Eski Nubiya Dili |
08-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Eski Nubiya DiliOrta Çağ Nubiya'sında MS 8 yüzyıl-10 yüzyıl arasında kullanılan yazılı dile verilen isimdir Şu anda bölgede konuşulan Nubiya dillerinin antik bir çeşitidir, özellikle modern Nobiin dilinin muhtemel atasıdır En azından yüz kadar belge sayfasında korunmuştur, çoğunlukla Orta Çağ, Avrupa tarihinin geleneksel ve şematik olarak üç çağa ayrılışında, ortada kalan çağa verilen isimdir Bu üç çağ: Antikitenin klasik uygarlıkları (Antik Çağ), Orta Çağ ve Modern Zamanlar'dır Batı Avrupa'nın Orta Çağ'ı genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü ile ulusal monarşilerin yükselişi, Avrupalılarca denizaşırı keşiflerin başlaması, hümanist canlanma ve 1517'de başlayan Protestan Reformasyon'u arasındaki zaman dilimi olarak tanımlanmıştır Hristiyanlık ile ilgili metinlerdir ve Hristiyanlık, (İsa'nın adından İsevilik, İsa'nın doğum yerine atfen Nasranilik de denir) Ortadoğu kökenli, tektanrılı din Hıristiyanlık dinine inananlara Hıristiyan denir Hıristiyanlar Kutsal Kitap'a (Eski ve Yeni Anlaşma) inanırlar Hıristiyanlık, Yahudiliğin devamı olarak ortaya çıkmıştır Bu nedenle, Kutsal Kitap'ın ilk kısmı (Eski Anlaşma), Yahudilerin Kutsal Kitap'ı ile aynıdır Hıristiyanlar, İsa'nın Mesih olduğunu kabul ederler İslam dinine göre, Hıristiyanlık, Semavi Dinler'den biridi Koptik (Yunan) yazısının değiştirilmiş bir şekli ile yazılmıştır; en çok bilineni Aziz Menas'ın Şehitliği metnidir Meroitik, Geez ve Sabaean sayılmazsa en eski Sahra altı Afrika dili ile yazılmış metindir YazımAfrika, Avrupa'nın güneyinde, Atlantik Okyanusu'nun doğusunda, Hint Okyanusu'nun batısında ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunan kıta Eski dünya karalarından birisi olan Afrika, 30 218 000 km² yüz ölçümü ile kıtalar arasında Asya ve Amerika'nın ardından üçüncü sırada gelir Afrika adı, Kartaca'ya ilk defa ayak basan Romalılarca "Afri" veya "Africani" denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir Afrika adı bu ülkeye Pön savaşları sırasında verilmiştir Yunan alfabesinin bir uncial çeşidi ile yazılmaktaydı Yunan alfabesine ek olarak üç Koptik harfi ? ϣ "sh", ϩ "h", ve ϭ "j" ? ve üç Nubiya'ya özgü harf: görünüşte Meroitik yazıdan türemişe benzeyen "ny" ve "w" ve iki Yunan gammasının bağlanmış hali olduğu düşünülen "ng" Aşağıdaki durumlar olduğunda her harfin üzerine bir çizgi çizilirdi: bir sesli harf kendi başına bir hece oluşturduğunda veya l, n, r, veya j harflerinden birinden sonra gelmesi durumunda bir sessiz harfden önce gelen i (bazen yazılmaz) harfi olması durumunda /i/ sesi ε olarak da yazılabilmektedir, ̄ ει, η;, ι, veya υ; /u/ normalde ου olarak yazılmaktadır Bazen ikili ünlülerde, ι harfinin üzerinde iki nokta konarak yarı-ünlü y harfi olduğu belirtilirdi Uzatılarak okunan ünsüz harfler çift olarak yazılırdı; uzun ünlüler genellikle kısalardan ayırdedilmezdi Tonlar işaretlenmezdi Noktalama işaretleri arasında, şunlar vardır: Kabaca nokta veya iki nokta üstüste gibi kullanılan, yüksek nokta ? (bazen onun yerine çift ters eğik çizgi \ de kullanılırdı), soru işareti olarak kullanılan eğik çizgi /, metinlerde mısraları ayırmak için kullanılan çift eğik çizgi // Dilbilgisiİsim Eski Nubiya'da ismin cinsi (gender) veya tanımlık (article) yoktur İsim gövdeden ve ona eklenen hal sonekleri ve takılardan oluşur; temel olanlar: -l ismin yalın hali, özneyi işaretler: örneğin, diabolos-il "şeytan"; iskit-l "dünya" -n(a) -in hali, sahiplik eki: örnek iart-na palkit-la "düşünceler denizine doğru" -k(a) "emir ", doğrudan veya dolaylı yoldan belirtmek için: örneğin, Mikhaili-ka "Mikael'e" -lo -de hali, "-de" eki -la içindelik durumu, anlamı "içinde" -do, anlamı "üzerinde" -dal anlamı "ile" En sık kullanılan çoğul eki -gu- ekidir; örneğin uru-gu-na "kralların", veya gindette-gu-ka "dikenler" (nesne), -agui- yüklem olarak kullanılmaktadır Daha ender kullanılan çoğul ekleri, -rigu- (örneğin mug-rigu-ka "köpekler (nesne)" (yüklem olarak -regui-) ve -pigu- ekleridir Zamir Temel zamirler: ai- "ben" ir- "sen" tar- "o" er- "biz (sen dahil)" u- "biz (sen hariç)" ur- "siz" ter- "onlar" İşaret zamirleri olarak in- "bu", man- "şu"; soru zamirleri olarak ngai- "kim?", min- "ne?", islo "nerde?", iskal "nasıl?", sayılabilir Fiil Fiilin beş hali vardır: şimdiki zaman, iki farklı geçmiş zaman, gelecek zaman ve emir kipleri Herbiri için, dilek kipi ve bildirme kipi şekilleri bulunmaktadır Çekimler özneye (kişiye) göre olur, örneğin, şimdiki zamanda doll- "istemek" fiili için: dollire "istiyorum" dollina "istiyorsun", "istiyor" dolliro "istiyoruz", "istiyorsunuz" dollirana "istiyorlar" Örnek Metin κτ̄κα γελγελο̄ςουανον ῑη̄ςουςι να⋊αν τρικα? δολλε πολγαρα πεςςνα? παπο ς̄κοελμ̄με εκ̄κα Kitka gelgelosuannon Iisusi manyan trika? dolle polgara pessna? papo iskoelimme ikka Kelime çevirisi: "Kaya ve-de-onlar-yuvarlandı-uzağa İsa göz çift yüksek kaldırmak o-dedi baba ben-teşekkür sana" Çeviri: "Ve onlar kayayı yuvarlayarak uzaklaştırdıklarında, İsa, gözlerini yükseğe kaldırarak, dedi: Baba, sana teşekkür ediyorum" Kaynaklar Vikipedi |
Konu Araçları | Bu Konuda Ara |
Görünüm Modları |
|