Nasreddin Hoca Fıkraları Ve Özellikleri

Nasreddin Hoca Fıkraları ve Özellikleri
Türk edebiyatının önemli edebî türlerinden biri de öğreticilik yönü ağır basan fıkralardır Fıkralarda derinlik, anlam zenginliği ve engin bir hayat tecrübesi vardır

Halkımızın mizahlı, güzel ve anlamlı sözler söyleme gücü âdeta Nasrettin Hoca'da simgeleşmiştir Bu yüzden o da Türk halkının duygu, düşünce ve zevkini anlatan büyük şairlerimiz gibi halka mal olmuştur


Fıkraların Özellikleri:

• Nesir diliyle anlatılan bu ürünler bir tez ve karşı tezden oluşur Başlangıç, gelişme ve sonuç bölümleri vardır
• Sorunlar karşılıklı konuşmalar ve tartışmalarla sonuca bağlanır Sonuç bölümünde hisse vardır Her fıkrada mutlaka yer alan bu hisse bölümü hüküm ifadesi taşır Gülme, hiciv ve hikmetli sözler taşıyan çatışma bölümü fıkranın estetiğini oluşturan temel unsurdur
• Mantığı zorlamayan bir karakterde olan Türk fıkraları kıssadan hisse (anlatılanlardan pay, sonuç çıkarma) amacıyla söylenmiştir
• Nasrettin Hoca fıkra tipi, Anadolu halkının yarattığı, genelde Anadolu insanını simgeleyen bir tiptir Ezenler, ezilenler, sömürenler, sömürülenler, devlet ileri gelenleri (sultanlar, hakanlar, beyler, kadılar, müderrisler, hocalar), halktan insanlar, kadınlar, gençler, çocuklar, değişik mesleklerden insanlar bu tiplerden bazılarıdırforumsinsinet Bir de çevresindeki eşyalar, nesneler, hayvanlar (özellikle de Hoca'nın eşeği)
• Nasrettin Hoca fıkraları, sözlü gelenekte yaşamış, ancak ölümünden birkaç yüzyıl sonra yazılı ürünlerde görülmeye başlanmıştır Bu nedenle Nasrettin Hoca fıkralarının kaynaklarını tam olarak bulup ortaya koymak pek kolay değildir

Nasrettin Hoca:
Zeki ve nüktedan biridir Esprili ve nükteli konuşmanın, insanın sevgi ve saygısını artıracağına inanır Onun fıkralarının temel özelliği zekâ ve nüktedir

Ezilenin, zulüm görenin yanındadır Pek çok fıkrasında kötü yöneticiler, ahlaksız kimseler, halka eziyet çektirenler, sömürenler, doğrudan ya da dolaylı bir biçimde eleştirir (Nasrettin Hoca'nın kavuğu ve eşeği değişik biçimlerde yorumlanmaktadır Kimilerine göre kavuk, devleti; eşekse, halkı temsil etmektedir Bir başka yoruma göre, kavuk ve eşek, Hoca'nın arabuluculuğunu göstermektedir Hoca'nın devlete rağmen halkın yanında olduğu görüşünü savunanlarda var)

Derin bir hoşgörüye sahiptir Ama bu Hoca'nın her şeyi affettiği, görmezden geldiği anl***** gelmez; hep umutludur, karamsarlığa düşmez, gerektiğinde eleştirinin ötesine geçip ince ince alay eder, bir akıl hocasıdır, dünyadaki değişimin farkındadır, bu yüzden yeni ortamlara uyum sağlamada zorluk çekmez, görünüşe değil, insanın iç dünyasının zenginliğine önem verir