Renk Nedir?

Renk nedir

Işığın cisimlere çarptıktan sonra gözümüzde bıraktığı etkiye renk denirIşık bir cisme çarptığında cisim ışığın içindeki 7 renkten birisini emer diğerlerini yansıtır Ve biz cismi yansıttığı renkte görürüz Bu yüzden siyah ve beyaz renk olarak kabül edilmez;siyah yedi rengin hepsini emer beyaz ise hepsini yansıtırRenklerin koyuluk açıklıkları(Valör) da ışıkla ilgilidir Bu 7 renk; Sarı, kırmızı , turuncu ,mavi, yeşil, mor, lacivert

İngiliz Fizikçi İsaac Newton(1643-1727) ışığı bir prizmadan geçirerek renkleri ayırmayı başardıGüneş ışığının önüne bir prizma koyarak gökkuşağındaki yedi rengi bir perdeye yansıtmıştırBazı kitaplarda güneş ışığı içinde altı renk olduğunu kabül ediyor ,lacivert mavinin tonudur diyor ama ben burada gökkuşağında olduğu gibi bu yedi rengi alıp işliyeceğim

ANA RENK-Bu renklerden Mavi ,Kırmızı,Sarı ana renktir Bu renkler karıştırılarak bulunmazBu üç ana rengi değişik oranlarda birbirine karıştırarak doğadaki bir çok rengi bulabiliriz

ARA RENKLER-Ana renkleri birbirine karıştırarak bulunan renklerdirSar ı-kırmızı =Turuncu , Sarı- Mavi =yeşil, mavi- kırmızı = mor Yalnız mor'u bulmak için mavi ve kırmızı eşit oranda karıştırılmalıdır Kırmızısı çok olursa Erguvan , mavisi çok olursa Lacivert bulunur

ZIT RENKLER ( kontrast )- Zıt renkler birbirlerini tamamlarlar yanyana kullanıldıklarında birbirlerini değerlendirerek resme canlılık katarlar Bunun doğada da örnekleri çokturYeşil yaprakların arasında kırmızı güller,yeşil ağaçlar arasında kırmızı çatılı bir ev, güneş batarken mavinin içinde turuncu güneş vs Zıt renklerden birisi diğerine karıştırılırsa karıştığı rengin parlaklığını kırar

Renk Çemberi


Kendim boyayarak bir renk çemberi yapmaya çalıştım , koyu renklerde fotoğraf çekerken biraz farklılıklar oldu Kırmızıdan maviye giderken,kırmızısı çok olduğunda erguvan rengi, mavi ve kırmızı eşit oranda kullanıldığında mor, mavisi çok olduğunda lacivert rengi buluyoruz Oklar yine birbirine kontrast (zıt) olan renkleri gösteriyor

Renk Üçgeni


Renk konusunu anlamak açısından renk üçgeni çok güzel bir örnek Biri düz diğeri ters olarak duran iki eşkenar üçgen Dik duranın köşeleri ana renkler;mavi, sarı,kırmızıTers duran üçgenin köşeleri ,ana renklerin birbiriyle karışmasıyla meydana gelen ara renkler; yeşil, turuncu , morTabloda iki ana rengin arasındaki renk,onların karışımıyla oluşmuş ara renklerOkların da gösterdiği gibi karşılıklı renkler birbirine zıt renkler Burada yanyana üç renk;iki ana rengin karışımı ara renkle birlikte komşu renklerdir Bunları söylememin nedeni renklerle düzenleme yaparken bu bilgilerin hepsi bize lazım olacak

Zıt Renkler: Kırmızı- Yeşil,Turuncu-Mavi, Sarı-mor Bir de renklerde sıcak,soğuk zıtlığı vardırBu zıtlık da resme ayrı bir güzellik katarSıcak renklerin içinde soğuk bir renk veya tersi durumda resim daha bir canlılık kazanırSıcak renkler :sarı-kırmızı-turuncu,soğuk renkler: mavi-sarı-yeşil

Komşu Renkler :2 ana renk birbirine karıştırdığımızda çıkan renkle komşu olurlarSarı-mavi- yeşil , sarı- kırmızı- turuncu, mavi- kırmızı- mor komşu renkler


Tesir olarak sıcak renkler;hareket,taşkınlık,canlılık verirGereğinden fazla kullanıldıklarında yanık tesir yaparlar Soğuk renkler;sukunet,olgunluk,sessizlik etkisi yaparlarKırmızı diğer renklere göre daha yakın,mavi ise olduğundan uzakta imiş gibi görünürBunun nedeni renklerin göz merceğinden geçerken değişik şekilde kırılmalarıdırSarı ve mor normal uzaklığında görünür


