Zonguldak Hakkında Bilgi

Zonguldak Doğal Güzellikleri


Zonguldak Batı Karadeniz Bölgesi’nde dağlık bir alanda yer almaktadır İl topraklarının %49,2’si dağlarla, %35,5’i platolarla, %15,3’ü ovalarla kaplıdır Deniz kıyısından iç kesimlere doğru yükseltiler git gide artmaktadır Bu dağlar üç sıra halinde Karadeniz’e yönelik olup, en yüksek tepeler ilin güney kesiminde yer almaktadır Platolar ise bu dağların eteklerinde yer almıştır İl içerisinde büyük bir ova bulunmamaktadır Ancak akarsuların taşıdığı alüvyonlarla kaplı küçük düzlükler halinde ovalar bulunmaktadır

Dağlar

Bunlardan birinci dağ sırası denize dik olup, yükseklikleri 1000 mye yakındır Bu dağlar vadilerle sık sık kesilen, birbirlerinden ayrı görünümdedirler Bu dağların en önemlileri batıdan doğuya doğru uzanan Ereğli’nin doğusundaki Küpdağı ile il merkezinin doğusundaki Gölge Dağı ve Güllü Dağı’dır

İlin batısındaki ikinci dağ sırası Akçakoca Dağları ile başlar ve Bartın’ın güneyindeki Mahmut Dağı ile Kumar Dağı’na kadar uzanır Bu dağ sırasının il toprakları içerisindeki en yüksek tepesi Göktepe’dir İkinci dağ sırası batı kesiminde 1000 m iken Ulus’a doğru 1379 m ye kadar yükselir

Üçüncü dağ sırası bir bakıma Bolu Dağları’nın uzantısı olup, yüksek tepeler halindedir Bunlar Kızıltaş Tepesi (1486 m), Bacaklı Yayla Tepesi (1637 m)’dir

Zonguldak ilinin %35’ini kaplayan plato ve yaylalar dağların eteklerinde ve aralarında yer almıştır Filyos Çayı’nın açtığı Filyos Çayı Vadisi alüvyonlu bir yapıya sahip olup, tabanı kil ve kum tabakaları ile kaplanmıştır Alaplı Irmağı’nın oluşturduğu Alaplı Vadisi ile Gülünçırmak Vadisi ve Üzülmez Deresi Vadisi de yörenin başlıca vadileridir


Akarsuları

Zonguldak ili sürekli yağış aldığından akarsu yönünden oldukça zengindir Bu akarsuların başında Filyos Çayı, Gülüç Irmak, Alaplı Irmağı ve Üzülmez Deresi gelmektedir


Devrek Çayı

Yeniçağ’dan ve Dirgine yakınlarından katılan iki önemli koldan sonra Devrek Çayı adını alır Çomaklar Deresi ve birkaç ufak dere de bu çaya katıldıktan sonra Gökçebey İlçesi yakınlarında Karabük’ten gelen Soğanlı Çayının devamı olan Yenice Çayı ile birleşerek Filyos Çayı’nı meydana getirip, Filyos Bucağı’nda Karadeniz’e dökülür









Filyos Çayı (Yenice Irmak)

Bolu ilinin Aladağ’ından doğan Filyos Çayı önce Gerede Suyu olarak isimlendirilir, güneybatı yönünde akarak Bolu ve Çankırı’yı suladıktan sonra Zonguldak il topraklarına girer Kuzeybatı yönünde akarken küçük derecikleri de sularına katar Devrek Çayı ile birleşir ve kuzeydoğuya doğru akar Çaycuma’dan geçerek geniş bir düzlük oluşturduktan sonra Karadeniz’e dökülür Filyos Çayı’nın uzunluğu 228 km dir


Gülüç Irmağı

Zonguldak’ın en küçük akarsularından olan Gülüç Irmak küçük dereciklerin birleşmesinden meydana gelmiştir Ereğli ilçe merkezinin güneyinden Karadeniz’e dökülen bu akarsu üzerinde Ereğli Demir Çelik Fabrikasının su gereksinimini karşılayan küçük bir de baraj kurulmuştur


