Kahve Ve Çaylar

Kahve
Günde 4-5 fincandan fazla alındığında kalp ritmini bozabilir, bağırsaklarda kolit atakları başlatabilir, kandaki yağ oranında artış,
karaciğerde yorgunluk yapabilir ve sinir sisteminin kafeinle aşırı uyarılması, sinir ve huzursuzluğa neden olabilir

Ayrıca kahvenin midenin boşalmasını sağlayan bağırsak hareketlerim artırıcı bir özelliği de vardır Bu özelliğinden dolayı,
yemeklerin daha çabuk sindirilmesini sağlar Boş mide-ye fazla kahve içilmemesinin veya ülserde koyu kahvenin yasaklanmasının
altında yatan nedenlerden biri de budur Ayrıca hamilelerde ve emziren kadınlarda kahveyi azaltmak çok daha doğru olur

Ayurveda çok fazla kahve tüketimini tercih etmemekle birlikte, Kapha beden tiplerinin kahveyi az miktarda ve makul ölçülerde
tüketebileceğini kabul eder Son zamanlarda piyasada bulunan kafeinsiz kahveler daha az zararlıdır

Adaçayı
Üç beden tipi için de faydalıdır Haşlama veya demleme yöntemiyle yapılır Uzun süre kaynatmak iyi değildir
Yapısında doğal olarak bulunan bazı Maddeler, özellikle bayanlar için, hormonal açıdan çok yararlıdır

Östrojene benzer etkiler içerdiğinden erkeklerin çok fazla miktarda ve uzun süre içmesi önerilmez, içinde doğal uyarıcı maddeler
olduğu için gündüz saatlerinde içilmeli, akşam yatarken içilmemelidir, fazlası uykuyu kaçırabilir Mikrop öldürücü özelliği vardır
Boğaz enfeksiyonlarında gargara yapmakta kullanılabilir Tansiyon düşüklüğüne iyi gelir çok koyu içilmemelidir Az miktarda içilmelidir
ingilizce'de bu bitkiye, sage tea adı verilmiştir Bu da, ulu, bilge anlamina gelir Hem doğu hem de batı kültürlerinde bu çayın,
kişinin ruhsal açıdan daha Pozitif olmasına yardımcı olduğuna inanılır

Anason
Vata larda ve Pitta larda faydalıdır Ağrı kesici, sakinleştirici ve Gaz söktürücüdür özellikle karın ağrılarında yararlıdır
Menopoz öncesi ve östrojen eksikliği bulgularım rahatlatıcı özelliği vardır Uykuya rahat geçişi sağlar, 2-3 çay kaşığı Anason,
kaynar suda demlenerek içilir

Biberiye
Sıcak su içine konur Tadı biraz acımtıraktır Tok karna içildiğinde yağları eritici ve kolesterolü düşürücü etkisi de vardır
Yurtdışında yapılan bazı araştırmalarda vücuttan iyi bir toksin atıcı olduğu ve bazı Kanser türlerine karşı koruyucu etkisi
bulunduğu gözlemlenmiştir

Bitki çayları
Son yıllarda damak zevkimize uygun yiyeceklerin yenmesine, lezzetli çayların veya Sıvıların içilmesi de eklendi
Gittikçe artan bir sıklıkta şekerli, asitli, katkı maddeli, boyalı içecekleri içer olduk Uç tatlara ve lezzetlere alışınca
doğadaki özgün aromalardan ve tatlardan yeterince zevk alamaz hale geldik
Hiç siyah çay; kahve; boyalı, şekerli ve gazlı meşrubatlar dışında ara sıra Bitki çayı içmeyi denediniz mi?

Bu Bitkiler, doğanın birer hediyesidir Doğru ve bilinçli kullanıldı-ğında aynı zamanda birer Sağlık kaynağıdır
Bazılarının toksin atıcı etkisi vardır, bazılarının ise boşaltıcı, sindirim sistemini rahatlatıcı ve gevşetici
Doğada bazı bitkiler zayıflamaya, bazıları su tutmaya yöneliktir Her bitkinin çayı aynı şekilde yapılmaz
Örneğin adaçayı ve şahtere gibi bitkiler kaynatılmamalıdır Bu tip bir bitkinin içindeki yararlı maddeler,
fazla kaynatılın ca zararlı hale gelebilir, Adaçayı üç Dakikadan fazla kaynatılırsa yararlı özelliklerini kaybeder
Bu Bitki, demlenmelidir Bazı Bitkilerin de tam tersine, kaynatılarak özünün çıkartılması gerekir
Ihlamur, havlıcan, zerdeçal bu tip Bitkilere örnektir Genelde bitki çaylarını tek başına içmek daha doğrudur
iki veya üçten fazla bitkiyi aynı zamanda karıştırıp kullanmak özel durumlar dışında pek doğru değildir