RENK ARMONİSİ:Renklerin birbirine uyması ve gözde güzel bir etki bırakmasına renk uyumu diyoruzRenklerin değişik biçimlerde yanyana gelmesi değişik armoniler ortaya çıkarırBu düzenlemeler günlük yaşamımızda da karşımıza çıkar,evimizi boyarken, giyinirken,bir dekor hazırlarkenÜç çeşit renk uyumu vardır

1-TON UYUMU:Tek rengin tonlarıyla yapılan uyumlardır


2-YAKIN RENKLER UYUMU:Komşu renklerle yapılan uyumdur



3-ZIT RENKLER UYUMU:Birbirine zıt renklerle kurulan uyumDaha önce de değindiğim gibi resim çalışmalarnda daima benzerlikler,simetri bozulurBurada da zıt renklerden birisi daha çok kullanılır Zıt renkleri yumuşatmak için aralarına ortak bir renk alınarak uygun bir armoniye geçilmiş olur



Marquet'in bu resminde sessizlik,huzur seziliyor Zıt renkler seyredeni rahatsız etmeyecek şekilde ayarlanmış


Oysa fovist ressamlarda renkler bağırmakta,seyredeni adeta çarpmakta


Uzaktan bakıldığında bazı düzenlemeler daha güzel görünürler,aralarında zıtlık vardırYukarıdaki şemada olduğu gibi;Sarı üzerine siyah,beyaz üzerine koyu mavi,Koyu mor veya mavi üzerine sarı,Kırmızı üzerine siyah,koyu mavi üzerine beyaz, beyaz üzerine siyah, siyah üzerine beyaz , beyaz üzerine koyu kırmızı , koyu mavi- mor üzerine turuncu gibi



Fovist ressamlardan Matisse'nin bu resmi resim tarihinde bir devrim niteliğin-dedirYüzün gölgeli ve ışıklı kısımları doğrudan renklerle canlandırılmıştır

Cismin renginin değişiyormuş gibi görünmesi:

1-Atmosferin yoğunluğuna

2-Işığın hafif veya sert oluşuna

3-Işığın uzaklık yakınlığına göre (hava perspektifi)

Cisim gözden uzaklaştıkça,göz ile cisim arasındaki hava kalınlığı artarBu mesafenin artması renklerde değişiklklere neden olurBundan en az etkilenen sıcak renklerdirÖzellikle turuncu çok uzaklardan bile görülür

Lokal renk: Cismin doğal rengi,çeşitli reflelerin tesirinden uzak olan kendine has rengi

Ton Lokal renk: Çeşitli renk unsurlardan yansıyıp gelen reflelerin tesiri altındaki renk

Açık renkli yüzeyler koyu renkli yüzeylerden daha büyük görünürler

Parlak renkler koyu zeminde daha parlak,koyu renkler de parlak zeminde daha koyu görünürler

Kırmızı ve mavi renkleri gözümüz aynı noktada birleştiremez ve rahatsız olur,hareket halinde görünürlerTitreme yaparlar


Sanatçı bu tabloda mavi ve kırmızıyı yanyana kullanmıştırKırmızı masa örtüsünün üstünde duran her iki rengi de içinde bulunduran yapraklar mavi-kırmızı uyumsuzluğunu azaltıyor

Tent:Bir rengi diğer renkten farklı görmemizi sağlayan özellik

Pembe renk kırmızının yüksek ışıklı değeridir,Kestane rengi kırmızının alçak ışıklı değeridir

Sarı ile mavi renk yanyana geldiğinde sarı renk yanındaki mavinin tamamlayıcısı olan turuncuya, sarı yanındaki mavi ise sarının tamamlayıcısı olan mora veya eflatuna çalar

Sarı yanındaki kırmızı mora,sarı da yeşile çalar

Turuncu ile sarı yanyana gelince turuncu içindeki sarıdan biraz kaybederek kırmızımsı görünürSarı da kırmızılığından kaybederek yeşile kaçar bir sarı olur

