Sindirim Sistemi Anatomisi

Sindirim Sistemi Anatomisi


Gastrointestinal sistem olarak bilinen sindirim sistemi , besinlerin parçalanması, sindirim, emilimi ve katı atıkların vücuttan atılmasından sorumludur
Sindirim sistemi , ağızdan anüse kadar uzanan, 5 metre uzunluğunda bir kas tüpüdürYemek borusu,mide,ince barsak ve kalın barsak,anal kanal (rektum) ve anüs (makat) tan oluşur
Yemek borusu,yutulan besinleri mideye ulaştırırBesinleri mideye ulaştırırBesinler midede küçük parçalara yıkılır ve sindirime yardımcı olacak şekilde mide sıvılarıyla karışırDaha sonra besinler karaciğer ve pankreastan gelen sıvıların yardımıyla sindirimin tamamlanacağı ince barsağa geçerKalın barsağa gelen katı atıklar anal kanal ve anüs yolula vücuttan atılır
Karaciğer,safra kesesi,safra kanalları ve pankreas sindirim sisteminin önemli birer parçasıdırBunlar özellikle zararlı atık maddelerin yıkımında ve besinlerin sindiriminde önemli rol oynarlar
Sindirim sistemini etkileyen önemli hastalıklar; enfeksiyon ,iltihaplanma,sindirim sisteminin kas fonksiyon bozuklukları ve kanseridir

Özofagus (Yemek Borusu)
Yemek Borusu (Özofagus) yaklaşık 25 cm boyunda kas tabakasından yapılmış bir tüp gibidirÖzofagus un sonunda (alt özofagus sfinkteri-kardio özofajial sfinkter-KÖS) denilen bir kapak (aslında tam olarak kapak olmasa da iyi anlaşılabilmesi ve fonksiyon olarak kapak gibi görev görmesinden dolayı bu adı alırÖzofagus un görevi yenilen ve içilen yiyeceklerin yutaktan mideye geçişini sağlamaktırÖzofagus ta emilim (yiyeceklerin emilmesi-absorbsiyonu) olmazYutulan lokma ,özofagusta meydana gelen itici hareketler sonucu (solucanvari, yada deniz dalgaları gibi) mideye doğru itilirÖzofagus un bu hareketleri istemsiz kas hareketleridir ve normal olarak hissedilmez Lokma yemek borusundan geçirilemezse orada tutulurYemek borusunun 2 ucundaki sfinkterler (büzük) normalde kapalıdır ve kapak görevi de görürÜst sfinkter yutma işlevi sırasında açılır ve lokmanın özofagus içine geçişini sağlarAlt özofagus sfinkteri (KÖS) sadece ,yemek borusu içinden yiyecek ve içecek geçişi halinde açılır,midenin hemen girişindedirKÖS mide içeriğinin yemek borusuna geri-kaçması (reflüx-reflü) nı önlemede en önemi mekanizmayı oluştururÖzofagus da üretilen mukus ( sıvı kaygan bir madde) midedeki mukus gibi aside karşı koruyucu değildirBu yüzden mide sıvısının zararlı-hasar yapıcı etkisine daha duyarlıdırMideMide büyük miktarda yiyeceğin geçici olarak depolandığı bir organdırMide rahatlıkla 15 litre sıvıyı içinde tutabildiği gibi, maksimum 4 litre sıvı tutma kapasitesi vardırMidenin 3 ana bölümü vardır Fundus,korpus (gövde) ve antrum (midenin son bölümü)Mide,içine giren yiyeceklerin kimyasal ve fiziksel