Henri Matisse

Henri Matisse ( 31 Aralık, 31 Aralık Gregorian Takvimine göre yılın 365 günüdür Gregoryan takviminde yılın son günü

1869 – 1869 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

3 Kasım, 3 Kasım Gregorian Takvimine göre yılın 307 günüdür Sonraki sene için 58 (Artık yıllarda 59) gün var


1954) 20 yüzyılın en önemli ressamlarından biridir Renkleri büyük bir ustalıkla kullanışıyla

Picasso ve

Kandinsky ile birlikte, modern sanatın en büyük sanatçılarından biri kabul edilir


Matisse 1869 yılının son gününde kuzey Vasiliy Kandinskiy

Fransada dünyaya gelmiştir 1887- 1888de Fransa Cumhuriyeti ya da kısaca Fransa, (Fransızca République Française), Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, Andorra ve İspanya ile komşu olan, Batı Avrupa'da bir ülkedir Avrupa Birliği'nin kurucu üyesidir

Parisde bir süre hukuk eğitimi alan Matisse, ertesi yıl Saint Quentinde bir avukatın yanında asistanlık yapmaya başlamıştır Aynı zamanda, sabah erken saatlerde Ecole Quentin de la Tourda çizim kurslarına devam eder Ancak 1890 yılında geçirdiği apandisit ameliyatının ardından büyük ölçüde yatakta geçen bir dönem yaşamıştır ve Matisse için bu süreçte resim uğraşı giderek bir tutku haline dönüşmüştür


Böylece, 1891 yılında hukuk alanındaki kariyerine son vererek tamamıyla resme yönelmiş ve Parise giderek Academie Julianda William Bourgereaunun sınıfına kaydolmuştur Aynı zamanda kısa bir süre sonra, Ecole des Arts Decoratifse yazılmış, 1895 yılında sınavı kazanarak resmen Moureaunun öğrencisi olmuştur


Matisse bu dönemde, kendisi gibi ressam olan komşusu Emile Wery ile birlikte Fransanın Brötanya bölgesini ziyaret etmiştir Daha önce Paris Fransa'nın başkenti ve Île-de-France bölgesinin merkezidir ve Seine nehri'nin üzerine kurulmuştur Tüm dünyada anıtları, sanatsal ve kültürel yaşamı ile tanınmış olan Paris aynı zamanda dünya tarihinde önemli bir şehir olmakla birlikte, başlıca ekonomik ve politik merkezler arasında yeralmakta ve uluslarası taşımacılığın geçiş noktalarından birini oluşturmaktadır Moda ve lüksün dünya başkentidir ve "Işık Şehir" (Ville de Lumière) diye de anılmaktadır

Gauguin gibi öncü sanatçılara esin kaynağı olan Brötanyadan dönüşünde Matisse, saf prizmatik renklere ilgi duymaya başlamıştır 1897 yılında, Musee du Luxembourgda izlenimcileri keşfetmesi de onun sanat hayatı açısından önemli bir dönüm noktasıdır


1898 yılında, kendisine dört yıl önce bir kız çocuğu vermiş olan Amelie Parayre ile evlenen Matisse, Pissarronun tavsiyesi üzerine balayında Turnerın resimlerini görmek üzere Londraya gitmiştir Parise döndükten sonra ilkbahar ve yaz aylarını geçirmek üzere Korsikaya gitmiş ve burada Akdeniz ışığı, renklerine yeni bir parlaklık kazandırmıştır Paul Gauguin

Akdenizin yüzyıllardır sanatçılara esin kaynağı olan tılsımlı ışığı, Matisse için de sanatına yön veren önemli bir kaynak olmuştur


1900- 1904 yılları arasındaki dönemde, Cezanneın Mattisse üzerinde kesin bir etkisi vardır Matisse, bu sırada sergilere de katılmaktadır; 1903de Salon dAutumna (Sonbahar Salonu) resim verdikten sonra 1904 yılında Vollardın galerisinde ilk kişisel sergisini gerçekleştirmiştir Cezanne, Van Gogh, Picasso ve daha birçok modern sanatın öncüsü sayılan sanatçıya henüz tanınmadan sahip çıkan Vollardın galerisinde sergi açmak, en azından kısıtlı fakat öncü bir sanat ortamının ilgisini uyandırmış olmalıdır


