Sabri Berkel

Sabri Berkel - Türk Ressam

Üsküp Sırp-Fransız Okulu'nu ve Belgrad Güzel Sanatlar Okulu'nun hazırlık bölümünü bitirdikten sonra 1929-1935 yılları arasında Floransa Güzel Sanatlar Akademisi'nde Felice Carena'nın atölyesinde çalışan Sabri Berkel, fresk ve gravür tek­nikleri konusunda uzmanlaştı 1935' te Türkiye'ye göçerek o tarihe kadar oluşturduğu yapıtlarıyla, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nde ilk kişisel sergisini açtı; bir yıl sonra Ankara'da resim öğretmenliğine atandı Ankara'da iki yıl çalıştıktan sonra, resim öğretmenliğini İstanbul'da sürdürdü 1939'da LeopoldLevy'nin isteğiyle Güzel Sanatlar Akademisi Gravür Atölyesi'ne asis­tan olarak atandı Müstakil Ressam­lar ve Heykeltraşlar Birliği üyesi olarak, 1 Devlet Sergisi'ne 16 yapıtla katıldı 1941'de D Grubu'na girdi 1945'te İstanbul Filarmoni Derneği salonunda, desen, sulubo­ya, gravür ve yağlıboya çalışmalar­dan oluşan resimleriyle ikinci kişisel sergisini açtı 1946'da Paris'te Türk sanatıyla ilgili bir sergiye katıldı; 1947'de Milli Eğitim Bakanlığı adına basımevlerinde inceleme yapmak için Paris'e gönderilerek, bir süre Andre Lhote Akademisi'nin dersle­rini izledi Paris dönüşünde, manza­ra ve natürmortlara ağırlık verdi 1949-1974 yıllan arasında Güzel Sanatlar Akademisi'nin Dekoratif Sanatlar Bölümü'nde galeri öğret­menliği yapan Sabri Berkel, 1950 yıllarının başında, figürü bırakarak soyut resme yöneldi İstanbul Filar­moni Derneği'nde eski ve yeni dönem resimlerini bir araya getiren üçüncü sergisini açarak,kaligrafi ni­telikli soyut kompozisyonlar gerçek­leştirdi 1956'da Venedik İkiyıldabir Sergisi'ne katıldı ve sergi komiserli­ği yaptı Ertesi yıl Sao Paul o İkiyıl­dabir Sergisi'ne katıldı Sonraki yıl­larda da uluslararası sergi ve yarış­malara katılmayı sürdürerek, 1961' deki 22 Devlet Sergisi'nde Kompozisyon No 1 adlı yapıtıyla birincilik ödülü aldı 1962'de yurt dışındaki ilk kişisel sergisini Avusturya'da dü­zenledi Bir yıl sonra, aynı sergiyi Bern'de açtı; Avrupa'nın -önemli merkezlerinde gezdirilen Türk Sa­natı sergilerine katıldı 1965'te Akademi'nin Yüksek Resim Bölümü başkanlığına atandı 1971'de Liz­bon'daki Türkiye Büyükelçiliği'ni bir seramik panoyla süsledi 1977'de İstanbul Resim ve Heykel Müzesi müdürlüğüne atandı 1977'de Aka­demi salonlarında, bütün dönemle­rini bir araya getiren ayrıntılı bir sergisi düzenlendi

ÖZGÜR SOYUTÇULUĞA DOĞRU UZANAN AŞAMALAR
Sabri Berkel'in sanatını iki dönemde incelemek gerekir: 1950 öncesi dö­nem; 1950 sonrası dönem Birinci dö­nem resimlerinde titiz bir doğa in­celemesine girişen, daha çok portre ve natürmort resimlerde yoğunlaşan bir nesne ressamlığına öncelik tanı­yan sanatçının, bu anlayışı geliştir­mesinde gravürcülüğünün de büyük katkısı olmuş, geniş hacimlerin yer aldığı natürmortlarında, nesneyi görüntü değerlerine, açık-koyu ay­rımlarına bağlı kalarak tam bir nesnellik içinde yansıtmış, çıplak fi­gürlerinde, anatomi gözlemlerine ağırlık vermiştir1950'lerin başında, önceleri geometrik-kübik bir eğilimle görüntüyü parçalama ve analitik kübizme yönelmekle, eski anlayışını geride bırakan Sabri Berkel, yalın biçim ve renk birleşimleri içinde yoruma ağırlık veren bir sanat anlayışını benimsemiştir: Mimar Sinan; Simit­çi; Yoğurtçu 1950 yıllarının sonuna doğruysa, soyutlamacı kaygıların­dan bütünüyle uzaklaşmış, eski Türk hat sanatının ritimli çizgi öğe­lerinden yararlanarak, bütünüyle soyut bir kompozisyon şemasına yönelmiştir (bu dönem resimleri,aynı çizgide çalışmış olan Abidin Elderoğlu'nun kaligrafi kökenli ça­lışmalarına yakındır) 1960 yıllarındaysa, mukavva üstüne yağlıboyala­rında, bu tür kompozisyonların çizgisel niteliği, yerini lekeci bir anla­yışa bırakmıştır Ama Sabri Berkel in gerçek ressam kişiliğini oluşturan resimler, daha özgür bir soyutçulu­ğa yöneldiği 1970 yıllarına raslar Büyük bölümü akrilik boyayla yapıl­mış olan bu resimlerde, yinelemeli soyut motifler, yalın biçimsel şema­lar, düz rengin ağırlık kazandığı geometrik düzenlemeler görülür Türkiye'de soyut resmin inançlı sa­vunucularından biri olan Sabri Berkel,1950 yıllarından bu yana karar­lı bir düzenle geliştirdiği sanatıyla, bu anlayışın kökleşmesinde öncülük yapan birkaç sanatçıdan biridir