Banaz - Yıldızeli - Sivas

Banaz, Sivas ilinin Yıldızeli ilçesine bağlı bir köydür

Ankara-Sivas Devlet Karayolu üzerinde, Yıldızeli İlçesinin çıkışından hemen sonra sola, Çırçır istikametine dönülür 30 km sonra, Altınoluk Köyü içinden geçilerek sağa dönülür ve 5 km gidildikten sonra, Banaz Köyüne ulaşılır

1960’lı yıllarda, köyden büyük kentlere göç öncesinde, en fazla 110 haneye kadar ulaşan köyün fiziki büyüklüğü, şimdilerde 70-80 hane sayısına düşmüştür 2000’li yıllarda, emeklilerin ve yurtdışında yaşayanların köye dönüş yapmaları, Banazlılar tarafından, Banaz’ın tarihsel özelliğini sürdürme kararlılığının bir işareti olarak algılanmaktadır

1800’lü yıllara değin, çevresi tamamen çeşitli ağaç türleriyle kaplı olan Banaz’ın, tarla açma ve Sivas'a yakacak odun satarak, ihtiyaç karşılama zorunluluğu nedeniyle, 1970'lere değin tam bir yağma durumuyla karşı karşıya kalması, ormanımızın neredeyse tükenmesine neden olmuştur 1970'lerde köy muhtarlığının 'keçi besleme yasağı' ve düzenli kesim usulünü getirmesinden sonra, kesim işi düzene girmiş, fundalığımız kurtulmuştur

Köy ortasında "Pir Sultan Pınarı-Ilıcak" denilen ve kutsal olduğuna inanılan bir kaynak bulunmaktadır Köy halkı, hayvan sulama ihtiyacını bu çeşmeden gidermektedir

Pir Sultan Abdal'ın 15-16 yüzyılda yaşamış olması, bu olaydan gidilerek Banaz'ın yakın tarihini öğrenmemize, kısmen de olsa olanak sağlamaktadır Köyün, Babai isyanları nedeniyle, üç kez yer değiştirdiği bilinmektedir Bu durum rivayetten öte, köye çeşitli uzaklıklarda yer alan ören yerlerinden de anlaşılmaktadır



Pir Sultan Abdal Anıtı ve Amfi Tiyatrosu

Görülmesi gereken eserlerin başında, Pir Sultan Abdal Anıtı ve 2 Temmuz Sivas Şehitleri Anıtı gelir Her iki anıtın tasarımcısı da, Sn Cahit KOÇÇABAN dostumuzdur Ziyaret Dağı eteğinde, Yıldız Dağı’nı karşılayacak şekilde kurgulanan ve inşa edilen 9 m yüksekliğindeki Pir Sultan Abdal Anıtının yapımına 1979 yılında Murtaza Demir'in girişimleriyle başlanmış, 1980 yılının 24 Haziran’ında Geleneksel II Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri kapsamında açılışı yapılmıştır Anıt, Banaz Köyü Turizm ve Tanıtma Derneği yönetimi ve Rahmetli Haydar Aslan’ın başkanlığı döneminde gerçekleştirilmiştir
Amfi

Aynı yıl Kültür Bakanlığı Ahmet Taner Kışlalı’nın Bakanlığı dönemi tarafından projelendirilmiş, inşasına ise 1990 yılında dönemin PSAKD Genel Başkanı Murtaza Demir yönetimi tarafından başlanılmıştır İnşaat, daha sonra rahmetli İlyas Budak canımız tarafından kendi olanaklarıyla devam ettirilmişse de, bitirilmesine ömrü vefa etmemiştir Amfi halen eksik ve bakıma muhtaç durumdadır



2 Temmuz Sivas Şehitleri Anıtı

Anıt düşüncesi, Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Sn Alaaddin Türkoğlu tarafından 2002 yılında Banaz’da yapılan bir Vakıf YK toplantısında gündeme getirilmiş, bilahare Vakfın 13012006 tarih ve 122 sayılı YK toplantısında yapımına karar verilmiştir Anıtın yapım süreci baştan sona kadar Vakıf Bşk Sn Murtaza Demir'in yakın ilgisi içinde sürdürülmüş ve bitirilmiştir 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas’ta, bir yobaz saldırısında kaybettiğimiz canların anıları adına yapılan Anıt, bir platform üzerinde 35 güvercin figürüyle temsil edilmektedir

Son yıllarda ülkemizde yapılan en güzel anıtlardan biri olduğu ifade edilen Anıt’ın temeli 21 Mayıs 2006 tarihinde atılmış, 1 Eylül 2006 tarihinde ise tamamen bitirilerek, açılışı yapılmıştır Bu anıtımız da yine Ziyaret Tepesi’nin Banaz’a bakan yüzüne, PSA Anıtına yaklaşık beşyüz metre uzaklıkta inşa edilmiştir

Hasan Dede Tekkesi

Tekke, Köyün tam ortasında, Pir’in evi olduğu kabul edilen Mehmet Şimşek’e ait evin bitişiğinde bulunmaktadır Söylencede, Pir Sultan Abdal’ın “Horasan’dan gelirken asasına takıp getirdiği taş” olarak bilinen delikli taşın sergilendiği Hasan Dede tekkesi, daha önce bir kez daha onarılmışsa da bakımsızlıktan yıkılmış, yine 2006 yılında vakfımız tarafından tekrar onarılmış, eksikliklerinin tamamlanmasından sonra bu yıl 2007 yılı şenlikleri öncesinde açılışı yapılmak üzere planlanmıştır



Pir Memmet ve Seyid Ali Yatırları

Pirimizin erkek evlatları olduğu bilinen, Pir Memmet ve Seyid Ali yatırları onarılmayı beklemektedir Ziyaret dağı zirvesinde bulunan Seyid Ali yatırı kısmen onarılmışsa da, aslına uygun, ya da aslına yakın bir proje olarak tasarlanmamış ve rast gele bir türbe çalışması yapılmıştır Yine Ziyaret Dağı eteğinde bulunan Pir Memmet yatırı ise, yüzyıllar öncesi hangi durumdaysa, bugün de aynı konumda bulunmakta, kutsal kabul edilmesi nedeniyle, yüzbinlerce küçük taşın atıldığı bir taş yığını altında, Pir Sultan’ın gerçek gönüldaşlarının ilgisini beklemeye devam etmektedir



Ilıcak Pınarı

Pir Sultan’ın, Binbir Bacalı Banaz’da yaşadığı dönemde (eski köy) kaybolan ördeklerini bu pınarın suyunda yüzerlerken bulduğu ve pınarın güzelliği karşısında büyülendiği; bu nedenle “Banaz’ı buraya taşıyalım” dediğine dair, söylenceye konu olan köy çeşmesi

Banaz’lılar ve çevre insanları, Ilıcak suyunun şifalı ve kutsal olduğunu kabul ederek, bu suyla yıkananların “bütün dertlerinden kurtulacağına” inanırlar