Matisse 1905 yılı yazını Derain ve bir süre Vlamickle birlikte Akdeniz kıyısında bir balıkçı kasabası olan Collioureda geçirmiştir Akdeniz, hayatı boyunca Matisse için sanatına güç veren bir çekim merkezi olmuştur Derain, Vlaminck ve Marquet ile birlikte, 1905 Paris Sonbahar Salonuna katılmıştır Bu sanatçı grubunun birbirine paralellik gösteren çalışmaları, şiddetli bir halk tepkisinin oluşmasına kaynaklık etmiştir ve eleştirmen Louis Vauxcelles bir yazısında onları sınırsız renk kullanmaları nedeniyle Fauves (Vahşiler) olarak isimlendirmiştir Fovistler, resimlerinde rengi temel unsur olarak kullanıyor ve saf rengin ifade gücünden yararlanmayı amaçlıyorlardı Eleştirilerin hedefinde Matisse ve özellikle de onun Şapkalı Kadın adlı resmi yer almıştır Halkın ve tutucu sanat çevrelerinin tepkisini çeken bu resim, dönemin avant- garde sanatına ilgi duyan Steinlar (Michael) tarafından satın alınmıştır


Matissein en sabırlı modeli olan karısı Bayan Matisse, onun bir diğer erken tarihli baş yapıtına da konu olmuştur ve 1905 yılında tamamlanan ''[http://wwwibiblioorg/wm/paint/auth/matisse/green-stripe/matissegreen-stripejpg Bayan Matisse:Yeşil Çizgi]'' saf, yalın renkli düzlemlerle kurgulanmış kompozisyonuyla, sanatçının üslup eğilimini ortaya koymaktadır Bu resimden kısa bir süre sonra ''[http://wwwibiblioorg/wm/paint/auth/matisse/matissebonheur-vivrejpg Yaşama Sevinci]'' adlı büyük boyutlu yağlıboya çalışmayı gerçekleştirmiştir Belirgin dış çizgilerle sınırlanmış nesne ve figürler, saf renklerle tanımlanmıştır Matissein sanatının ana izleği, resimleri aracılığıyla yaşama sevincini yansıtmaktır ve bu doğrultuda renk, ışık ve resmin konusundan yararlanmayı amaçlamaktadır Yaşama Sevinci, 1906 yılında Salon des Indepentantsda sergilenmiş ve yine tepkileri üzerine çekmiştir Signac bile onun yanlış yönde ilerlediği görüşündedir Buna karşılık, resmi modern zamanların baş yapıtı olarak nitelendiren Leo Stein satın almıştır


1906 yılında Matisse tekrar Akdenizin çağrısına cevap vermiş ve Cezayire giderek Biskra Vahasını ziyaret etmiştir Buradan resimlerinde faydalanacağı seramikler, kıyafetler ve diğer yöresel nesnelerle dönmüştür İslam ve doğu sanatı onun üzerinde belirgin bir etkiye sahip olmuştur


Matisse sadece seramiklere değil, doğu halılarına da ilgi duymuştur Doğu halılarındaki dekoratif unsurlar, saf renkler, soyut biçimler ve düzeyler önem taşımaktaydı Matissein resimlerindeki iki boyutluluk ve dekoratif unsurların artan önemi Gauguinin 19 yüzyıl sonunda ortaya koyduğu tavrın bir devamı niteliğine sahiptir 1908 yılında yaptığı ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse89html Kırmızı Uyum]'' onun doğu sanatına ve dekoratif unsurlara verdiği önemin bir sonucudur Resimde masa örtüsü ve duvarın kırmızı renkte olması ve mavi kıvrımlı motiflerin hem masada hem de duvar yüzeyinde tekrar etmesi, resim yüzeyinin iki boyutluluğunu vurgulamaktadır Sanatçı 1907-1909 yılları arasında ders verdiği bir resim okulu da açmış fakat daha sonra sanat çalışmalarına yoğunlaşabilmek amacıyla burasını kapatmıştır 1909 yılında, Moskovalı bir iş adamı olan ve Matissein resimlerini toplayan Shchukin ona resim sipariş etmiştir Matissein Rus koleksiyoner için yaptığı ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse91html Dans]'' ve ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse86html Müzik]'' adlı büyük boyutlu çalışmalar; saf renk kullanımı, belirgin dış çizgilerle sınırlanmış figürleri ve yaşama sevincini yansıtan temalarıyla Matissein baş yapıtları arasında yer almışlardır


