3 Nisan Karabük Demir-Çelik Fabrikası’Nın Açılışı (1937)

3 Nisan 1937 yılında Atatürk'ün yönlendirmesi ile İsmet İnönü tarafından Karabük Demir Çelik Fabrikası'nın temelleri Karabük'te atılmıştır

3 Nisan 1937 tarihinden 13 Mayıs 1955 tarihine kadar Sümerbank’a bağlı “Demir Çelik Fabrikaları Müessese Müdürlüğü” adı altında çalışmıştır Müessese, 13 Mayıs 1955'den sonra bağımsız bir KİT durumuna gelmiş ve “Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri Genel Müdürlüğü” adını almıştır

21 Haziran 1955 tarihinde Etibank’ın bir müessesesi olan Divriği Demir Madenlerini de bünyesine alan ve Genel Müdürlük olarak faaliyet gösteren Karabük Demir Çelik Fabrikaları bünyesinde deneyimli montaj elemanları da yetiştirerek Türkiye’de ağır sanayiinin, Erdemir ve İsdemir'in kurulmasına da öncülük etmiştir


TÜRKİYE'DE DEMİR ÇELİK SANAYİ KURMAK İÇİN YAPILAN İLK ÇALIŞMALAR Türkiye'de ekonomik ilkeler içinde demir çelik sanayi kurulup kurulmayacağının incelenmesine, 1925 yılında İktisat Vekaleti tarafından başlanmıştır

1925, yılında, bir taraftan petrol yataklarının incelenmesi için Lüksemburg'lu Dr Lucius, diğer taraftan kömür ve demir cevherini incelemek için de Avusturya'dan Leopen Maden Mektebi profesörlerinden Dr Granigg getirilmiştir

Dr Granigg, Türkiye'de demir çelik sanayi kurmaya elverişli demir cevherinin bulunup bulunmadığını, maden kömürlerimizin demir çelik sanayinde kullanılacak kok kömürü yapımına elverişli olup olmadığını, demir çelik sanayinin ekonomik bir şekilde Türkiye'nin neresinde kurulması gerektiğini incelemek üzere görevlendirilmiştir

Dr Granigg'in çalışmaları sırasında Ticaret Vekaleti'nde bir Genel Müdürlük kurularak uzmanlara madenlerimiz incelettirilmiş, Belçika'da Maurice ve Almanya'da Koppers firmalarında kömürlerimizin koklaşma testleri, Lüksemburg'da Medinger'de demir cevherinin analizleri yaptırılmıştır Ancak, bu çalışmalara devam edilmemiş ve demir çelik sanayinin kuruluşu 1928 yılına kadar gündeme gelmemiştir

1928 yılı başlarında Erkan-ı Harbiye'de bir toplantı yapılarak Demir Çelik Sanayinin durumu yeniden incelenmiş ise de bütçeye ödenek konulmadıgından Demir Çelik Sanayinin kurulması işi ikinci kez karara bağlanamamıştır

Türkiye'de Demir Çelik Sanayinin kurulması çalışmalarına 1932 yılında Rus heyetinin incelemeleri ile başlanmıştır Heyetin verdiği raporda, 1929-1930 yılları gümrük istatistiklerine göre yılda 150000 ton demire sürüm bulunabileceği, gelecekteki ihtiyaç da düşünüldüğünde 300000 ton/yıl üretim yapacak yüksek fırınlara gereksinim duyulacağı, yüksek fırınların işletilmesi için kurulacak kok fabrikasından da kimya sanayi bakımından çok önemli yan ürünler elde edileceği, ağır sanayi merkezi çevresinde kurulacak sülfirik asit ve diğer yan sanayinin ekonomik olacağı saptanmıştır

Nihayet, ağır demir sanayinin kuruluş yerinin tespiti ve diğer sorunların incelenmesi için, Sümerbank ve Erkan-ı Harbiye birlikte incelemelerde bulunarak Birinci Sanayi Planı'nında yer alan ağır demir sanayinin kesin olarak kurulmasına karar verilmiştir Kuruluş yeri için KARABÜK yöresini uygun bulmuşlardır

Türkiye'de ağır demir sanayinin ( Demir Çelik Sanayinin ) kurulmasına dair kanun 17 Mart 1926 yılında kabul edilerek 29 Mart 1926 tarihli 334 sayılı Resmi Gazetede, 786 Nolu Kanun olarak yayınlanmıştır

