![]() |
Gebeliğe Bağlı Şeker Hastalığı |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Gebeliğe Bağlı Şeker HastalığıGebeliğe Bağlı Şeker Hastalığı Gebelik Diyabeti - Gestasyonel Diyabet Gestasyonel diyabetes, hamilelik sırasında veya hamilelikten önce başlayarak ilk kez gebelik dönemi sırasında fark edilen, gebede karbonhidrat metabolizması ile ilgili bir sorundur ![]() Gestasyonel Diabetes Mellitus (GDM) ile eş anlamlı olarak kullanılan diğer kelimeler; gestasyonel diyabet, gebelik şekeri, gebeliğe bağlı şeker hastalığı, bozulmuş glukoz toleransı, glukoz intoleransı, gizli şeker hastalığı ve gebeliğin indüklediği şeker hastalığı’dır ![]() Gestasyonel Diabet Nasıl Ortaya Çıkar Gebelik dönemi sırasında salgılanan pek çok hormon kan şekerinin yükselmesi yönünde rol oynamaktadır ![]() ![]() Kan şekerini düşüren insülin hormonuna karşı özellikle gebeliğin 24 ![]() ![]() GDM olan hastalarda insülin salınımında veya salınım sonrasında bir takım problemler vardır ve bu şekilde kan glukoz seviyelerinde yükselmeler gözlenmektedir ![]() Hamilenin kan şekerindeki artışlar anne karnındaki bebeğin de kan şekerini yükseltir (hiperglisemi) ![]() Kan şekeri yükselen fetuste reaktif olarak salgılanan insülin hormonu bebeğin anne karnındayken normalden daha irileşmesine (makrozomik fetus) ve sonrasında tosuncuk bebeklerin doğmasına neden olur ![]() Gestasyonel Diyabet İçin Risk Faktörleri Şişmanlık Önceki gebeliklerde GDM öyküsü Daha önceden iri bebek (makrozomik fetus) doğurmuş olmak Önceki gebeliklerde doğumsal anomalili bebek dünyaya getirmiş olmak Nedeni bilinmeden ölü doğum yapmış olmak 35 yaş üstündeki hamileler Ailede diyabet ve/veya yüksek tansiyon bulunması Açlık kan şekerinin 105 mg/dl’nin, tokluk şekerinin 120 mg/dl’nin üzerinde olmasıdır ![]() Her hangi bir dönemde 200 mg/dl’nin üzerindeki kan şekeri değeri “diyabet (şeker hastalığı)” olarak kabul edilmektedir ![]() Yüksek Kan Şekerinin Gebelik Üzerine Etkileri Polihidramniyos: Bebeğin rahim içinde yaşadığı amniyon sıvısının normalden fazla olmasıdır ![]() ![]() Preeklamsi (gebelik zehirlenmesi): Gebelikte tansiyon yükselmesi, ödemler ve idrarda protein görülmesi ile ilgili bir durumdur ![]() ![]() İdrar yolu enfeksiyonları: Diyabetik gebelerde artmış kan şekeri düzeyine bağlı olarak idrar yolu enfeksiyonları normalden fazla görülmektedir ![]() Vaginal mantar enfeksiyonları: Gebelikte mantar enfeksiyonları (candida vaginitis) sık olarak görülmektedir ![]() ![]() Yüksek Kan Şekerinin Bebek Üzerine Etkileri Rahim içi bebek ölümü: Uzun süreli ve kontrolsüz gebelerde bu risk de yükselir ![]() Doğumsal anomaliler: Gebelik öncesi şeker hastalığı (diabetes mellitus) olan kişilerde gebeliğin özellikle erken döneminde kan şekeri kontrolü iyi olmazsa anne rahmindeki bebekte kalp anomalileri, solunum ve barsak anomalilerinde artış olabilir ![]() Ancak gebelik döneminde bozulmuş şeker tolerans testi ile karakterize gestasyonal diabetesi olan hamilelerde bebek ile ilgili anomali (doğuştan sakatlık) riskleri artmamaktadır ![]() ![]() Gestasyonel Diyabetli (GDM) Hastalarda Doğum Sonrası Problemler Doğum sonrası bu bebeklerde; hipoglisemi ( kan şekerinin normalin altında olması), hipokalsemi (kan kalsiyum miktarının düşmesi), uzayan sarılık gibi bir takım metabolik sorunlar gelişebilir ![]() Anne adayında zor doğuma bağlı uzamış epizyotomi kesileri, rahimin kendini tam olarak toparlayamaması (uterin hipotoni) sonrası kanamalar ve kanamalara bağlı komplikasyonlar görülebilir ![]() Kan şekeri normalden yüksek hastalarda yara iyileşme hızı yavaşlamış ve enfeksiyon riski artmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() Kan şekeri yüksek olan doğum yapmış lohusalarda idrar yolu enfeksiyonları da artmaktadır ![]() Gebelikte Tarama Testleri ve Tanı Aslında ideal olanı gebelik planlandığında kişinin açlık ve tokluk kan şekerine bakılmasıdır ![]() ![]() Eğer gebelik öncesi değerlenme mümkün olmamışsa, ilk gebelik muayenesinde Açlık Kan Şekeri (AKŞ)’ne bakılarak hasta değerlendirilmelidir ![]() Ülkemizde tüm gebelerde 24-28 ![]() ![]() ![]() ![]() Öncelikle, gebeye günün herhangi bir saatinde (ideal olarak aç karınla ve sabah saatinde) 50gr glukoz içeren sıvı içirilerek bir saat sonra kan şekerine bakılır ![]() ![]() 190 mg/dl üzerindeki sonuçlarda ise direkt şeker hastalığı açısından tedaviye başlanmalıdır ![]() 50 gram glukoz tarama testi 135-190 mg/dl arasında olan gebelerde yapılan 100 gram OGTT için gebeye sabah aç karna açlık kan şekeri için kan örneği alındıktan hemen sonra 100gr glikoz (dextroz) içeren sıvı içirilir ve sonrasında birinci, ikinci, üçüncü saatlerde kan şekeri ölçümleri yapılır ![]() 100 gr OGTT de ortaya çıkan 4 değerden en az iki değerin normalin üzerinde olması durumunda gebeye gestasyonel diyabet mellitus (GDM) tanısı konur ![]() Normal değerler : Açlık glukoz (AKŞ) < 95 mg/dl, 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() ![]() Son 3 aylık kan şekeri değişikliklerini kontrol etmek için önceden belirtildiği üzere HbA1C ölçümü yapılabilmektedir ![]() Gestasyonel Diyabetes Mellitus Tedavi Tüm GDM gebelerin %15-20’sinde insülin tedavisine ihtiyaç duyulurken hastaların büyük bir kısmında bir diyet uzmanı ile beraber düzenlenen diyet ve egzersiz yeterli olmaktadır ![]() Diyetteki kalori ihtiyacı 35 kcal/kg olarak hesaplanır (yani kişinin kilosu başına 35 kcal’lik bir diyet) ![]() GDM hastasının beslenmesi 3 ana, 3 ara öğün şeklinde yani “az az ve sık sık” olmalıdır ![]() Kan şekeri kontrolü için diyetin düzenlenmesi tek başına geçerli olmayıp psikolojik stres de kontrol altına alınmalıdır ![]() İzlem Tanı konulduktan sonra izleme alınan gebelerde hedef; açlık kan şekerinin 95 mg/dl altında, yemeklerden bir saat sonraki tokluk (postprandiyel) kan şekerinin ise 140mg/dl altında tutulmasıdır ![]() ![]() Tanısı yeni konmuş hastaların diyetleri düzenlendikten sonra ilk kontrolleri diyete başladıktan bir veya iki hafta sonra olabilir ![]() ![]() Gebelik izlemleri ise 32 ![]() ![]() ![]() ![]() Diabetli Annede Doğum Sonrası Dönem ve Önlemler Gestasyonel diyabetli annelerde doğum sonrası insülinle tadavi ihtiyacı genellikle ortadan kalksa da yaşamlarının ilerleyen döneminde diyabetes mellitus (yani aşikar şeker hastalığı) olma riskleri artmaktadır ![]() Bu nedenle lohusalık bittikten sonra (yani doğumdan 6 hafta sonra) “glisemik durum” yeniden değerlendirilmeli ve 75 gr’lık glikoz yüklemesi yapılmalıdır ![]() 75 gram glukoz yükleme testinin normal çıkması halinde bu test üç yıllık aralarla tekrarlanmalıdır ![]() Gebeliklerinde GDM tanısı alan hastalar; hayat tarzlarında değişiklik yapmalı, insülin direncini azaltmak için ideal kilolarına inmeli, sigara içmemeli, dengeli beslenmeli ve egzersiz yapmalıdırlar ![]() |
![]() |
![]() |
Konu Araçları | Bu Konuda Ara |
Görünüm Modları |
|