Brakial Pleksus

Brakial Pleksus, üç büyük dal halinde seyrederek, tüm kürek kemigi, omuz ve kol kaslarinin innervasyonunu ve duyu integrasyonunu saglayan büyük bir sinir toplulugudur Zedelenmesi durumunda kürek kemigi,omuz, dirsek, el bilegi, el ve parmak kaslari etkilenecektir
Zedelenmenin siddeti farkli olmaktadir Sinirin zedelenen bölümlerine göre çalismayan veya etkilenen kaslar degisik olacaktir


Dogum sirasinda zedelenmesi Obstetrik (Dogumsal) Brakial Pleksus zedelenmeleri olarak adlandirilir

Brakial Pleksus, makat gelisli dogumlarda gövdenin ve boynun yana asiri egilmesi ile sinirlerde olusan çekilme sonrasi, bastan gelen dogumlarda ise omuzlarin disari çikisi sirasinda basin ve boynun asiri yana egilmesi ile sinirlere uygulanan traksiyon sonrasi,
dogum agirligi büyük, pelvise göre iri ve kafasi büyük bebeklerde olusabilir

Obstetrik zedelenmeler 3 gruba ayrilabilir
-5 ve 6 servikal köklerin etkilendigi </ b>Erb Duchenne üst seviye paralizisi,
-Servikal 8 ve Torakal 1 köklerinin etkillendigi Klumpke paralizisi,
-Tüm kolu içine alan paralizi (felç),>

Brakial Pleksus zedelenmesinin erken fark edilmesi ve teshisi, bebeklerde hareket azliginin ilk haftalarda çok göze batan bir semptom olmamasi nedeniyle çogunlukla mümkün olmamaktadir Dogum sonrasi, kadin dogum ve neonatal pediatrist hekimler tarafindan Brakial Pleksus zedelenmesi oldugu düsünülen bebekler, pediatrik nöroloji uzmanina sevk edilmeli ve hemen fizyoterapi ve aile egitimi baslatilmalidir

Erken teshis ve rehabilitasyonun önemi açisindan ;
Taburcu olana kadar fark edilemeyen bebeklerde ailelerin bu olayi fark ederek bebeklerini doktora götürmelerini saglayacak bazi noktalari açiklamak istiyorum;

Bebegin her iki kolunu esit hareket ettirememesi,
O taraf kolda renk degisikligi ve sislik,
Kiyafetlerini giydirirken o taraf kolun giydirilmesinde zorluk,
Yikama sirasinda o taraf kol kaslarinda hissedilen yumusaklik,
Kucaga alinirken bebegin o taraf kolunun kaymasi, tespit etmede zorluk
O taraf elin yumruk yapilamamasi ( bebeklerde ilk bir aya kadar devam eden elin sikica yumruk yapilmasindan ibaret olan yakalama refleksi, olmasi gereken bir reflekstir), parmak uzatilinca kavranmamasi,
Köprücük kemigi üzerinde tek tarafli sislik,

Daha büyük bebeklerde (1 ay ve sonrasi);
Elin agza götürülememesi,
Cisim ve oyuncaklarin hep tek elle kavranmasi,
Yüzükoyun yatirildiginda o taraf kolunu disariya çikaramamasi
Oturma dengesinin geç gelismesi ve etkilenen kol tarafina bebegin düsme egilimi,Bu gibi durumlarda ailenin bebegi hemen doktoruna ve gerekirse pediatrik nörologa ve ortopediste götürmesi gerekmektedir

Brakial Pleksus tedavisi cerrahi + fizyoterapi yada yalnizca fizyoterapi olarak ikiye ayrilabilir
Ameliyat gerekip gerekmedigine ileri tetkiklerle karar verilir Ama cerrahi girisim yapilsa da yapilmasa da fizyoterapi uygulamalari çok önemlidir Cerrahi yapilacak vakalarda ekip çalismasi önemlidir ve ameliyat öncesi de rehabilitasyon programi sonrasinda oldugu gibi devam etmelidir


Ben sizlere meslegim geregi yalnizca fizyoterapi rehabilitasyon yaklasimlarindan ve tedavi sirasinda ailelerin dikkat etmesi gereken önemli durumlardan bahsetmeye çalisacagim

Fizyoterapi-Rehabilitasyon:
Brakial Pleksus zedelenmelerinde iyilesme 1- 18 ay içerisinde en iyi sekilde görülür, bununla birlikte iyilesme;
* Sinir zedelenmesinin siddetine,
* Tipine,
* Erken ve uygun cerrahi girisime,
* Erken baslanan rehabilitasyona,
* Ekip çalismasina,
* Ailenin aktif olarak rehabilitasyona katilmasina baglidir

Dogumdan hemen sonra tespit edilen vakalarda kolu, sinirde ve çevre dokularda olusan ödem ve olasi kanama nedeniyle 1-2 hafta dinlendirmek gerekir Eger köprücük kemiginde bir kirik ve zedelenme söz konusu ise dikkat edilmelidir Bu asamada sinir üzerine gerilimi önlemek amaciyla kol sarkik vaziyette tutulmamali, kol hafif yanda ve dirsek hafif bükük tutulmalidir Bu dönemde cihaz önerilmemektedir Eski yillarda bu dönemde kol 90 derece yanda ve disa dönük tam tespit yapilirdi Son literatür çalismalari, rijit bir tespitin omuz ve kol eklemlerinde limitlenmelerine ve omuz çikiklarina yol açabilecegini vurgulamaktadir Bu nedenle, özellikle bebegin kucaga alinmasi, kiyafet degisimi ve yikanmasi sirasinda kolun sarkmasi önlenmeli, sirt üstü yatis bu devrede tercih edilmeli, yatis sirasinda kol yukarda bahsettigim sekilde hafif yanda tutulmalidir
2 haftadan sonra egzersiz uygulamalarina genis bir fizyoterapi degerlendirmesinden sonra geçilmelidir Egzersizlerin amaci,
Kaslarin zayiflamasi ve uzun süreli hareketsizlige bagli kaslarda olusacak bozukluklarin önlenmesi,
Eklem açikliginin devaminin saglanmasi ve limitasyonlarin önlenmesi,
Bebegin motor gelisim geriliklerinin önlenmesi,
Kol ve elin fonksiyonel kullanimin saglanmasi,
Omuz çikiklari ve kas yaralanmasini önleyecek pozisyonlarinin saglanmasidir


Egzersizler ailelerin düzenli yapmalari amaciyla her alt degisimi sonrasi olarak tavsiye edilir Sayisini fizyoterapist çocugun durumuna göre belirlemelidir
Rehabilitasyon yaklasimlari her iki kolu da içine alarak yapilmali ve oturma, emekleme gibi aktiviteler çalistirilmalidir
Egzersizlerin yani sira gerekli durumlarda cihaz ve degisik fizyoterapi uygulamalari gerekebilir
Düzenli kontrollerin ilgili doktor ve pediatrik fizyoterapist tarafindan yapilmasi gerekir

özetle, dogum sirasinda olusan ve kolun fonksiyonlarini etkileyerek çocugun ilerde kolunu kullanamamasi ve diger hareketlerde bozuklugu yaratan Brakial Pleksus zedelenmelerinde erken teshis, uygun tibbi müdahale, erken rehabilitasyon ve aile egitimi çok önemlidir

kaynakubmed,actaortopedica,http://wwwsaglikansiklopedisicom/