Funda
Genelde piyasada satılan karışım halindeki birçok zayıflama çayının içinde bulunur Tadı oldukça buruk ve hafif acımtıraktır
Yağları eritmek için tok karna 1 -2 fincan içilir Ancak çok uzun süreli ve fazla miktarda içilmesi uygun değildir ve çok koyu
içildiğinde kabızlık yapabilir

Hibiskus (hatmi)
Kuşburnuyla ilgisi yoktur Yabanı bamyagillerden bir bitkinin lale şeklindeki çiçekleridir Koyu mor renklidir Vata'lar için uygundur
Özellikle öksürük ve soğuk algınlığında yararlıdır kış aylarında yapılan diyetlerde yardımcı bir bitki çayı olarak içilebilir
Oldukça ekşi bir tadı vardır

Havlıcan
Kapha´lara ve Vata´lara faydalıdır Kökü kaynatılırsa, gaza ve hazımsızlığa iyi gelir Kullanımı çok yaygın değildir

Ihlamur
Halk arasında çok sevilen ve tüketilen bir bitkidir kışın üst solunum yolları enfeksiyonlarında kullanılır Bronşlardaki salgıları sulandırır
Idrar söktürücüdür Uyku yapar Kaynatılarak içilir Yemek saatine doğru içildiğinde, iştahı azaltıcı etkisi de vardır

Isırgan otu
Bağışıklık sistemim kuvvetlendirir Demir içerdiği için kansızlıkta da yararlıdır Kanı temizler Alerjilerde ve egzamalarda faydalıdır
Kaynatılması gerekir Tadı buruktur Pıtta ve Kapha lar için daha uygundur, vata'ların bir parça esmer şeker ve Limonla içmelerini öneririm
Sık tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonlarında iyi bir yardımcıdır sık ve sürekli içilmesi uygun değildir

Lavanta
Tek başına kullanılmaz Grandileri , yani parçacıkları toksiktir Az miktarda, kırıntı halinde kullanılırsa kişinin kendini iyi hissetmesini sağlar
Diğer çaylara eklendiği takdirde sinir sistemini rahatlatır Karışım halinde dahi, en fazla 2-3 granül kullanılır

Melisa
Bütün beden tipleri için faydalıdır Dünyada yaygın biçimde tüketilir Tansiyonu düşürür Uyku ya par
çarpıntı gibi şikayetler olduğunda ve sinirsel rahatsızlıklarda yararlıdır idrar söktürücüdür
Melisa ağacının yapraklarından elde edilen doğal haldeki Melissa officinalis dışında aynı familyadan elde edilen kültür Bitkisi çeşidine de
oğulotu adı verilir

Mısır püskülü/Maydanoz
idrar söktürücü özelliği vardır idrar boşaltımını artırarak ödemi sökmeye yardımcı olur
Bir tutam mısır püskülü ile bir avuç maydanoz kaynatılarak hazırlanır

Nane
Sinir sistemine yararlıdır bulantıyı geçirir Diyet esnasında çok faydalıdır Mide yanmasına iyi gelir
Nane özellikle sinir sisteminin ve kalbin dostudur özellikle Pitta'lar için uygundur, ılık bir şekilde ve içine nöbetşekeri
konarak içilmelidir Yazın içine nane konarak yapılan cacıklar çok iyi bir Pitta dengeleyicidir Diğer beden tipleri ise Sıcak içebilir
Vata lar biraz şekerli ve limonlu, Kapha'lar ise az limonlu ve şekersiz içmelidir
Kuru nanenin yaprakları kaynatılarak aroması çıkarılır Poşet çaylarda kullanılan malzemenin organik olup olmadığına bakılmalıdır

Papatya
Asırlardır halk arasında yaygın olarak kullanılır, doğal bir idrar yolları antiseptiğidir Gaz söktürücüdür
Sindirimde rahatlık sağlar, zayıflamaya yardımcı çaylar arasındadır, ağrı kesici etkisi vardır

Rezene
Sindirim sistemini rahatlatır Kolit, gaz ve karın ağrısına iyi gelir Uzun süre hazımsızlık çeken ve gaz şikayeti olan birçok hastada,
sadece rezene çayı içmekle bile önemli bir rahatlama sağlandığım gözlemişimdir ağır yemeklerden sonra kahve veya kola yerine
içilecek bir bardak ılık rezene çayı, sindirime yardım eder Vata beden tipine uygundur, Pitta lar ılık olarak içebilirler
Kapha ların çok fazla içmesi önerilmez