olarak parçalandığı bir yerdirMide içini örten mukoza denilen örtü dokudan sindirim sıvıları salgılanırİçinde yiyecek varsa her 20 saniyede bir mixt dalgalar meydana gelerek mide içindeki sıvı-katı karışımı (kimüs) karıştırırSonuçta krem kıvamında yarı sıvı bir materyal meydana gelirMeydana gelen karışım ince barsaklar tarafından emilim oluşturacak seviyeye geldiyse ,azar azar miktarlarda ,pilor kanalı (sfinkter) nı geçerek 12 parmak barsağına (duodenum) geçerSıvıların mideyi terk etmesi katılardan daha hızlıdırSıvının mideyi boşaltması yaklaşık 20 dakikayı alırKatı-sıvı karışımı materyalin mideyi terk etmesi ise yaklaşık 15 saati bulurMide de salgı yapan salgılayan bir organdırMide duvarında bulunan hücre ve bezler birçok önemli salgılar üretirBunlar ; sindirim enzimleri, hormonlar, hidroklorik asit, intrensek faktör ( B12 vitamininin ince barsak son kısmından emilmesi için bu faktörün varlığı şarttır) Kendi çıkardığı asitten kendini korumak için yapışkan , alkalin-bazik bir mukus da üretirİnce Barsaklarİnce barsaklar sindirim sisteminin en uzun kısmını oluştururYaklaşık boyu 6 metredirAncak sadece 25 cm çapındadır bunun için ince barsak denmiştirİnce barsakların iç yüzeyi emilim-absorbsiyonu dan sorumludurİç yüzündeki kıvrımlardan dolayı emilim yüzeyi bir tenis kortunu kaplayacak kadar geniştirHer ince kıvrım (villus) üzerinde daha ince kıvrımlardan (mikro villus) oluşurSindirimin iyi olabilmesi için bu denli geniş bir yüzey alanı vardırİnce barsaklarda büyük miktarlarda besin ve sıvı emilmektedirGünlük olarak yaklaşık örnek vermek gerekirse birkaç kilogram karbonhidrat (şeker,unlu yiyecekler vs) ; 1 kg kadar yağ , 500 gram protein ve 20 litre su ,her gün ince barsaklardan emilmektedirİnce barsakların içi yüzeyi hücreleri besinler için çok özgünleşmiş sindirim ve emilim özelliklerine sahiptirHemen hemen vücudun tüm besin ihtiyacı ince barsaklardan emilim sayesinde karşılanırİnce barsaklar 3 bölümden oluşmuşturDuodenum (12 parmak barsağı), Jejunum, ileumBesinlere özgü ince barsak kısımları mevcutturÖrneğin ; demir (kan yapımı için esas madde) duodenumda, Vitamin B12 ileumdan emilirYine de emilimin esas olduğu yer jejunum (orta bölüm) durÖzgülleşmiş hücreler özgün enzim,taşıyıcı protein, diğer salgı maddeleri içerirlerKan damarları ince barsaklardan emilen besin maddelerini ilk önce barsak tan karaciğere taşırDiğer bazı özellikleri;İnce Barsak Kriptleri : buradan enzim, hormon, mukus salgılanır
Peyer Plakları : Lenf düğümleri ( barsaktan kan akımına bakterilerin girişini önlerler)
Brunner Bezleri : Mideden gelen mide asidinden ince barsağı korumak için (ince barsağın ilk kısmında bulunur) alkalin-bazik bir mukus salgılarKaraciğer ve Safra Sistemi

