patolojilerde de görülebilir

Anoreksi: Anorexia Nervosa, özellikle genç kadınlarda görülebilen, yemek yememek, çok az uyumak, buna rağmen çok aktif olmakla beliren psikolojik bir bozukluktur Bu durum genellikle kişinin çok şişmanladığı kanısı ile mübalağalı bir şekilde rejim uygulaması ile başlar, önceleri kontrol edilebilen iştah bir süre sonra hakikaten yok olur ve zayıflama normal ölçüleri aşar

Ansefalit: Beyin iltihabı

Antienflamatuar: İltihabi reaksiyonu önleyen madde, ilaç…

Antiseptik: İnsan, hayvan ve bitkilerin dokularına yerleşerek hastalığa yol açan bakteri, virüs, mantar gibi tek hücreli canlıları yok etmek amacıyla kullanılan maddelerdir Antiseptik, antibiyotik ve dezenfektan gibi değişik adlarla anılan birçok madde bu amaçla geliştirilmiştir Ama genel olarak “patojen” öldürücüler denen bütün bu maddelerin özellikleri ve kullanımları farklıdır

Antispazmodik: Spazm çözücü, daha çok iç organlardaki düz kasların kasılmalarını çözen ilaç grubuna verilen isim

Antistatik: Statik elektrik birikimini önleyen madde

Antitoksik: Toksin giderici

Antitüssif: Öksürük giderici

Antiviral: Virüslara etkili, virusların zararlı etkilerini önleyen

Anüler: Halka şeklinde

Anüri: İdrar çıkaramama

Anüs: Makat, sindirim kanalının bitiş kısmı

Aorta: Kalpten çıkan, vücudun en büyük damarı, kalpten çıktıktan sonraki kavisli bölümüne arcus aorta, göğüs kafesi içersinde seyreden kısmına torasik aorta ve karın içersinde seyreden bölümüne de abdominal aorta denir

Aortik Anevrizma: Aort damarının her hangi bir bölümünde görülen genişleme

Apandisit: Kör barsak (apendiks) iltihabı

Apati: Çevre ile anormal derecede ilgisizlik, duygusuzluk, kayıtsızlık

Apeks: Uç, tepe, zirve

Apirojen: Ateş yükselmesine neden olan herhangi bir madde taşımayan

Apne: Solunumun geçici bir zaman içinde durması

Apopleksi: Felç, inme

Araknoit: Beynin üzerinin örten ince zar

Artrit: Eklem iltihabı

Artroz:Eklem beslenme bozukluğuna bağlı gelişen dejeneratif eklem hastalığı

Artroskopi: Artroskopla eklem içinin görüntülenmesi ve muayenesi

Artralji: Eklem ağrısı

Asetabulum: Uyluk kemiğinin başının, kalça kemiği ile eklem yaptığı çukurluk

Asetilsalisik Asit: Yaygın olarak kullanılan ve bilinen aspirinin kimyasal adı

Asidoz: Organizmanın asit baz dengesinde asit yönünde bozulma sonucu ortaya çıkan intoksikasyon tablosu

Aso: “Antistreptolizin O” için kullanılan kısaltma Streptolizin, “Hemolitik Streptokok” adı verilen bakterilerin salgıladığı toksinin adıdır Bu toksinin varlığını tespit için yapılan tetkike de kısaca ASO adı verilir ASO, romatizma gibi bazı Hemolitik Streptokok enfeksiyonlarında yükselir bu açıdan teşhis te ASO değerleri önem taşır

Asthma: Astım Bkz Detaylı Bilgi

ASYE: Alt solunum yolları enfeksiyonunun kısaltılmış şekli

Aşil Tendonu: Baldır arka kısmındaki kas grubunun, topuk kemiğine birleşmesini ve ayağın aşağı yukarı hareketini sağlayan yapı (kiriş)


Atropin: Belladonna (Güzel Avrat Otu) adlı bitkiden elde edilen bir alkaloiddir Tıpta çok değişik kullanım alanları vardır Örneğin, göz dibinin muayenesinde, göz bebeğinin genişletilmesi için, ayrıca anesteziden önce üst solunum yollarında salgıların azaltılması için kullanılır

