İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Özellikleri

İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Özellikleri

İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatının ilk örnekleri şunlardır:
a)Kutadgu Bilig(Mutluluk Veren Bilgi)
XIyy da yazılmıştırAllegorik (sembolik)bir eserdir Eserde dört tane şahıs vardır
Küntogdı:Hükümdarkanunu temsil eder
Aytoldı: Vezirdirsiyasi iktidarı temsil eder
Ögdilmiş:Aklı
Odgurmuş:Akıbet ve kanaatı temsil eder
Mesnevi şeklinde yazılmıştırDidaktik bir eserdir
Ölçüsü şehname nin ölçüsü olan fa’ulün fa’ulün fa’ul dür Aruz ölçüsüyle yazılmış dili Hakaniye Lehçesidir
6645 beyit ve 173 dörtlükten oluşur
Yazarı Yusuf Has Haci0p ‘tir
Sunulan şahıs Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han dır
Dünya ve ahiret için yol gösterici bir kitaptır
ViyanaFergana ve Kahire’de nüshaları vardır

b)Divan-ı Lügat-it Türk(Türk Dili Sözlüğü)
Kaşgarlı Mahmut tarafından 1072-1074 yılları arasında yazılmıştır Sunulan şahıs Abbasi Halifesi El-Muktedi Billah’dır Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazılmış Türkçe –Arapça sözlüktürKelimelerin kullanımını vermek amacıyla o dönemin edebi ürünlerinden örnekler verilmiştirEserde 7500 kelime bulunmaktadırBu kelimelerin Arapça karşılıkları verilmekle kalınmamış ayrıca cümle içinde kullanılışları verilmiştir İlk Türk cihan haritası bu eserde verilmiştirBu eser Hakaniye Lehçesiyle yazılmıştır
c)Atabet-ül Hakayık(Hakikatlerin Eşiği)
Yazarı Edip Ahmet Yükneki’dirSunulan Şahıs Dad Şipahsalar Bey’ dirDidaktik bir eserdirİslami ahlakı öğretmek amacıyla yazılmıştırAruz vezniyle mesnevi tarzında yazılmıştırEdip Ahmet Yükneki anadan doğma ağmadırBüyük bir edip ve erdemli bir kişidirEser 484 beyitten oluşur
d)Divan-ı Hikmet
Şair Ahmet Yesevi tarafından yazılıştırAhmet Yesevi ilk mutasavvıf şairdirYesevi’nin şiirlerine HİKMET denirHem aruz hem de hece ölçüsüyle yazılmıştır 7’li ve 12’li hece ölçüsü kullanılmıştır Eserde İslam dininin getirdiği hikmet ve erdemlerden bahsedilmiştirDini tasavvufi Türk edebiyatının ilk şairidirEserin dili halkın anlayabileceği nitelikltedir
e)Dede Korkut Hikayeleri
Kitabın asıl adı Kitabı Dede Korkut Ala Lisanı Taifei Oğuzhan’dır
Destandan halk hikayeciliğine geçiş ürünüdür15yy sonu ile 16yy başlarında yazılmış kim tarafından yazıldığı belli değildirEser 12 hikayeden oluşurAnlatımda nazım ve nesir karışıktırDestan ve masal özellikleri görülürİslamiyet öncesi devrin hayat tarzını anlattığı halde içerisinde islami özelliklerde görülürEserin arı ve duru bir Türkçesi vardır Eserde oğuzların diğer boylatla yaptığı savaşlardan bahsedilirEserde adı geçen dede korkut bilge bir kişidir
İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatı
Halk Edebiyatı Divan Edebiyatı
1-Anonim Halk Edebiyatı (Klasik edebiyat)
2-Aşık Edebiyatı
3-Tekke Edebiyatı