Karaciğer vücudun en büyük organıdırYaklaşık ağırlığı 15 kg dırVücudun ağırlığının yaklaşık % 25 unu oluştururKaraciğerin ana fonksiyonu barsaklardan gelen besi maddelerini ve diğer maddeleri tutmak , işleme tabi tutmak ( metabolize etmek- gelen maddelerin vücuda zarar vermeyecek şekilde yeni maddeler oluşturmasıdır), depolamak veya kan damarı yada safraya vermek tir Ayrıca, karaciğer varlığı istenmeyen veya zararlı kimyasal maddeleri (ki bunlar vücut içinde üretilebilir yada dışarıdan alınan mazı maddeler ve ilaçlar barsak yoluyla gelebilir) ortadan kaldırır ( detoksifiye edici özelliği) Karaciğer vücudun güç evi dir Karaciğer fonksiyonel olarak 2 loba ve alt segmentlere ayrılır,her biri kendini besleyen damarlara sahiptir İçerdiği aşırı bol miktarda kan damarlarından dolayı büyük damarsal bir sünger gibidir Karaciğere giren kan içindeki besi maddeleri ve diğer maddeler tutularak prosese tabi tutulurSonuç olarak karaciğeri terk eden kan içinde daha az madde vardırKaraciğer hücreleri –hepatositler- karaciğerin ana fonksiyonel üniteleridirBunlar safra üretir, besi maddelerinin dağıtımını yapar, yağda eriyen vitaminleri depolar, maddeleri toksik olmayan şekle dönüştürmede - detoksifikasyon- önemli rol oynarlarKaraciğerde üretilen safra , safra sistemi (safra kanalikülleri, safra kanalları, safra kesesi) ile ince barsağa taşınırSafra ; yiyeceklerle alınan yağ ve diğer maddelerin ince barsaklardan emilmesi için ,emilebilecek büyüklüğe kadar parçalanması için gereklidirYaklaşık günde 1 litre kadar safra üretilirKaraciğerden , karaciğer ana safra kanalı ile çıkan safra kanalı , safra kesinden gelen kanal ile birleşerek ana safra kanalı (koledok) oluştururarak ince barsağa girerSafranın aşırısı safra kesesinde depolanırYeşil renkli düz kastan yapılmış safra kesesi yaklaşık 10 cm dırKaraciğerin altında uzanırEğer safra kesesi herhangi bir nedenle alınırsa ,ana safra kanalı (koledok) genişleyerek safra kesesinin yokluğunu dengelemeye çalışırPankreasPankreas nispeten küçük bir organdırYaklaşık 100 gram ağırlığında 15 cm boyunda dırMidenin altında yerleşmiştirSindirim sisteminin ana enzim üreten organıdır ve fabrikayla kıyaslanabilirBirçok pankreas hücresi günde milyonlarca enzim üretirPankreas 2 küçük loba ayrılmıştır ve bunun kanalları ana kanal içine girerPankreasın ana kanalı , ana safra kanalı ile birlikte ince barsağa girerBu girişte ampulla” denilen bir kabarıklık içinden dar bir kanal vasıtasıyla sıvılar duodenuma dökülür Her gün yaklaşık 15 litre pankreas salgısı duodenuma dökülürPankreas sıvısı yaklaşık tüm yiyecek tiplerini sindirmeye yarayan enzimlerden oluşan zengin bir karışımdır Gerekiyorsa bu enzimler ince barsakta aktive olur Pankreas sıvısı yüksek alkalen-kuvvetli bazikdir Mideden gelen kuvvetli asidik materyalin nötralize olmasını sağlarPankreas ta ayrıca çeşitli hormonlar üretilir Bunlar adacıklar şeklinde pankreas içinde yerleşmişlerdir (Langerhans Adacıkları)Karbonhidrat metabolizmasında ana rol oynayan 2 önemli hormon İnsülin ve Glukagon bu adacıklarından salgılanırlar Diğer hormonlar pankreas sıvısının salınımını düzenlerKolon-Kalın BarsakKolon-kalın barsak- sindirim sisteminin son organıdırSindirilmiş maddelerin kalıntıları ve sindirilemeyen maddelerden oluşan katı atıkların (dışkı-gaita-feçes) kurutulmasından sorumludurYaklaşık 15 metre boyundadırİnce barsakla birleştiği noktadan (ileoçekal bölge) anüse kadar 6 alt bölgeye ayrılmıştır Çekum, çıkan-assendan kolon-,transvers kolon, inen kolon-descenden kolon, sigmoid kolon, rektum-son barsakSindirim borusunun son kısmı olan kolon duvarı kaslardan yapılmıştırAtık maddelerin kolon boyunca ileri itilmesi için hareketleri çok önemlidirİleri itici hareketleri ince barsaktakinden daha yavaştırSaatlerden ziyade günler alırKolon hareketleri hareket ve yiyeceklerle artar, uykuyla azalır Kolonun Transit zamanı yaklaşık olarak saatte 1 cm dirKolonda milyonlarca bakteri yaşarOnlar yiyecekteki lifleri ( selüloz içerir) sellüllaz enzimleri sayesinde (insanlarda sellüllaz enzimi yoktur) ve diğer emilmeyen maddeleri fermente ederlerKolon bir depo organı gibi görev görürUzun süre kolon içinde tutulan su, elektrolit ve bakteri fermentasyon ürünleri kolonun karıştırıcı hareketleri ile absorbe edilir Kolonda üretilen mukus ; iç yüzeyde kaygan bir tabaka oluşturarak atık maddelerin rektum ve anüse doğru geçişini kolaylaştırır

Acı ağaç, Acı ağaç, Ahlat, Yerelması, Gül, Günlük, Ispanak, Mazı, Nar, Safran

Mide ve sindirim rahatsızlığı anemi habercisi


Bayramda korkulu rüyamız: Hazımsızlık


Sindirim sistemi hastalıkları arttı


Mide kanseri: Ülkemizde ilk sıradaki sindirim sistemi kanseri


Sindirim sistemini de arındırın



Sindirim Sistemi İçin Yapılan Tetkikler, Hastalık Belirtileri, Yemek Borusu Hastalıkları, Mide Hastalıkları, İnce ve Kalın Barsak Hastalıkları, Karaciğer Hastalıkları, Safra Kesesi Hastalıkları, Pankreas Hastalıkları, Periton Hastalıkları