Alaplı Irmağı

Bu akarsuyun suyu oldukça düzensiz bir akışa sahiptir İlkbaharda suyu bollaşmasına rağmen yaz aylarında çoğu yerde suyu kurur











Üzülmez Deresi

Zonguldak’ın küçük akarsularından olan bu dere güney-kuzey yönünden akarak il merkezinden geçer ve Karadeniz’e dökülür


Mesire Yerleri

Yedigöller (Devrek)

Buradaki yedi küçük göl, heyelan sonucu yedigöller havzasında kayan kütlelerin vadi önlerini kapaması sonucunda oluşmuş göllerdir Bu göller Seringöl, Büyükgöl, Deringöl, Kurugöl, Nazlıgöl, İncegöl, ve Sazlıgöl’dür

Göllerin çevresi ormanlarla kaplıdır Bu ormanlarda sarıçam, karaçam ve göknar, kayın, meşe, gürgen, kızılağaç, ıhlamur ağaçları bulunmaktadır Bu ormanlarda çeşitli av hayvanları yaşamakta olup, aynı zamanda da avlanma alanıdır Bunun yanı sıra göllerde de çeşitli türde balıklar yaşamaktadır





Bostandüzü Mesire Yeri (Devrek)

uzaklıktaki Bostandüzü ilin önemli bir mesire yeridir

Burası 2003 yılında Milli Parklardan Devrek Kaymakamlığına devredilmiş ve bu alanda yeni yapılan düzenlemelerle dinlenme ve piknik alanı haline getirilmiştir Burada yapılan suni gölde de alabalık yetiştirilmektedir


Zonguldak’ta Harmankaya, Kozlu Beldesinde Değirmenağzı ve Karadeniz Ereğli' sinde Güneşli Kayalıdere Şelaleleri olup, bu şelalelerin çevresi trekking, piknik ve mesire yeri olarak kullanılmaktadır





Kumsallar

lik kıyı şeridi boyunca çok sayıda doğal plaj ve kumsal bulunmaktadır Bu kumsalların başında Sazköy, Filyos, Türkali, Göbü, Hisararkası, Uzunkum, Kapuz, Karakum, Değirmenağzı, Ilıksu, Kireçlik, Armutçuk, KdzEreğli, Mevreke, Alaplı ve Kocaman mevkilerindeki kumsallar gelmektedir

Bu kumsallarda çeşitli turistik tesisler bulunmaktadır









Kaplıcalar

Ilıksu Kaplıcası (Merkez)

Zonguldak ili Karadeniz Ereğli karayolu üzerinde, Kozlu beldesine bağlı Aşağıçayır Köyü’nde bulunan Ilıksu Kaplıcasının su debisi 10 lt/sn, sıcaklığı ise 27 derecedir

Kaplıcanın suyunun içme olarak kullanıldığında, mide, bağırsak ve karaciğer safra yolları üzerinde, banyo kürlerinde ise, içerdiği radyoaktif elemanlar sayesinde ağrılı hastalıklarda olumlu etkisi görülmektedir

Ilıksu Kaplıcası, İl Özel İdaresi tarafından yatırım programına alınmış olup, şu anda kaplıca üzerinde ya da çevresinde herhangi bir tesis bulunmamaktadır

Zonguldak Devrek Bastonu


XIX yüzyılın başlarından itibaren günümüze kadar ilçede orman ürünlerinin işlenmesine öncelik tanınmıştır Ağaca yönelik atölyelerde baston yapımı yaygınlaşmış ve haklı olarak da geniş bir ün yapmıştır

Devrek’te baston yapımının başlangıcının ilginç bir öyküsü vardır Buna göre; Devrekli Merdi ailesinden Marangoz Ali Ziya Efendi IDünya Savaşı’nda İngilizlere esir düşmüştür Bu olay Ali Ziya Efendi kadar Devrek’in geleceği açısından da önemli bir dönüm noktası olmuştur Ali Ziya Efendi İngiliz subaylarının ellerinde sürekli tuttukları bastonun bir kudret sembolü olduğunu fark etmiş, savaş bitiminde memleketinde İngilizlerin birbirinden güzel zarif bastonlarını anlatmaya başlamıştır Böylece baston bir anda Devreklilerin gözünde ihtiyarların dayanağı olmaktan çıkmıştır