Dansta elele tutuşmuş daire şeklinde dans eden figür grubu ilginç bir şekilde Ambroggio Lorenzettinin Sienada Palazzo Pubbliconun duvarlarında yer alan iyi yönetim freskindeki dans eden figürleri anımsatmaktadır Matisse, 1907 yılında bu şehri ziyaret ettiğinde Lorenzettinin büyük boyutlu freskini görmüş ve dans eden figürleri dikkatle incelemiş olmalıdır Müzik ise herbiri izleyiciye dönük düz mavi-yeşil bir fon üzerindeki beş adet kırmızı figürden oluşmuş oldukça sade bir kompozisyondur Figürlerin dizilişleri belirgin bir biçimde notaların dizilişlerini andırmaktadır Her iki resim de 1910 Sonbahar Salonunda sergilenmiştir


1908 yılında Berline giderek burada Alman dışavurumcuların çalışmalarını görme olanağını bulan Matisse, 1910 yılında bu kez Marquet ile birlikte Münihi ziyaret etmiş ve İslam Sergisini gezmiştir Sergide özellikle halılardan etkilenmiştir 1911 tarihli ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse97html Ressamın Ailesi]'', bu etkilenmenin boyutlarını açık bir şekilde ortaya koymaktadır Sanatçının karısı, kızı ve iki oğlu; kanepelerin, duvar kağıdının ve hepsinden önemlisi yerdeki halının dekoratif kalabalığı içerisinde adeta kaybolmaktadırlar Aynı yıl yaptığı ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse94html Kırmızı Stüdyo]'', ise, tek bir kırmızının iki boyuta indirgediği bir mekana yerleştirilmiş ve sadece konturlarıyla tanımlanmış nesnelerden oluşmaktadır


1911 ve 1912 kış aylarını Fasda geçiren Matisse, bu coğrafyanın ve iklimin etkisiyle daha canlı ve ışıklı renkler kullanmaya başlamıştır Ancak 1914 yılında Birinci Dünya Savaşının patlak vermesi sanatında yepyeni bir evreyi gündeme getirmiştir Resimlerinde biçimler giderek soyutlaşırken renkler koyulaşmaya ve siyah gölgeler artmaya başlamıştır 1914 tarihli ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse100html Notre-Dame Görünümü]'' ve Collioureda Fransız Penceresi bu dönemin baş yapıtları olarak gösterilebilir


Matisse, savaşın ardından zamanının büyük bölümünü Nice şehrinde geçirmeye başlamıştır 1918/19 tarihli ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse59html Viyolin Kutulu İç Mekan]'' onun yeniden canlanan renk ve ışık ilgisini yansıtmaktadır Bu dönemde ayrıca, dekoratif yönü ağır basan bir dizi Odalık resmi gerçekleştirmiştir


1930lu yıllar ile birlikte resimlerinde biçimler iyice yalınlaşmaya ve dekoratif unsurlar önem kazanmaya başlamıştır 1931-33 yıllarında gerçekleştirdiği ve üç parçadan oluşan büyük Dans frizi bunun en somut örneğidir Dansla birlikte 1935 tarihli ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse113html Pembe Nü]'' ve 1939 tarihli ''[http://wwwibiblioorg/wm/paint/auth/matisse/matissemusiquejpg Müzik]'' onun yinelenen temalarının farklı ele alınışlarıdır


1940lı yıllar İkinci Dünya Savaşına ve onu giderek yatağa bağımlı hale getiren hastalığına rağmen yoğun bir şekilde üretmeye devam ettiği bir dönem olmuştur Jazz adlı kitap için 1947 yılında gerçekleştirdiği, kesilmiş kağıt üzerine guvaş tekniğindeki çalışmalar Matissein yerleşmiş sanat anlayışının farklı bir sunumunu oluşturmaktadır''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse119html İkarus]'' bu çalışmalardan belki de en tanınmış olanıdır Bu dönemde ve oldukça ilerlemiş yaşında gerçekleştirdiği çalışmalarından birisi de 1943 yılından beri yaşamakta olduğu Vencedeki Rosarie Şapeli için yaptığı tasarımlardır Kesilmiş renkli kağıtlarla hazırladığı taslaklar şapelin vitrayları olarak uygulanmışlardır Ayrıca beyaz seramik yüzeyler üzerine siyah çizgilerle gerçekleştirdiği büyük ölçekler Meryem ve Çocuk İsa, Aziz Dominik ve Kutsal haçla ilgili desenler yer almaktadır Matisse hayatının son dönemlerinde kesilmiş renkli kağıtlarla gerçekleştirdiği çalışmalara yoğunlaşmıştır İlerleyen yaşı ve onu neredeyse yatağa bağlayan hastalıklar eserlerini bu farklı teknikte uygulamasına neden olmuş gözükmektedir 1952 tarihli ''[http://wwwabcgallerycom/M/matisse/matisse118html Mavi Nü]'' bu eserlerden en tanınmış olanıdır