|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
araştirma, ilişkin, işletici, işletme, lisanslarina, nitelikleri, organizasyonu, personel, reaktörlerinde, yönetmelik |
![]() |
Araştirma Reaktörlerinde İşletme Organizasyonu, Personel Nitelikleri Ve İşletici Personel Lisanslarina İlişkin Yönetmelik |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Araştirma Reaktörlerinde İşletme Organizasyonu, Personel Nitelikleri Ve İşletici Personel Lisanslarina İlişkin YönetmelikARAŞTIRMA REAKTÖRLERİNDE İŞLETME ORGANİZASYONU, PERSONEL NİTELİKLERİ VE İŞLETİCİ PERSONEL LİSANSLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK ARAŞTIRMA REAKTÖRLERİNDE İŞLETME ORGANİZASYONU, PERSONEL NİTELİKLERİ VE İŞLETİCİ PERSONEL LİSANSLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Araştırma Reaktörlerinde İşletme Organizasyonu, Personel Nitelikleri Ve İşletici Personel Lisanslarına İlişkin Yönetmelik Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Resmi Gazete Tarihi : 21/10/2005 Resmi Gazete Sayısı : 25973 BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı araştırma reaktörlerinde asgari işletme organizasyon yapısına, işletme personelinin görev, yetki ve sorumluluklarına, personel niteliklerine ve işletici personel lisanslarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir ![]() Kapsam Madde 2 - Bu Yönetmelik tüm araştırma reaktörlerine uygulanır ![]() Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanununun 4 üncü maddesinin (e) bendine dayanarak hazırlanmıştır ![]() Tanımlar Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen; Araştırma Reaktörü: Araştırma, eğitim, radyoizotop üretimi ve benzeri nedenlerle çoğunlukla nötron akısı elde etmek ve kullanmak amacıyla kurulan reaktörünü, İşletici Lisansı: Araştırma reaktörlerinde tanımlanmış belirli görevleri yapabilmek için Kurumdan alınması gereken yetki belgesini, İşletici Personel: Araştırma reaktörlerinde operatör ve işletme şefi görevlerinde çalışan Kurumdan işletici lisansı almış personeli, İşletme Organizasyonu: Lisans sahibi tarafından kurulan ve lisans sahibi adına tesisin mevzuata uygun bir şekilde işletilmesini sağlayan, araştırma reaktörünü işleten tek bir birimden oluşabileceği gibi hem başka birimlere hem de birden fazla araştırma reaktörüne veya nükleer tesise sahip olabilen yapıyı, İşletme Personeli: Araştırma reaktörünün işletimi ile ilgili doğrudan veya dolaylı görev alan teknik ve idari tüm personeli, Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu, Reaktör Güvenlik Komitesi (RGK): Araştırma reaktörlerinde güvenlik sorunlarının ele alındığı lisans sahibi tarafından kurulan komiteyi, Tesis: Araştırma reaktörünü, ifade eder ![]() İKİNCİ BÖLÜM : Lisans Sahibi ve İşletme Organizasyonu Lisans sahibi Madde 5 - Lisans sahibi araştırma reaktörünün işletilmesi için Kurumdan işletme lisansı almış gerçek veya tüzel kişidir ![]() ![]() a) Güvenlik analiz raporunun hazırlanması ve mevzuat uyarınca güncellenmesinden, b) Reaktörün kalifiye ve deneyimli personel tarafından lisans koşulları uyarınca işletilmesinden, c) Reaktörün güvenlik kültürü çerçevesinde işletilmesinden, d) Personelin eğitilmesi, eğitim programlarının geliştirilmesi, güncellenmesi ve uygulanmasından, e) Radyasyondan korunma ve acil durum programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasından, f) Kalite temini programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasından, g) Fiziksel korunma programının geliştirilmesi ve uygulanmasından, h) Mevzuat uyarınca gerekli kayıt ve raporlamaların gerçekleştirilmesinden, i) Olağandışı olayların Kuruma raporlanmasından, j) Acil durumlarda yerel otoriteler ile irtibat kurulması ve