Kakule
Osmanlı döneminde iyi kahve yapanlar, kahveyle beraber kakule de çektirirmiş Kahvenin uyarıcı etki sini dengeler
1-2 kahve kaşığı kakule sindirime çok faydalıdır oğal gıdaların sindirilmesinde ve mide rahatsızlıklarında kullanılabilir
Kakule dinçlik veren zararsız bir uyarıcıdır Koyu bir kahve içmektense, ağza kakule alıp çiğnemek daha iyi bir uyarıcı etki yapar

Karanfil
Tansiyonu yükseltir, ağrıyı keser, ağız antisepsisini ve lokal analjeziyi sağlar Ağız kokularına engel otur çayı yapılmaz, ağır bir tadı olur
Ilık su içine 3-4 tane atılarak ve 1-2 damla Limon damlatılarak içilir Tarçın, kuşburnu ve zencefille beraber tüketilebilir

Kekik
Kapha lar için daha yararlıdır Pazarlarda arıtılmış kekik Suyu ve normal kekik bitkisi halinde bulunur Kekik bol olarak tüketildiğinde
düşük tansiyonu normale çıkarır Kekik suyunun, şekeri yüksek olan kişilerde, şekeri dengeleyici etkili vardır

Kök zencefil
Kapha lar için uygundur, Vata lar kullanabilir, Pitta lar daha az kullanmalıdır Yazın aşırı sıcaklarda Pitta lara uygun değildir
Agni denilen sindirim ateşini artırır, bu nedenle de yağların sındirimine yardımcı olur Iyi huylu kolesterolü yükseltir
Hazmı kolaylaştırır Soğuk algınlığına karşı et kilidir Osmanlı devrinden beri bilinen bir baharattır Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir
Üst solunum yolları enfeksiyonlarına iyi gelir Her 3 beden tipine de faydalıdır Afrodiziyak etkilidir

Kök zerdeçal
Uzakdoğu da zencefil gibi yaygın kullanılan bir baharattır Karaciğeri kuvvetlendirici etkisi vardır
Sarılık geçirmiş kişilere ve egzamaya yatkın cildi olanlara çok faydalıdır Köri baharatının en temel bileşenidir
çay olarak tüketilmeye uygun değildir Ancak karışık çayların içine konabilir Toz olarak yemeklerin üzerine serpilebilir veya
bir parça Balla ka-rıştırılıp macun şeklinde tüketilebilir özellikle karaciğeri kuvvetlendirdiği için genel olarak allerjilerde,
cilt problemlerinde ve genelde Pitta dengelenmesinde yararlıdır özellikle uzun süreli diyetlerde karaciğerin iyi korunması çok önemlidir
çünkü kirli gıdalardan, kimyasal maddelerden ve yanlış yapılan uzun diyetlerden en çok karaciğer etkilenir Ayurveda ya göre,
cilt karaciğerin aynasıdır Ciltte çıkan kırmızı lekeler de genel olarak karaciğer rahatsızlığının bir belirtisidir
Işte zerdeçal, karaciğerin en iyi destekleyicisi ve temizleyicisidir Ayrıca tokluk hissi de sağlar

Kuşburnu
C vitaminin uzun süre koruyabilmesinden dolayı, özellikle kışları içilen popüler bir çaydır Eğer kişinin midesinde aktif gastrit varsa veya tansiyonu
çok düşükse dikkatli kullanmalıdır Vücudun mikroplara karşı direncim artırır şeker hastalığında ve egzama tedavisinde yardımcıdır
Doğu Anadolu'nun yüksek kısımlarında doğanın hediyesidir Marmelat olarak da tüketilir Demir içerdiği için Kansızlık tedavisinde çok faydalıdır
Kabızlık ve Hemoroit tedavisinde ılık lapa olarak 20-25 Dakika makat bölgesine temas ettirilerek tutulursa hemoroit plaklarını büzer ve toparlar

Sarı kantaron
ingilizcesi St Johns-wort olan ve ülkemizde sarı kantaron adıyla bilinen bitki, dünyada da yaygın olarak kullanılır Mide dostudur
Mide ağrılarında bir rahatlama sağlar Depresyona iyi gelen etken maddesi hiperisin, suda değil Alkolde çözündüğü için sadece çayı içerek depresyonu geçirmesini beklemek yanlıştır Buruk bir tadı ve sarımtırak bir rengi vardır

Sinameki
Senna grubu ekstreleri birçok ilacın içinde bulunur Devamlı ve uzun süreli kullanılırsa bağırsak tembelliği yapar
Bağırsağın villus adı verilen fırça şeklindeki hücrelerinin yapısını bozar Tek başına ve koyu içildiğinde hafif karın ağrısı ve gaz yapabilir,
rezeneyle karıştırılarak kullanılırsa bu etkisi azalır Kabızlık tedavisinde bol ılık su içilmesi, lifli gıdaların yenmesi ve egzersiz yapılması
daha doğaldır

