Vi. Yannis Kantakuzenos İktidara Tırmanma

İktidara tırmanma

Yannis Kantakuzenos, Teodora Palaiologina tarafından Mora'ya vali tayin edilen Mikhail Kantakuzenos ile Palaiologos sülalesinden olan Angelina Kantakuzenos'un oğludur İmparatorluk hanedanının sülalesine İmparator III Andronikos Palaiologos'un ikinci derecede kuzeni olan karısı Eirene Asanina tarafından da hısımdı

1328de III Andronikos tahta geçtigi zaman harp ve eğlence dışında bulunan devlet işleri ile uğraşmamayı tercih etmiş ve bütün devlet işlerini Saray Nazırı ve Ordu Komutanı olarak görev verilen uzun zamandır arkadaşı olan Yannis Kantkuzenos'a bırakmıştı III Andronikos hayatta bulunduğu müddetce Yannis Kantakuzenos ülkeyi çok iyi idare etmiş ve sadece nüfuzlu ve güçlü olan kişilerin menfaatlerine yarayacak siyasal kararlar almaktan kaçınmıştı Bu nedenle saraydaki bazı çok nüfuzlu kişileri de kendine düşman yapmıştı

1341de III Andronikos Palaiologos öldüğü zaman hayatının en büyük hatasını varisinin kim olduğunu belirtmemesi ile yaptığı açıkca ortaya çıkmıştı İmparatorluk varisinin eski imparatorun en büyük oğlu, yani V Yannis Palaiologos, olduğu hakkında bir inanç vardı; ama V Yannis daha dokuz yaşında bulunuyordu Aslında Bizans imparatorluk veraset kanunları imparatorluğun babadan oğla geçmesini önermiyordu ve III Andronikos oğlunu ortak imparator olarak ilan etmemişti Hatta III Andronikos hayatta iken arkadaşı ve yakın siyas danışmanı Yannis Kantakuzenos'u ortak imparator olmaya davet etmiş; ama Yannis Kantakuzenos imparator olmak istememişti

Hatta yeni genç imparatora taht naipligi yapma görevini bile Yannis Katakuzenos üzerine almamayı tercih etmiş; bu görevi annesi Savoy'lu Anna yüklenmişti Ancak Savoy'lu Anna, kocasının arkadaşı, devlet idaresini efektif olarak ifa etmekte olan Yannis Kantakuzenus'a aynı inanci göstermediği hemen ortaya çıkmıştı Ayrıca Yannis Kantekozenos'un gücünü kıskanan bürokrasi ve saray mensupları da bulunmaktaydı Bunların başında Konstantinopolis Patriği Yannis Kalekas gelmekteydi Yannis Kalekas evli bir papaz olarak Ortodoks Kilisesi bürokrasisi içinde ilerlemesi çok zor iken, Yannis Kantakuzenos'un yardımı ile Selanik Metropoliti olmuş ve oradan da Konstantinopolis Patrikliği'ne yükseltilmişti Yannis Kantakuzenos'a bir diğer rakip olarak ne asıllı olduğu bilinmeyen ve Kantekozenos'un hamiliği dolayısıyla Bizans bürokrasisi içinde ilerleyip bir büyük servet yapan ve en son görevi Bizans Donanma Komutanlığı olan Aleksius Apokavkus bulunuyordu Taht naibi imparatoriçe, Patrik ve Kantakuzenos bir yol bulup imparatorluk idaresini birbirleriye fazla cekismeden Bizans'in idaresine koyuldular

Fakat bir ay bile geçmeden sınır komşuları Bizans aleyhine harekete geçmişlerdir: Sırp Kıralı IV Duşan Selanik'e doğru ilerlemiş; Bulgarlar kuzey sınırlara asker yığmaya başlamış ve Marmara kıyılarında bulunup zaman zaman Rumeli'ye geçebilen Türkmenler de Marmara kıyılarına ve hatta Trakya içlerine hücumlara başlamıştı Bu üçlü tehditi ortadan kaldırmak icin Kantekozenos kendi parası ile paralı askerler kiralamış ve Temmuz 1341de başkentten ayrılıp kuzey Trakya'ya gitmiştir Burada başarı ile Trakya ve Balkanlardaki tehditlere çare bulmuş ve Sırp Kıralı IV Duşan, Bulgar Kıralı Ionnes Aleksander ve Osmanlı hükümdarı Orhan Bey ile karşılıklı savunma anlaşmaları hazırlanıp imzalamıştır Ek olarak Mora Achaya Kontluğu'nun Latin hükümdarı olan Katerin de Valois'in ülkesinin idaresini Floransalı banker Acciajuoli'ye teslim etmesinden hoşlanmayan halk Bizans İmparatorluğu'na tekrar katılmak istediklerini ifade etmiş ve böylece epey zamandır Bizans elinden bulunmayan Achaya tekrar Bizans'in idaresine geri geçmiştir Bu başarılarından memnun kalan Kantakuzenos Eylül'de Konstantinopolis'e dönmüştür Ama bazı yerel isyanlar dolayısıyla Eylül sonunda tekrar orduyla Trakya'ya gitmek zorunda kalmıştır

Yannis Kantekozenuos Konstantinopolis'den ikinci ayrılışında bir saray komplosuna kurban gitmiştir Aleksius Apokavkus'un başını çektiği (Kantakuzenos'un oğlu genç imparatorun aleyhinde olduğuna inandırılan) taht naibi Savoy'lu Anna, Konstantinopolis Patriği Yannis Kalekas ve hatta Kanatakuzenos'un kayınbabasını da kapsayan bu saray bürokratları grubu Saray Nazırı Kantakuzenos'u halk düşmanı olarak ilan etmişlerdir Tahrik ettikleri bir çapulcu halk güruhu Kantakuzenos'un sarayına hücum ederek içindekileri talan edip sarayı yakıp yerle bir etmiş ve sonra da Kantakuzenos'ların kır malikanelerini yakmışlardır Patrik kendini taht naibi ilan etmiş ve Aleksius Apokavkus'da megas dux ünvanı ile Konstantinopolis Şehir Valiğine atanmıştır Kantakuzenos'un bütün ailesi ve yakınları göz hapisine konulmuşlardır Dimetoka'da ordugahta bulunan Yannis Kantakuzenos'a Taht Naibi Anna imzasiyla bir emir gönderilerek Saray Nazırlığı ve ordu komutanlığından azledildiği ve ordusunun da dağıtılması gerektiği bildirilmiştir


Kaynak : Wikipedia