Çitlembik | Menengiç | Çedene | Kahvesi

Menengiç - Çitlembik






Latincede pistacia terebinthus olarak anılan menengiç bazı yörelerde çitlenbik, çıtlık, çitemik, çedene, bıttım gibi farklı isimlerle tanınmaktadır













6-8 metre boylanabilen fakat, genellikle de 2-3 metrede kalan bir çalıdır Kışın dökülen yaprakları, eliptik 5-13 yaprakçıktan oluşur Halk arasında genellikle çitlembik olarak bilinen menengiçe antepfıstığı aşılanır Akdeniz ve Ege bölgelerinin maki toplulukları arasında yer alır





Salkım halindeki küremsi meyvelerinin birçoğu bir aradadır Çaplan 5-6 mm’dir Rengi önceleri açık yeşil, kiremit kırmızısı, ağustosta olgunlaştığında siyaha yakın laciverdimsidir Bu haldeyken yenir ya da dallardan toplanıp kurutulur, kışın çerez olarak yenir Kahvenin çok pahalı olduğu dönemlerde Anadolu’da yer yer bildik kahve yerine menengiç kahvesi içilmiştir Olgunlaşmış tanelerden yemeklik yağ da çıkarılır






Menengiçin kıvama erdirilmesi hayli zor olan sakızının da kendine özgü bir kokusu, lezzeti vardır Bildik çikletlerden farkı şişirilememesidir Menengiç sakızı dalların ya da gövdenin çizılmesiyle ya da kendiliğinden oluşur Gövdeden sızıp biraz katılaşarak yere dökülmüş küçük tanelerin toplanmasıyla elde edilen sakızın kıvama erdirilmesi nispeten kolaydır Taze çiziklerden sızan sakızı ‘oldurmaksa’ hemen hemen imkânsızdır

Menengiç sakızının solunum ve idrar yolları iltihaplanmalarında mikrop öldürücü etkisi vardır
02-05 gramlık dozlar halinde günde üç-dört kez hap olarak alınır






Menengiçin taze sürgünleri ilkbaharda, yapraklan ayıklanarak yenir Olgun menengiç meyvelerinin güçlendirici ve idrar söktürücü etkileri de vardır Bunlar öğütülüp balla karıştırılarak günde 10-20 gram alınır

Menengiç ağaçlarının bazılarında Pemphigus corniculatus adlı yaprak bitinin oluşturduğu 15-25 cm uzunluğunda boynuzumsu oluşumlar görülür; bunlar önceleri kiremit rengi ya da yeşildir; sonraları siyahımsı bir renk alırlar Bu meyvemsi boynuzların da bronşit ve astım öksürüklerini kesici, ishali durdurucu etkileri vardır Astım için sigara gibi içilir, ishali durdurmak içinse günde iki-üç kez 05 gram ağızdan alınır



Menengiç Kahvesi



Menengiç Kahvesi, yabani aşılanmamış , (antep fıstığı aşısı yapılmamış ) dağlarda doğal olarak yetişen çitlembikten elde edilir Kahve severlerin kesinlikle tatması gereken farklı bir kahve türüdür

Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgelerinin Dağlık ve Kırsal alanlarında ekimi yapılmadan yabani olarak yetişen Menengiç ağacından toplanan menengiç meyveleri, yıkandıktan sonra bir kaç gün güneş altında kurumaya bırakılır Kurutulan yabani antepfıstıkları geniş bir tavada rengi koyu kahverengiye dönene kadar kavrulurMenengiç tohumları kavurma işleminden sonra macun kıvamına gelene kadar ezilmesiyle menengiç kahvesi meydana gelir

Menengiç kahvesi yaparken, Türk kahvesi yapımında dikkat edilmesi gereken şeylere menengiç kahvesi yapımında da dikkat edilmesi gerekir Menengiç Kahvesi kısık ateşte kendi halinde pişirilmelidir Menengiç Kahvesini süt ile yapmak lezzetini artırır Türk kahvesine göre daha yumuşak bir tada sahip olan menengiç kahvesi, antioksidan ve fenolik bileşenleri sayesinde vücudu kansere ve yaşlanmaya karşı koruyucu etkiye sahiptir

Menengiç meyvesinin bileşiminde kalsiyum, bakır, magnezyum gibi insan vücuduna gerekli bir çok mineral vardır



Hazırlanışı


Her fincan için yeteri kadar süt ve bir tatlı kaşığı menengiç kahvesi cezveye koyarak kısık ateşte kaynatınız İsteğe göre şeker ilave ederek servis yapınız (Menengiç kahvesini kullanmadan önce kavanozu iyice karıştırınız)

Pratik olarak hazırlamak için fincan içerisine bir tatlı kaşığı menengiç kahvesi, iki tatlı kaşığı kahve kreması (süt tozu) ve yeteri kadar şeker üzerine kaynar su ilave ederek servis yapınız

Menengiç kahvesinin Özellikleri

• Menengiç kahvesi kafein içermez

• Vücudu kansere ve yaşlanmaya karşı koruyucu etkiye sahiptir

• Menengiç kahvesi öksürüğü keser, balgam söktürür

• Nefes açıcıdır, nefes darlığına iyi gelir

• Antiseptik özelliği vardır, göğsü yumuşatır, solunum yollarına faydası vardır

• Yaraların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur

• Böbrek kumlarının dökülmesine yardımcı olur

• Menengiç kahvesi Ses tellerine iyi gelir

• Ses kısılmasında doğal tedavi edici özelliği vardır

• Mide ağrılarını dindirmeye yardımcı olur

• Bağırsak gazlarını giderir

• Menengiç Kahvesinin içinde koruyucu hiç bir kimyasal madde yoktur % 100 doğaldır

Alıntıdır