Devrek’te baston yapımı ilkel bir yün ve pamuk eğirme aleti olan çıkrıkla başlamıştır Manda boynuzundan yapılan iki tarafı siyah, ortası beyaz çubuk şeklinde kemik ağızlıklar ile kızılcık ağacı özünden üç parçalı eklemelerle yapılan gümüş veya altın bilezikli ağızlıklardan baston yapımına geçilmiştir Ayrıca Kastamonu Salnamesi’nde (h1320 – 1892) Devrek’te ceviz ağacından sandık, masa, konsol, sigara ağızlığı ve bastonların yapıldığı belirtilmiştir

Devrek’te baston yapımı büyük önem kazanmış, babadan oğla, ustadan çırağa bu sanat dalı geçmiş ve baston yapımı gözde bir meslek durumuna gelmiştir Günümüzde Devrek’te yapım geleneği sürmekte ve birbirinden güzel örnekler ortaya konmaktadır

Devrek bastonlarının yapımı bilgi ve becerinin yanı sıra büyük sabır istemektedir Öncelikle esnek bir ağaç olan kızılcık ağacı kesilir, Aralık ve Şubat aylarında suyu çekilen kızılcığın dalları ayıklanır ve elde edilen parçalar bir yıl bekletilir Ekmek fırınlarında eğrilikleri düzeltilen dallar tornadan geçirilir ve bastona verilecek şekil belirlenir Ardından testere ile üzerinde yivler açılır, eğe yardımı ile sistire, zımpara işlemleri yapılarak desen ve figürler ortaya çıkarılır

Devrek bastonlarında birbirine dolanmış yılan motiflerinin de sık sık uygulandığı görülmektedir Bir yandan boyama işlemi yapılırken öte yandan da kusurlu yerler dolgu verniği ile düzeltilir Bu arada boya verniği yüzeylerde hiçbir şekilde uygulanmaz Bu işlemler yapıldıktan sonra sıra bastonun sapına gelir Çoğunlukla ceviz ağacından yapılmış saplarda sedef, gümüş bağa, dağ keçisi ayağı, kemik ve değerli taşlar kullanılır Ördek bacağı, yılan başı, atmaca, karaca ve at başının saplarda yer verildiği gibi içerisinden şiş çıkan, silah olan, kargıya dönüşen, kurşun atan bastonlarla da karşılaşılmaktadır Ancak, kamalı bastonlar günümüzde yasak olduğundan yapılmamaktadır Kemal Özmen isimli bir kişi Ahlat bastonu denilen bir bastonun sap kısmında tabanca bile saklandığını belirtmiştir

Devrekli ustaların el emeği ile oluşturduğu bastonlar onların göz nurunu, zevkini simgelediği kadar sanat ile zanaatı bir arada gözler önüne sermiştir

Bunun ardından 1936 İzmir Enternasyonal Fuarı’nda da Devrek bastonları ödül kazanmıştır

Devrek Belediyesi 7 Temmuz 1984’te Devrek Baston Festivalini düzenlemiş ve bu festival her yıl düzenlenmeye başlamıştır

Kaliteli bir el işçiliği olan Devrek bastonunun yapılışında Aziz Salman, Andon Usta, Hakkı, Çelik, Ahmet, Hasan ve Abdullah gibi eski ustaların büyük payı olmuştur Bunların dışında Münteka Çelebi, Mürvet Okur, Tansel Işık, Cemal Salman, Raşit Korum, Murat Ayvacı, Bülent Korum, Raşit Devrek, İsmet Durbak, Hikmet İncirli, Günsel İncirli, Özcan Erdoğdu, Tuncer Biçmen ve Ali Akarsu gibi ustalar da bu konuda büyük ün yapmışlardır