Felsefenin Disiplinleri

Felsefeyi meydana getiren, felsefeyi belirleyen temel disiplinler, felsefenin alt dalları İnsan yaşamında birçok işi ve işlevi bir*den gerçekleştiren felsefenin söz konusu çok işlevliliğine dikkat çekmek için, Wittgenstein felsefeyi bir alet kutusuna benzetmiştir Tıpkı farklı aletler içeren bir alet ku*tusunu birçok farklı işte kullanmamız gibi, felsefe de, aynı anda birçok işlevi yerine ge*tirir


1- Felsefenin birçok farklı iş ve işlevi ger*çekleştirmesi, insanın ve insan yaşamının zenginliğinin, onun gündelik yaşamının doğurduğu problemlerin ve tecrübelerin karmaşıklığının bir sonucudur Bundan dolayı? felsefenin birinci işi, bize nasıl eylememiz gerektiği konusunda yardım etmektir Biz insanlar kendi kişisel yaşamlarımızda doğ*ruyu yanlıştan, iyiyi kötüden, ahlâksal olanı ahlâki olmayandan ayırmak ve yapmamız gereken şey ile yapmamamız gereken şey arasında mutlak bir ayırım ortaya koymak isteriz Aynı şekilde, en iyi ve en mutlu bir yaşamın neden meydana geldiğini merak eder, mutluluğa erişmek için çabalarız İşte, bize konuda yardım edecek olan felsefe di*siplini, etik ya da ahlâk felsefesidir


2- Öte yandan, zorunlu olarak bir toplum içinde yaşadığımıza ve başka insanlarla iliş*ki içinde bulunduğumuza göre, hayatımızın niteliği kaçınılmaz bir şekilde başkalarının davranışlarından etkilenir Bu bağlamda, belli bir yönetim biçiminin oluşturduğu temel üzerinde, bireyleri barış ve işbirliği içinde olan bir toplum için birtakım kural ve genel yasaların gerekli olduğunu farkederiz Bize bu konuda yardım eden felsefe ise, si*yaset felsefesidir Söz konusu felsefe türü, farklı yönetim tarzlarını, hangi yönetim bi*çiminin diğerlerinden daha iyi olduğunu ve yasaların temellerini araştırır


3- Nihayet, düşüncemiz genişleyip, kendi*mizin ve içinde yaşadığımız toplumun sı*nırlarını aştığımızda bu kez evreni, bu dün*yadaki yaşamımızı, bu yaşamdan sonrasını, evreni ve bu dünyadaki varoluşumuzun bir Tanrıyla olan ilişkisini ele alır ve din felse*fesinden yardım isteriz Felsefenin bu dalı, buradan da anlaşılacağı gibi, Tanrının varo*luşu, insanın bu evrendeki yazgısı gibi ko*nuları ele alır


4- Dördüncü olarak, zaman zaman yeni kavrayışlar kazandığımız, neyi bilip neyi bil*mediğimiz, neye doğru dediğimiz ve neleri bilip neleri bilemeyeceğimiz üzerinde düşün*düğümüz olur Bu konularda ise, bize bilgi felsefesi ya da epistemoloji yardım eder


5- Son olarak, gerçekten var ve birincil ola*nın ne olduğu, varlık bakımından neyin geçi*ci, neyin kalıcı olduğu konusunda meraka düştüğümüz olur Bu konuda ise, varlık felse*fesinin yardımından faydalanırız İşte sözünü ettiğimiz bu beş temel alan felsefenin konula*rını meydana getirir ve felsefeye bir giriş sağ*lar: Varlık, bilgi, din, toplum ve değer Man*tık ise, söz konusu disiplinleri meydana çıkaran düşünce tarzının kurallarını koymak bakımından tüm felsefe disiplinlerinin teme*linde yer alan disiplin olarak ortaya çıkar