Demir Çelik Sanayinin kurulması için 1925 yılında incelemelere başlanmasından sonra, bu sanayi için uygun bir yerin seçilmesi sorunu ile de ilgilenilmiş ve zaman zaman değişik fikirler öne sürülmüştür

Bu konuda, Amerika'lı iktisatçılar ve Rus heyeti incelemeleri ve SÜMERBANK ile ERKAN-I HARBİYE mümessillerinden bir kurul çalışmaları sonrası Demir Çelik Sanayi kuruluş yeri için, maden kömürü havzasına yakın olan "Karabük" seçilmiştir

Karabük'ün seçiliş nedenleri olarak şunlar gösterilmektedir

Maden Kömürü havzalarına yakınlık
Demiryolu güzergahı üzerinde oluşu
Yörenin işçi yerleşmesine uygun oluşu
Jeolojik bakımdan ağır endüstri kurulmasına elverişli oluşu
10 Kasım 1936 tarihinde İngiliz Hükümeti ile imzalanan 2,5 milyon Sterlinlik bir kredi anlaşması üzerine HA Brassert firmasına ihale edilen tesislerin temeli; 3 Nisan 1937'de zamanın Başvekili İsmet İnönü tarafından atılmıştır Yer olarak ise Zonguldak İlinin Karabük Köyünde Filyos Irmağının kolları olan Soğanlı ve Araç Çaylarının birleştiği alanda ki geniş çeltik tarlaları seçilmiştir Böylece Karabük'te çeltik tarımından çelik sanayiine dönülerek Türkiye'nin ilk ağır sanayi hamlesi başlatılmış oldu

1 Mart 1938'de teknolojik montaj çalışmalarına başlanılan ülkemizin ilk entegre demir çelik tesisleri, kurucu İngiliz firması uzmanları ile birlikte, Türk mühendis, teknisyen ve işçilerinin azami gayretli çalışmaları sayesinde 2 yıl gibi kısa bir sürede tamamlanarak, 6 Haziran 1939'da Kuvvet Santralinin işletmeye alınmasına müteakip, diğer tesisler de peyderpey işletmeye alınmışlardır

3 Nisan 1937'de temeli atılarak kurulan Demir Çelik Fabrikaları 13051955 tarihine kadar Sümerbank'a bağlı “Demir Çelik Fabrikaları Müessese Müdürlüğü” adı altında çalışmıştır Müessese, 13051955 tarih ve 6559 sayılı kanunla bağımsız bir KİT durumuna gelmiş ve “Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri Genel Müdürlüğü” adını almıştır

21061955 tarihinde Etibank'ın bir müessesesi olan Divriği Demir Madenlerini de bünyesine alan ve Genel Müdürlük olarak faaliyet gösteren Karabük Demir Çelik Fabrikaları bünyesinde deneyimli montaj elemanları da yetiştirerek Türkiye'de ağır sanayiinin, Erdemir ve İsdemir'in kurulmasına da öncülük etmiştir


KARABÜK DEMİR ÇELİK FABRİKALARIMIZIN KURULUŞUNDAN BUGÜNE KADAR STATÜ DEĞİŞİKLİKLERİ Demir Çelik Sanayi'nin Kurulması 03041937

Sümerbank'a bağlı Müessese Müdürlüğü 13051955

Türkiye Demir ve Çelik İşl Genel Müd KARABÜK 21031976

TDÇ İşletmeleri Genel Müdürlüğü Karabük Demir Çelik Fabrikaları Müessese Müdürlüğü 07031994

Karabük Demir ve Çelik İşl AŞ Genel Müdürlüğü 30031995

KARDEMİR Karabük Demir Çelik Sanayi ve Ticaret AŞ

Uzun yıllar boyu ulusal endüstrinin lokomotifi olan Karabük Demir-Çelik İşletmeleri, bir dönemden itibaren teknolojisini yenilemekten alıkonulur ve Karabük'ten kaynaklanmayan nedenlerle zarar etmeye başlar Böylece 5 Nisan 1994 tarihli Ekonomik Tedbirler Programı kapsamında yıl sonuna kadar özelleştirilmesine, bunun sağlanamaması durumunda kapatılmasına karar verilir Bu kapsamda KARDEMIR 30031995 tarihinde özelleştirilmiştir

Kardemir'in mevcut sermayesi 550000000 YTL olup Sermayesinin %100'ü IMKB'da işlem görmektedir