Yeryüzünde Volkanların Dağılışı Nasıldır?

Yeryüzünde Volkanların Dağılışı Nasıldır?

Yeryüzünde yaklaşık 500 aktif volkan yer almaktadır Bu volkanların birçoğu denizlerin altında bulunur Yeryüzünde volkanların dağılışını gösteren harita İncelendiğinde volkanların da depremler gibi uzun ve dar kuşaklar hâlinde uzandığı görülür Volkanların en yaygın olduğu kuşak “Pasifik Ateş Çemberi” adı verilen Büyük Okyanus çevresindeki kuşaktır İkinci en belirgin kuşak ise Atlas okyanusunu baştan başa geçen kuşaktır Ayrıca Akdeniz çevresi ile Doğu Afrika’da da önemli volkanlar bulunmaktadır

Volkanik kuşaklar yer kabuğunu oluşturan levhaların sınırlarında bulunur Buralar yeryüzünün zayıf ve çatlak sahaları olduğu için magma bu kesimlerde yeryüzüne ulaşır Volkanların çoğu okyanus ortası sırtlarda ya da okyanusların kenarlarındaki dalma - batma alanlarında oluşur İzlanda ve Azor adaları okyanus ortası sırtlarda oluşan volkan adalarıdır Japonya Yeni Zelanda Endonezya Filipinler Karayip ve Aleut adaları ise Büyük Okyanus kıyılarındaki dalma - batma alanlarında oluşan volkanik adalardır

VOLKAN KONİSİ: Lavların yeryüzüne çıktığı koni biçimindeki tepeye denir

BACA: Magmadan gelen düz lav ve gazların yüzeye çıktığı yere baca denir

KRATER: Volkan konisinin tam tepesinde lavların yeryüzüne çıktığı huni biçimindeki çukurluğa denir Eğer kraterler çeşitli patlamaların etkisiyle kalderalar ve mazılar oluşur

Kraterlerin patlamalar ya da çökmelerle genişlemiş şekillerine kaldera denir Kalderalar kraterlere göre daha dik yamaçlıdırlar ve genişlikleri derinliklerine oranla daha fazladır

Volkanların şekli ve püskürme özellikleri çıkardıkları maddelere göre değişir Volkanik etkinlikler bazen yalnızca gaz patlaması şeklindedir Bu durumda patlama çukurları oluşur İç Anadolu’da Karapınar ve Nevşehir dolaylarında bu tür patlama çukurları yaygındır

Bu patlama çukurları maar olarak adlandırılır Maarlar volkanik faaliyetlerin yeni başladığı veya sona erdiği yerlerde daha çok görülürler