Kötülüğün Kaynağı Nedir?

KÖTÜ ve İYİ:


İşte evrenin iki zıt gücü Evren, bu zıtlığın birliği olarak varolmasını sürdürürken, bazen iyi bazen de kötü evreni yöneten güç olmaktadır Egemen güç olan öğe aynı zamanda da insana ve yaşadığı dünyaya da yön verir Birbirleriyle çok sıkı ilişki halinde olan Evren-Dünya- însan üçlüsü, kendi içinde hem kötüyü hem de iyiyi dialektiksei bir serimleme ile ortaya çıkarır

İnsan kötülüğün ya da iyiliğin kaynağı nasıl olur?
Dünya kötüyü ve iyiyi saklayan ve barındıran ikametgah yeri midir?
Her şeyin yücesi, yaratıcısı ve iyisi olan Tanrı nasıl olurda şeytanı da var edebilir?
Ve de onun (şeytanın - kötünün) nasıl evrende özgür güç olarak ortaya çıkmasına izin verir?

İşte bu yazı bunları sorgulayarak, irdeleyerek ve açıklayarak, kötülüğün kaynağını ve olanaklılığını Evren-Dünya-İnsan üçlüsünde nasıl ortaya çıktığını felsefi bir yorumla göstermeye çalışacaktır Ve bunu yaparken de St Augustinus'un bu problemde kullandığı felsefi irdelemesi yorumumuza ışık tutacaktır Çünkü bu problemi, felsefe tarihinden bağımsız olarak ele almak kötülüğün tarihsel gelişimini göz ardı etmek demektir

Kötülüğün tarihsel yorumu, çağımızdaki kuramları anlamamıza yardım edeceği inancındayım St Augustinus'un felsefesinde "kötü veya günah nedir?" ve "kötülüğün oluşmasındaki nedenler nelerdir?" sorusu irdelenecek ve tartışılacaktır Bu kavramla Augustinus'un nasıl bir insan tanımına ulaştığını -bence bu tanımın sunduğu insan, modem felsefenin bize anlattığı insan tanımının esaslarını da oluşturur- göstermektir

Bu konuyu açıklayabilmek için hem Augustinus'un bu konudaki görüşlerini incelemek, hem de ondan önceki felsefî düşünceleri, özellikle de Parmenides'in, Platon'un ve Manicheist kuramlara bakmak gereklidir
Çünkü Augustinus felsefesinde ulaştığı "kötü" ya da "günah" kavramı ile daha önceki" kuramlardaki kötü kavramı arasında bazı benzerlik ve farklılıkların bulunduğunu sanıyorum Ayrıca Augustinus'un kendi kötü veya günah kavramına ulaşmak için kendisine kadar varolan kuramları bilmesi ve hatta onlann eksik ya da yanlış olduğunu göstermesi gerekmektedir

Augustinus'un felsefesine geçmeden önce niçin Augustinus'un bu kavram üzerinde durduğunu ve niçin kötülüğün kökenlerini bulmaya çalıştığını açıklamak gerekir Çünkü o Hıristiyan kötü ve günah kavramına ve Tanrısına inanır Burada bir sorun ortaya çıkmaktadır Bu sorunu Epicuros'cu argüman ile şu şekilde formüle etmek olanaklıdır:

"Tanrı kötülükten ve acıdan korumak istiyor mu?
Fakat bunu yapmaya gücü mü yok?
Eğer yoksa, O güçsüz, ya da kesinlikle her şeye gücü yeten değildir
Her şeye gücü yeten fakat istemeyen mi?
Eğer öyle ise , O kötüdür, ya da kesinlikle tüm iyilik değildir
O, ne gücü yetiyor, ne de istemiyor mu?
O zaman O'nu Tanrı diye çağırmak saçma olur
O, hem gücü yetiyor hem de istiyor mu?
O zaman kötülük nereden geliyor?" (İstencin Özgür Seçimi Üzerine Giriş)


Kısaca, eğer Tanrı varsa, niçin bu dünyada kötülük ve günah vardır?

İşte bu soru çerçevesinde Augustinus, kötü ya da günah kavramını açıklaması gerekmektedir Bu yazı bu amaç doğrultusunda irdelenerek, açıklanacaktır

Augustinus kötülük veya günah problemini İtiraflar adlı eserinde şöyle ifade etmektedir
"Kuramlarım Senin (Tanrı'nın) bir anlamda sonlu olduğuna inanmama zorlamaktalar; böylece de kötülüğün varlığı Senin karşıtın olabilmektedir Kötülüğün kaynağını Senden aldığı varsayımının yerine Senin hiçbir kötülük yaratmadığına inanmak bana daha iyi gibi gözükmektedir" (Kitap V, Bölüm 10) '

Kötülük problemini şu şekilde açıklamaya çalışalım:

Eğer kötülük var ise ve Tanrı her türlü varolanın nedeni ise, Hıristiyan inançlarındaki Tanrı düşüncesiyle, Augustinus'un kötülük kuramı arasında çelişkiler ortaya çıkmaktadır; çünkü Augustinus'da Hıristiyan düşüncesinde olduğu gibi Tanrı'nın sonsuz, ebedi, ezeli ve iyi olduğunu kabul etmektedir Yani Hıristiyan Tanrı'sına inanmaktadır
Her tür iyilik Tanrı'dandır
Bütün yaratılanlar iyidir; çünkü Tanrı iyidir
Tanrı'dan gelen hiçbir kötülük ya da günah yoktur

Bu durumda, nasıl olur da dünyada kötülük ve günah var olabilir?
Kötülüğün ve günahın nedenleri ve kaynakları nedir?
Bu sorulara Augustinus'un cevap bulması zorunludur Aksi halde inandığı Hıristiyanlık ilkelerinde çelişkiler ortaya çıkacaktır
Ayrıca bu soruların cevabı Hıristiyanlığın ve Augustinus'un felsefesinin temelini
oluşturmaktadır

*
AKadir ÇÜÇEN

Karışık iş felsefe Cevabı olmayan sorular

Bence kötülük insanın nefsiyle ilgilidir Nefsine yenilen insan kötülük yapar Şeytan dediğimiz varlıkta nefse saldırır Yani Allah insana bi canavar yani nefs vermiş, bunu bastıran iyi olabilirken bastıramayan kötülük yapar Düşününce her kötülüğün kaynağı hakim olamadığımız nefsimiz değilmidir??? Nefsimiz egoisttir,bencildir,çıkarcıdır, hep ben der ve onu dinlersek hata ve kötülük yapmak kaçınılmazdır