Eoka-B

1968 yılı içinde başlayan toplumlararası görüşmeler sürerken, Kıbrıs Rum Toplumu içinde iki esas görüşün belirginleştiği gözlenir Bu görüşmelerden biri, ani bir askeri harekatla Kıbrıs Türk direnişinin kısa yoldan kırılarak ENOSİS'in ilan edilmesini; diğeri de, uzun vadeli bir program çerçevesinde ekonomik ve siyasi baskılarla Türk direnişinin kırılarak, ENOSİS'e ulaşılmasını öngörmekteydi

Bu görüşlerden birincisini eski EOKA'cılar ve Cunta yanlısı güçler; diğerini de, askeri bir harekatın Türk müdahalesi ile başarısızlığa mahkum olacağını iyi kavrayan Makarios savunuyordu


Makarios, Türkler üzerinde ekonomik baskıyı ağırlaştırırken, adadan göç etmek isteyen Türklere her türlü kolaylığı sağlıyor, bir yandan da süren toplumlararası görüşmeleri uzatarak, Türklere otonomi verilmesini dahi kabule yanaşmıyordu


ENOSİS konusunda askeri kısa yolu tercih edenler, EOKA'yı canlandırarak "EOKA-B" adlı Cunta destekli ve Yunanistan tarafından yönetilen gizli bir örgüt kurdular Gizli örgüt, adada bulunan ve Rum Milli Muhafız Ordusu'nu (RMMO) yöneten Yunanlı subayların yönetimindeydi


EOKA-B'in ilk etkili eylemi, 1970 yılı Mart ayı başlarında Makarios'un bindiği helikoptere ateş edilmesidir Helikopter zorunlu iniş yapmış, Makarios kurtulmuştur Bunun üzerine 11 eski EOKA'cı tutuklanmış, İçişleri eski Bakanı Yorgacis bu olaydan sonra şüpheli şekilde öldürülmüştür


Bu gelişmelerinden ardından 28 Ağustos 1971'de gizlice adaya dönen Grivas, EOKA-B'nin başına geçmiştir Grivas'ın yönetimindeki EOKA-B militanları RMMO kamplarından ***** çalmaya ve sabotajlar yapmaya başlamışlar; Kilisenin Sen-Sinod Meclisi üyesi 3 papaz da, Makarios'a karşı cephe almıştır ENOSİS demeçleri vermeye başlaması üzerine Grivas'a bir mektup yazan Makarios 21 Şubat 1971'de işbirliği teklif etmiştir Grivas, Makarios'un bu teklifini kabul etmemiştir


29 Ekim 1971'de bir başka açıklama yapan Makarios, "Bütün Yunan hükümetlerinin rızası bulunduğu taktirde, ENOSİS'I ilan etmekte tereddüt etmeyeceğini, fakat bu tür bir girişimin başarısına ve başarısızlığına yol açacak çeşitli faktörler makul olarak değerlendirildikten sonra bunun olanaksız olduğunu" belirtti


Makarios'u devirip kısa yoldan ENOSİS'e ulaşmayı isteyen EOKA-B ise, sabotaj eylemlerini yoğunlaştırdı


Şiddet ve ***** olaylarının artması üzerine, 31 Ocak 1973'de yeni bir açıklama yapan Makarios, EOKA-B'nin eylemlerini "ENOSİS'in mezar kazıcıları" olarak nitelendirdi