Backache: sırt ve bel bölgesinde hissedilen ağrı


Backbone: Omurların oluşturduğu bel kemiği Columna vertebralis


Balneoterapi: Banyo kürü ile tedavi


Bağışıklık (immünite): Belirli bir mikroorganizmaya karşı vücudun direncidir Aktif ve pasif olmak üzere iki tip bağışıklık vardır Aktif immünite, hastalığın, çok hafif de olsa, bizzat geçirilmesiyle oluşur Hastalığa neden olan organizmalar, vücutta antikor reaksiyonları uyandırırlar ve bu reaksiyonlar, bazı vakalarda, hayat boyu devam eder Pasif immünite ise, antikor reaksiyonu uyandırıcak nitelikte, fakat kuvveti azaltılmış veya değiştirilmiş olan mikroorganizmaların vücuda aşılanmasıyla oluşur

Bakteri: Tek hücreli mikroorganizmalardır Bunlar, mantarlardan küçük, fakat virüslerden büyüktürler Bazıları hastalık yapıcı, bazıları zararsızdır; bazı bakteriler ise, faydalıdırlar: Örneğin, toprağın nitrojen yapıcı bakterileri Bakteriler, şekillerine göre sınıflandırılabilirler: Coccus’lar yuvarlak, bacillus’lar çubuksu, vibrio’lar virgül şeklinde, spirillum’lar dalgalıdır

Balanitis: Penis başı iltihabı


Balsam: Çeşitli bitkilerden elde edilen sakız kıvamında hoş kokulu sıvı, reçine


Bakteriemi: Bakterilerin veya bakteri toksinlerinin kana geçmesiyle oluşan ateş, titreme ile seyreden klinik tablonun adıdır


Ballismus: Kol ve bacakların, istemsiz, şiddetli, atıcı hareketleridir Bu durum, gövdenin yarısında görüldüğü takdirde, “hemiballismus” adını alır


Bandaj: Yara sarmaya veya yaraları kapatan gazları ve tespit edici tahtaları yerinde tutmaya yarayan kumaş parçasıdır


Barbitüratlar: Sinir sistemini uyuşturucu etkileri olan maddelerdir


Basil: Çomak şeklindeki mikroorganizmalardır Örneğin Tüberküloz’un etkeni Koch adı verilen basildir


Bazal Metabolizma: Vücut yüzeyi birimine göre hesap edilen, istirahat anında kullanılan enerji miktarıdırVücut yüzeyi kişinin, boyu ve kilosundan hesap edilirTroid bezinin fazla çalışmasında, bazal metabolizma yükselir


Batın: Gövdenin, göğüs ve pelvis bölgeleri arasındaki kısmıdır Göğüsten, bir kas bölme teşkil eden diafragma ile ayrılmış olan batının, alt kısmında pelvis boşluğu ile devamlılığı vardır


Bell Paralizi: Yüz siniri felci


Bence-Jones Proteini: Myelomatosis gibi kemik iliğini ilgilendiren hastalıklarda, idrarla çıkartılan bir çeşit protein


Beriberi: B vitamini noksanlığında meydana gelen ağır bir polinevrit


Bikonkav: Her iki yüzeyide konkav, iç bükey veya oyuk olan


Bifid: İki bölüme ayrılmış durumda olan, çatallı, yarık


Bifurkasyon: İki dala ayrılma yeri


Bilateral: Her iki tarafa ait olan, iki taraflı


Bilürubin: Hemoglobinin yıkılmasından açığa çıkan kırmızı boya


Bilürubinemi: Kanda bilüribinin artması


Biopsi: Canlı bir dokudan muayene edilmek üzere küçük bir parça alınması


Bilefarit: Göz kapaklarının, özellikle kenar bölümlerinin iltihabı


Bone: Kemik


Botilismus: Basillus Botulismus toksinleri ile meydana gelen zehirlenme


Brakiyalji: Kol ağrısı


Bradikardi: Kalbin dakikadaki atım sayısının azalması


Bronchiolitis: Solunum sisteminin en küçük fonksiyonel üniteleri olan bronşiollerin iltihabına denir


Bül: Ciltte içi sıvı dolu kabarık oluşumlar Çapları 05 cm’den büyüktür Küçük olanlarına vezikül denir


Büllöz: Büllerden oluşan lezyon