sürdürülmesinden, k) İşletme sırasında gereken hizmet ve kaynakların sağlanmasından, sorumludur ![]() Lisans sahibinin bu sorumlulukları yerine getirmek üzere bir işletme organizasyonu kurması gerekir ![]() İşletme organizasyonu Madde 6 - İşletme organizasyonu tesis yöneticisi, reaktör güvenlik komitesi ve reaktör işletme birimi veya birimlerinden oluşur ![]() a) İşletme Müdürü, b) İşletici Personel, c) Radyasyondan Korunma Personeli, d) Bakım-Onarım Personeli, bulunmalıdır ![]() İşletme organizasyonu iletişim yolları açık olmak koşuluyla görev, yetki ve sorumlulukların net bir şekilde tanımlandığı bir yapılanmaya sahip olmalıdır ![]() ![]() Reaktörün işletilmesi sırasında görevli olması gereken asgari personel sayısı güvenlik analiz raporunda tanımlı olmalıdır ![]() ![]() ![]() ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Görev, Yetki ve Sorumluluklar Tesis yöneticisi Madde 7 - Tesis yöneticisi işletme organizasyonunun yöneticisidir ve lisans sahibi tarafından görevlendirilir ![]() ![]() ![]() ![]() Reaktör güvenlik komitesi Madde 8 - Araştırma reaktörlerinde güvenlik sorunlarının ele alınacağı bir Reaktör güvenlik komitesi (RGK) bulunmalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Reaktör güvenlik komitesi reaktör korunda veya tesiste yapılacak teknik veya idari değişiklikler ile güvenlik analiz raporunda yer almayan yeni deneyleri nükleer güvenlik açısından gözden geçirmek ve Kurum onayı gerekip gerekmediğine karar vermekle sorumludur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İşletme müdürü Madde 9 - İşletme müdürü reaktörün işletilmesinden sorumlu birimin yöneticisidir ve tesis yöneticisi tarafından 16 ncı maddeye uygun olarak görevlendirilir ![]() ![]() ![]() ![]() İşletme müdürü bu görevler kapsamında tesis yöneticisine karşı sorumludur ![]() ![]() ![]() İşletme şefi Madde 10 - İşletme şefi reaktörün işletilmesi sırasında işletmeden sorumlu, tesise ait işletme şefi lisansına sahip olan ve işletme tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde görevlendirilen kişidir ![]() ![]() İşletme şefi görevli olduğu süre içinde işletme müdürüne karşı sorumludur ![]() ![]() Operatör Madde 11 - Operatör reaktörü çalıştırmakla sorumlu, tesise ait operatör lisansına sahip olan ve işletme tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde görevlendirilen kişidir ![]() ![]() Operatör görevli olduğu süre içinde işletme şefine karşı sorumludur ![]() ![]() Radyasyondan korunma personeli Madde 12 - Radyasyondan korunma personeli reaktör işletiminde radyasyondan korunmadan sorumlu olan ve işletme tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde görevlendirilen kişidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Radyasyondan korunma personeli görevli olduğu süre içinde her an ulaşılabilir olmalı ve tesis sınırları içinde bulunmalıdır ![]() Bakım-onarım personeli Madde 13 - Bakım-onarım personeli bakım-onarım, test ve kalibrasyon faaliyetlerinden sorumlu olan ve işletme tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde görevlendirilen kişidir ![]() ![]() ![]() Diğer personel Madde 14 - İşletme organizasyonunda yer alan mühendisler, güvenlik görevlisi, sekreter gibi çalışanlar ile deneyci veya öğrenci gibi geçici kullanıcılara ilişkin görev, yetki ve sorumluluklar tesis yöneticisi tarafından belirlenir ![]() DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : Personel Nitelikleri Tesis yöneticisi Madde 15 - Tesis yöneticisinin görevlendirilmesi için aranan şartlar lisans sahibi tarafından belirlenir ![]() ![]() İşletme müdürü Madde 16 - İşletme müdürü olabilmek için en az aşağıdaki koşulları sağlamak zorunludur; a) Genel sağlık kriterine uymak, b) Temel