Kırmızı turuncunun yanında daha erguvani bir hal alır

Turuncu kırmızının yanında daha sarımsı görülür

Kırmızı mavinin yanında turuncuya,eflatun kırmızının yanında mavimsi görülür

Turuncu yeşilin yanında kırmızıya çalar

Yeşil Turuncunun Yanında mavimsi yeşil gibi görünür

Turuncu efletunun yanında sarımtırak,eflatun turuncunun yanında mavimsi görünür

Sarı yeşilin yanında turuncuya çalar,mavi sarının yanında parlak bir mavi olarak görülür

Yeşil mavinin yanında sarımsı bir yeşil,mavi yeşilin yanında erguvanimsi görülür

Yeşil eflatunun yanında sarımtırak bir yeşil,eflatun yeşiln yanında kırmızımtırak görünür Mavi eflatunun yanında yeşilimsi bir hal alır,eflatun mavinin yanında erguvan renginde görünür

Renklerde Valör Dereceleri:

1-Sarı ve sarıya yaklaşan renkler(sarı,sarı turuncu,sarı yeşil)Bunlar yüksek valörlü renklerdir

2-Mavi,mavi eflatun,eflatun,kırmızı eflatunBunlar alçak valörlü ve koyu renklerdir

3-Mavi yeşil,kırmızı,yeşil,koyu turuncu renklerde orta valörlü renklerdir

Hakim renk:Tabloda her rengin yanında,ötesinde berisinde bulunan renktirTabloda hakim renk yoksa armoni de yoktur

Işık ve renk:Cezannede ışık turuncu gölge ise zıt rengi mavidirTuruncudan maviye olan renkler kırmızı,yeşil,sarı yolundan geçerBu yollardan birini seçmek gerekirRenk düzeninde göze en yakın ve en çok ışıklı parça en sağlam görünen kırmızı ve turuncudurEn uzak ve ışıksız ise mavi renkle gösterilir

Herhangi bir renge nötr renk kattığımızda o rengin tonlarını elde ederiz

Renk Perspektifi:


Bu tabloda en yakından değilde biraz daha uzaktan konu resmedilmiş Yakın,uzak ve en uzakta olarak 3 plan görülüyor

Cisimler gözden uzaklaştıkça hava tabakasının etkisiyle renkleri soluk olarak görülür Bu görünümün renkli çalışmalarda uygulanması bir derinlik duygusu da yaratır , tablolarda bu derinliği verebilmek için çizgi perspektifinin uygulanması yetmez,renk perspektifini de uygulamalıyız Cisimler uzaklaştıkça, beyaz ve mavi boyalar yardımıyla bu uzaklık hissi verilir

En yakında olan cisimler gerçek renkleri ile net biçimde görülürlerBiraz daha uzaklaşınca renkler canlılığını kaybeder,netlik ,ayrıntılar azalırDaha uzakta cisimler soluklaşmaya,ayrıntılar iyice kaybolmaya başlar,leke şeklinde görülürler En son noktada biçimler hava tabakasının içinde silik olarak görülürler

Renklerin psikolojik etkileri


Kırmızı;Hareket,canlılık telkin ederÇok fazla kullanılması huzursuzluk yaratabilir Kırmızıyı siyahla karıştırıp koyulaştırmak kırmızının canlılık veren parıltısını söndürürİçine biraz zıt renginin katılması da parlaklığını azaltır


Turuncu:Yaşama sevincinin ve coşkunun rengidir


Sarı:Neşe,hareket veren uyarıcı bir renktirBazı tonları hastalık etkisi verirMaviyle karışımı uyarıcı etkisini azaltır


Yeşil: Dinlendirici ve huzur verici bir renktirGözü yormaz


Mavi:Sessizlik ve rahatlık telkin eder,hayal gücünü tetiklerSiyaha yaklaştıkça bir hüzün yansıtırSonsuz bir dinginlik hissi verir Açık tonları sınırsızlık ve sonsuzluk duygusu uyandırır


Mor:Hüzün ve içe kapanıklık hissi verirAçık tonu eflatun;hassaslığın,koyu mor ise yalnızlığın rengidir


Siyah:Ciddiyet ve ağırbaşlılık telkin ederKeder,ölüm,matem ve karanlığın rengidir


Beyaz:Saflık,temizlik,doğruluk ve güven telkin eder


Zıt renkler armonisi ile yapılmış bu resimde sanatçı renklerin önemini kaybetmemesi için deseni ikinci plana atmıştır Renk perspektifi ve derinlik kaybolmuştur Dışa vurumcu ressamlar doğadan aldıkları izlenimi kendilerine göre anlatmışlar, Renkleri canlı ve parlak olarak kullanmışlardır