Siyah çay
Türkiye nin birçok bölgesinde aşırı miktarda, koyu demli siyah çay tüketilir çay, az ve açık içilirse uygundur, ancak fazla tüketildiğinde
içerdiği tein, kafeine benzer bir etki gösterir ve çarpıntı, sinir, mide kazınması, çabuk acıkma ve uykusuzluk yapar
Ayrıca tein, diüretik , idrar söktürücü olduğundan, vücuttaki suyu da azaltır
Siyah çay, demir bağlama özelliğine sahip olduğundan, aşırı ve koyu içilirse, Kansızlığa yol açabilir
Bu nedenle, özellikle uzun süreli diyetlerde, çayı çok açık içmek, yemek arasında içmemek ve demir içeren gıdalarla birlikte tüketmemek,
kansızlıktan korunmak için gereklidir

Tarçın
Hazır çekilmiş halde veya kabuk şeklinde bulunur Gaz söktürücü ve iştah açıcıdır Vata ve Pitta lar için faydalıdır
Kabuğu kaynatıldığında, 2-3 Dakikada aromasını verir

Yeşil çay
Bildiğimiz normal çayın mayalanmamış, harmanlanmamış doğal şeklidir Uzakdoğu, Batı Avrupa ve Amerika da zayıflamaya ve toksin atmaya
yararlı etkisinin bilimsel olarak saptanmasıyla, tüketimi ciddi şekilde artmış, çayları, tabletleri, sabunları piya-saya çıkmıştır
Günde 3-4 fincan yeşil çay içmenin, uzun vadede kansere karşı koruyucu olduğu bilimsel olarak ispat edilmiştir
Günde 3-4 fincan yeşil çay içmek, daha sağlıklı olmak, hastalıklara yol açan serbest radikalleri temizlemek ve vücuttan toksinleri atmak,
zayıflama hızım artırmak gibi pek çok yarar sağlayacaktır Yurtdışında yapılan bazı araştırmalarda, günde ortalama 3-4 fincan yeşil çay içen
Kişilerin aylık ortalama kilo kaybının, diğer kontrol gruplarına oranla daha fazla olduğu saptanmıştır Bu etkiye, yeşil çayın içindeki iştah azaltıcı
bazı maddelerin yol açtığına inanılır özellikle Uzakdoğu da, Japonya gibi yeşil çayı bolca tüketen toplumlarda, çok kilolu insanların pek görülmemesi,
elbette ki tesadüf değildir Tadı buruk olduğu için, çok kaynatılması ve aşırı koyu yapılması yeşil çayın tadım bozar
Genelde hiçbir bitki çayı çok acı ve koyu içilmemelidir


Tatlandırıcılar
Bal
Doğal bir tatlandırıcıdır, fakat Balda dikkat edilmesi gereken nokta, içine konduğu Sıvı ısısının 40 C yi geçmemiş olmasıdır
Eğer 40 C yi geçerse ama denilen toksin açığa çıkar çayları çok kaynatmak, balla beraber kaynatmak ve ballı çayı aşırı sıcak içmek doğru değildir

Beyaz rafine şeker esmer şeker
Tüm çaylarda tatlandırıcı olarak rafine beyaz şeker yerine, kuru dut gibi doğal tatlandırıcıların kullanılması karaciğer için daha sağlıklıdır
Özellikle kuru dutun içindeki doğal şeker, karaciğer için oldukça faydalıdır
Rafine şekerler kullanıldığında süratle kana karışır, pankreastan hızla insülin salgılanır ve kana karışan insülin, tekrar kısa süre içerisinde
kan şekerini düşürür ve vücudun tatlı yeme ihtiyacı hissetmesine neden olur Yani, yemekten sonra içilen bol beyaz şekerli bir çay,
bir süre sonra tatlı yeme ihtiyacı doğurur Böylece bir kısırdöngünün içine girilmiş olur
Esmer şeker, beyaz şekerin alternatifidir Kapha lar ve Pitta'lar çayları şekersiz içmelidir Kapha lar sıcak içerken, Pitta lar ılık-sıcağımsı,
yazın ise ılık içmelidir Vata lar ise içine biraz esmer şeker ve limon koymalıdır

Eğer çay şekersiz içilemiyorsa, o zaman tatlandırıcı olarak yukarıda söz ettiğimiz gibi Bal, esmer şeker veya dut kurusu kullanılmalıdır