bilimler veya ilgili bir mühendislik dalından mezun olmak, c) Beş yıl nükleer konularda iş deneyimi veya üç yıl reaktör işletme deneyimine sahip olmak, d) Tesise özel işletme şefi temel eğitimini almış olmak ![]() İşletme şefi Madde 17 - İşletme şefi adayları en az aşağıdaki koşulları sağlamak zorundadır; a) İşletici personel sağlık kriterine uymak, b) Temel bilimler veya ilgili bir mühendislik dalından önlisans veya iki yıllık meslek yüksek okulu diplomasına sahip olmak veya aynı reaktörde 3 yıl operatör deneyimine sahip olmak, c) Üç yıl nükleer iş deneyimi veya bir yıl işletici personel deneyimine sahip olmak, d) Tesise özel işletme şefi temel eğitimini başarı ile tamamlamış olmak ![]() Operatör Madde 18 - Operatör adayları en az aşağıdaki koşulları sağlamak zorundadır; a) İşletici personel sağlık kriterine uymak, b) Lise veya dengi okul mezunu olmak, c) Tesise özel operatör temel eğitimini başarı ile tamamlamış olmak ![]() Radyasyondan korunma personeli Madde 19 - Radyasyondan korunma personeli en az aşağıdaki koşulları sağlamak zorundadır; a) Genel sağlık kriterine uymak, b) Temel bilimler, sağlık bilimleri veya ilgili bir mühendislik dalından önlisans veya iki yıllık meslek yüksek okulu diplomasına sahip olmak, c) Tesise özel radyasyondan korunma personeli temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmak ![]() Bakım-onarım personeli Madde 20 - Bakım-onarım personeli en az aşağıdaki koşulları sağlamak zorundadır; a) Genel sağlık kriterine uymak, b) Teknik veya endüstri meslek lisesi mezunu veya denkliği kabul edilen bir mesleki eğitim almış lise mezunu olmak, c) Tesise özel Bakım-Onarım Personeli temel eğitimini başarı ile tamamlamış olmak, d) Alanında bir yıl deneyime sahip olmak ![]() BEŞİNCİ BÖLÜM : Sağlık Kriterleri Genel sağlık kriteri Madde 21 - Tesiste çalışan tüm personel mental uyanıklık ve duygusal denge, sesli, yazılı ve görsel uyarıları algılayacak ve kendini ifade edebilecek iletişim becerileri, görevinin gerektirdiği hareketleri yapabilecek fiziksel yapı, motor güç ve hareket yeteneği kapsamında yeterli kapasiteye sahip olduğunu belgelemek durumundadır ![]() ![]() İşletici personel sağlık kriteri Madde 22 - Tesis işletici personeli lisans başvurusu ve her süre uzatımında Ek 2'de yer alan Araştırma Reaktörü İşletici Personeli İçin Sağlık Raporunun gereklerini yerine getirmek durumundadır ![]() ![]() ALTINCI BÖLÜM : Tesise Özel Eğitim ve Yeterlilik Sınavı Genel koşullar Madde 23 - Tesis yöneticisi reaktörün işletilmesine ilişkin olarak reaktörün tipi ve gücü ile orantılı kapsamda ve sürede uygulanacak tesise özel eğitim programını yürütmek ve eğitim programında yapılan güncellemeleri Kuruma bildirmekle yükümlüdür ![]() ![]() ![]() Temel eğitimler Madde 24 - Temel eğitim, tesiste çalışan işletici personel grubu için, görev, yetki ve sorumlulukları da içermek koşuluyla, sorumlulukları ile orantılı olarak en az aşağıdaki başlıkları içerecek şekilde düzenlenmelidir; a) Temel Bilgiler: Isı transferi, akışkanlar mekaniği, reaktör fiziği ve dinamiği, radyasyon ve radyasyondan korunma, nükleer güvenlik kültürü, b) Tesisin Tasarım ve İşletme Özellikleri: Tasarım özellikleri, güvenlik analiz raporu, deney düzenekleri, güvenlik sistemleri, c) Enstrümantasyon ve Kontrol: Nükleer ve proses enstrümantasyonu, kontrol sistemleri, radyolojik enstrümantasyon, deney sistemlerine ait enstrümantasyon ve kontrol, d) Prosedürler ve İşletme Sınır ve Koşulları: Normal işletme, olağan dışı işletme ve acil durum prosedürleri, idari prosedürler, radyasyondan korunma prosedürleri, işletme sınır ve koşulları, e) Radyoaktif Maddelerin Kullanımı: Özel nükleer maddeler, yakıt