Safra Kesesi Ta?lary - Safra Kesesinde Ta?

Safra Kesesi Ta?lary

Typta safra ta?lary (kolelit) normal veya anormal safra bile?enlerinin büyüme veya birle?me yoluyla vücutta olu?an kristal yapylardyr
Kolesterol ta?lary genelde ye?il, ama bazen beyaz veya sary da olabilirler Ba?lyca kolesteroldan olu?urlar


Pigment ta?lary safrada bulunan bilirubin ve kalsiyum tuzlaryndan olu?an küçük koyu renk ta?lardyr Safra ta?larynyn %20'sini olu?tururlar Pigment ta?y için risk faktörleri siroz, safra yolu iltihaby ve orak çekiç hastaly?y gibi kalytsal kan hücresi bozukluklarydir Kary?yk kökenli ta?larda da olabilir


Safra ta?lary safra kesesi ve safra kanaly dahil olmak üzere safra yolarynyn herhangi bir yerinde olu?abilirler Ana safra yolunun tykanmasyna koledokolitiasis, safra yollarynyn bir kysmynyn tykanmasy saryly?a neden olur Pankreasyn a?zynyn tykanmasy pankreatite neden olur Kolelitiasis safra kesesinde ta? olmasydyr (Yunanca kole-, safra kesesi, lithia ta?, -sis süreç demektir)
Safra ta?lary çok çe?itli boyda, bir kum ta?y kadar küçük, bir pingpong topu kadar büyük olabilirler Safra kesesinde genelde büyük tek bir ta? olabilece?i gibi pek çok, hatta binlerce daha küçük ta? da olabilir


Safra ta?lary et üretiminin yan ürünlerinden biridir, bazy toplumlarda sözde afrodisyak özelliklerinden bir gramy 30 USD fiyatla mü?teri bulur Bu ba?lamda en kaliteli safra ta?lary ya?ly süt ineklerinden elde edilir Bu yüzden altyn madenlerinde görülen bir uygulamada oldu?u gibi, bazy mezbahalar sakatattan sorumlu i?çilerinin üzerlerini çalynty safra ta?y için dikkatle ararlar


Nedenleri

Safra ta?y olu?um sürecinin anla?ylmasy son yyllarda epey ilerlemi?tir Kalytsal faktörler, vücut a?yrly?y, safra kesesi hareketi ve bir olasylykla beslenmenin safra ta?laryna neden oldu?u gösterilmi?tir


Safrada çok fazla kolesterol ve yeterince safra tuzu olmayynca kolesterol ta?lary olu?ur Yüksek kolesterole ek olarak iki di?er faktör de önemli bulunmu?tur Bunlardan birincisi safra kesesinin ne syklykla ve ne kadar kasyldy?ydyr; seyrek ve yetersiz safra kesesi bo?almasy safranyn fazla yo?unla?masyna neden olup ta? olu?umuna katkyda bulunabilir Ykinci faktör ise karaci?erproteinlerin varly?ydyr


Ayryca hamilelik sonucu yüksek estrojen seviyesi, hormon tedavisi veya do?um kontol hapy kullanymy safrada kolesterol düzeylerinin arttyrabilir, safra kesesi kasylmasynyn azaltabilir ve bunlaryn sonucunda safra ta?y olu?abilir


Beslenme ile safra ta?y olu?umu arasynda kesin bir ba?lanty gösterilememi?tir Ancak az posaly, yüksek kolesterollu diyetlerin ve çok ni?astaly diyetlerin safra ta?y olu?umuna katkyda bulunabilece?i öne sürülmü?tür

Belirtileri

Safra ta?ynyn ana belirtisi olan safra ata?ydyr, bu atakta yarym saatle birkaç saat arasy bir süre boyunca hasta ki?i üst abdominal bölgede gittikçe artan bir acy hisseder Syrtta, genelde kürek kemikleri arasynda, veya sa? omuzun altynda acy olabilir Mide bulantysy veya kusma olabilir Daha ender bazy durumlarda acy midenin altynda, pelvise yakyn bir yerde ba?lar
Bu krizler böbrek ta?y acysy gibi ?iddetli bir yzdyrap verirler Bazy safra krizlerinin do?um sancysyndan daha acyly olabilece?ine inananlar vardyr Acyyy azaltmanyn bir yolu, safra kesesindeki safra seviyesini düzenlemek için a?ry ba?langycynda bir bardak su içmektir ama bu yöntem her zaman çaly?maz


Bu a?rylar genelde özellile ya?ly bir yeme?in ardyndan ve ço?u zaman gece vakti olur Di?er semptomlar abdominal ?i?me, ya?ly yemekleri kaldyramamak, ge?irmek, gaz ve hazymsyzlyktyr E?er bu semptomlarla beraber ü?üme, dü?ük ate?, deri veya gözlerin sararmasy veya kil renginde dy?ky görülürse derhal bir doktora ba?vurmak gerekir


Safra ta?y olan bazy ki?iler bir acy veya rahatsyzlyk duymazlar Bu ki?ilerin safra ta?laryna "sessiz ta?" denir ve bu ta?lar safra kesesi ve di?er iç organlary etkilemezler Tedavilerine gerek yoktur


Kaynak:Wikipedia