hareketleri, radyoaktif maddelerin taşınması, depolanması ve güvenli kullanımı, f) Mevzuat: Yönetsel düzenlemeler, nükleer güvenlik mevzuatı ve uygulanabilir diğer mevzuat, iç ve dış denetimler, lisans koşulları, g) Pratik Eğitim: Sistemler, deneyler, kayıtlar, tatbikatlar, reaktörü çalıştırma, bakım, onarım, kalibrasyon, yakıt hareketleri ![]() Konsol başında reaktör çalıştırma eğitimleri işletme şefleri için 40 saat, operatörler için 20 saatin altında olamaz ![]() Radyasyondan korunma personeli ile bakım-onarım personelinin temel eğitim programları görev, yetki ve sorumlulukları ile orantılı bir kapsam ve ayrıntıda belirlenen konuları içermelidir ![]() ![]() Diğer işletme personeli için görev, yetki ve sorumlulukları ile radyasyondan korunma ve acil durum prosedürlerini içeren, ziyaretçiler için ise ziyaret amaçları ve süreleri ile orantılı radyasyondan korunma eğitimini içeren kısa eğitimler oluşturulmalıdır ![]() İşletme organizasyonu her temel eğitim uygulaması öncesinde eğitim programı çerçevesinde bir plan yapmak ve Kurumu bilgilendirmekle yükümlüdür ![]() ![]() ![]() Ara eğitimler Madde 25 - İşletici personel iki eğitim arası 30 ayı geçmemek koşuluyla 2 yılda bir yinelenen ara eğitimlere tabi tutulur ![]() ![]() ![]() Yeniden eğitimler Madde 26 - Son bir yıl içerisinde işletmede aktif görev almamış olan işletme personeli yeniden eğitime tabi tutulur ![]() ![]() Yeterlik sınavları Madde 27 - Personelin yeterliklerini belgelemek tesis yöneticisinin sorumluluğundadır ![]() ![]() ![]() ![]() Sınavda başarılı olan adaylara aldığı notu da içeren bir yeterlilik belgesi verilir ![]() YEDİNCİ BÖLÜM : İşletici Lisansları Genel lisans koşulları Madde 28 - Araştırma reaktörlerinde görevlendirilecek işletme şefleri ve operatörler bu düzenlemede belirtilen usul ve esaslara göre Kurumdan işletici lisansı almalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() Başvuru ve değerlendirme Madde 29 - Tesis yöneticisi, yeterlilik sınavından sonra en geç üç (3) ay içerisinde, lisans sınavının yapılması için Kuruma başvuruda bulunur ![]() ![]() Yeterlilik belgesi almış adayların lisans başvurusu her aday için aşağıdaki belgeleri içermelidir; a) Ek 1'de verilen Araştırma Reaktörü İşletici Personel Lisans Başvuru Formu, b) Ek 2'de yer alan Araştırma Reaktörü İşletici Personel Sağlık Raporu ![]() Kurum adayların lisans başvurularını inceler ve gerek gördüğü durumlarda ek belge talep edebilir ![]() ![]() ![]() Kurum, değerlendirme sonuçlarının bildirimi ile birlikte, tesis yöneticisini sınav kurulu için görevlendirdiği nükleer güvenlik uzmanı hakkında bilgilendirir ![]() Lisans sınavının kapsam ve yöntemi Madde 30 - İşletici personel adaylarının tesise özel bilgi ve deneyimleri ile güvenlik kültürü açısından yeterlilikleri bir lisans sınavıyla değerlendirilir ![]() ![]() Lisans sınavı yolverme, güce çıkma, durdurma gibi normal işletme uygulamaları ile acil durumlarda alınması gereken önlemler, tesise özel bilgiler ve güvenlik kültürüne ilişkin sözlü soruları içerecek şekilde her aday için ayrı ayrı yapılır ![]() Kurum lisans sınavına bir gözlemci gönderir ![]() ![]() Lisans sınav kurulu Madde 31 - Sınav kurulu tesis yöneticisinin görevlendirdiği en az biri işletme organizasyonundan bağımsız iki (2) kişi ile Kurumun görevlendirdiği nükleer güvenlik konusunda uzman bir kişiden oluşur ![]() ![]() ![]() ![]() Lisans sınav tarihi Madde 32 - Sınav tarihi, Kurumun lisans sınavı başvurusu değerlendirme sonuçlarını bildirmesinden itibaren en geç altı (6) hafta içinde olmak koşuluyla, Kurumun da olumlu görüşü alınarak tesis yöneticisi tarafından belirlenir ![]() ![]() Değerlendirme ve lisans Madde 33 - Sınav kurulu her aday için Ek 3'te yer alan lisans sınavı değerlendirme formunu doldurarak sınavdan sonra en geç bir (1) hafta içinde Kurumun Nükleer Güvenlik Daire Başkanlığına sunar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Herhangi bir nedenle sınava katılmayan adaylar bu sınavda başarısız sayılır ![]() Sınavın Yinelenmesi Madde 34 - Sınav değerlendirme sonuçlarının Kurum tarafından bildirimini takiben bir (1) ay içinde tesis yöneticisi başarısız adaylar için sınavın yinelenmesini talep edebilir ![]() ![]() ![]() ![]() Özel durumlar Madde 35 - Lisans başvuru koşullarını sağlayan aday son iki (2) yıl içinde, Nükleer Güvenlik Dairesi tarafından en azından eşdeğer kabul edilen bir reaktörde işletici personel olarak görevinin gerektirdiği sorumlulukları başarıyla yerine getirmişse, Kurum adaya doğrudan lisans verebilir ![]() ![]() Yeni bir araştırma reaktörünün kuruluyor olması veya lisanslı bir tesiste herhangi bir nedenle işletici personel bulunmaması gibi gerek eğitim gerekse lisans sınavı için reaktörün çalıştırılamadığı özel durumlarda, lisans sınavı, sınav kurulu tarafından tesis gezilerek yapılan bir mülakat şeklinde gerçekleştirilir ![]() ![]() Lisanslarda süre uzatımı Madde 36 - Lisans süre uzatım başvurusu tesis yöneticisi tarafından lisans bitim tarihinden en az iki (2) ay önce her aday için aşağıdaki belgeleri içerecek şekilde yapılır; a) Ek 1'de verilen Araştırma Reaktörü İşletici Personel Lisans Başvuru Formu, b) Ek 2'de yer alan Araştırma Reaktörü İşletici Personel Sağlık Raporu ![]() Lisansın uzatılması için işletici personelin her yıl için 20 saatten az olmamak koşuluyla dört (4) yılda toplam 100 saat fiilen işletmede yer almış olması ve son altı (6) ay içerisinde yeterlilik belgesini yenilemiş olması gereklidir ![]() ![]() ![]() Başvuru belgeleri Kurum tarafından incelenir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Süre uzatımı için başvurulmayan lisansların geçerliliği lisans süresinin dolması ile sona erer ![]() Lisans iptali Madde 37 - Kurum denetçileri veya tesis yöneticisi tarafından işletici personelin lisans koşullarını karşılayamadıkları veya tesisin işletme lisansı koşullarına, ilgili mevzuat ve yönergelere uymadığı, görevinde dikkatsiz ve/veya tedbirsiz davrandığı ve/veya görevini ihmal ettiği veya başvuru formu ve sağlık raporunda yanlış beyanda bulunduğu saptanır ve kanıtlarıyla birlikte Kuruma sunulursa, konu Kurum tarafından değerlendirilir ![]() ![]() ![]() İşletici lisansları iki (2) yıl süre ile işletmeden uzak kalma veya işletici lisansı sahibinin kişisel talebi durumlarında doğrudan iptal edilir ![]() SEKİZİNCİ BÖLÜM : Çeşitli ve Son Hükümler Diğer yaptırımlar Madde 38 - Denetimler sırasında işletme müdürünün tesisin işletme lisansı koşullarına, ilgili mevzuata uymadığı, görevinde dikkatsiz ve/veya tedbirsiz davrandığı ve/veya görevini ihmal ettiği saptanırsa, Kurum değiştirilmesini talep edebilir ![]() ![]() Yürürlükten kaldırılan yönetmelik Madde 39 - 17/8/1989 tarihli ve 20255 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Araştırma Reaktörü İşleticilerine Lisans Verilmesi, Görev Yetki ve Sorumluluklarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır ![]() Geçici Madde 1 - Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan lisanslar bu Yönetmelikte tanımlanan süre boyunca geçerliliklerini korur ![]() ![]() Yürürlük Madde 40 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer ![]() Yürütme Madde 41 - Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür ![]() EKLER "html" formatında düzenlenmiştir ![]() ![]() Kaynak: mevzuat ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
Konu Araçları | Bu Konuda Ara |
Görünüm Modları |
|