Rahİm AĞzi Yaralari (servİsİtler)

Halk arasında rahim ağzında yara olarak bilinen "servisit" en sık karşılaşılan jinekolojik problemlerden birisidir Genel anlamı ile servisit rahim ağzı dokusunun iltihabıdır Sıklıkla bir enfeksiyona bağlıdır, ancak bazen irritasyon ya da travma sonrası da ortaya çıkabilir


Kadınların yarısından fazlası hayatının bir döneminde bu hastalığa yakalanır Yaşı ne olursa olsun cinsel yönden aktif her kadın servisit için uygun bir adaydır


Kasık ağrısı ve vajinal akıntısı olan kadınların çoğunda başka bir hastalıkla bir arada ya da tek başına servisit bulunabilir


Belirtileri diğer pek çok hastalığa benzediği ve spesifik yakınmalar yaratmadığı için kişinin kendi kendine servisitten şüphelenmesi zordur Genelde başka bir nedenden dolayı yapılan jinekolojik muayene ile fark edilir


Belirtiler

Servisitin ilk belirtisi adet kanamasının bitişini takip eden dönemde ortaya çıkan vajinal akıntıdır Diğer belirtiler arasında anormal vajinal kanama, kaşınma, vajinada yanma, ilişki esnasında ağrı, ilişki sonrasında kanama, idrar yaparken yanma ve bel ağrısı bulunur


Hafif vakalarda herhangi bir bulgu olamayabilir ancak olay ilerledikçe kötü kokulu ve iltihabi bir akıntı ortaya çıkar


Uzamış ve tedavi edilmemiş bir servisit mukus (serviks salgısı) yapısını kötüleştirerek spermlerin servikal kanala girişini bozabilir ve bu şekilde kısırlığa yol açabilir


Kısırlık tedavisinin ilk aşaması serviks ve vajendeki enfeksiyonların düzgün şekilde giderilmesidir


Servisiti olan kadın gebe kalırsa da düşük ve erken doğum riskleri vardır Ayrıca bu tür annelerden doğan bebeklerde doğum sonrası akciğer ve göz enfeksiyonları da normalden daha fazla görülür


Tanı

Yalnızca bir jinekolojik mauyene bile önemli derecede fikir vericidir Servikste en sık karşılaşılan problemler; Servisit ve Servikal "ektoprion" denilen iç epitelin dışa taşınması durumlarıdır




Servisit, yani serviksin iltihabı, vücudun normal çalışan savunma mekanizmalarının bir sonucu gelişir


Herhangi bir dokuda yaralanma, irritasyon ya da enfeksiyon olduğunda beyaz kan hücreleri yani akyuvarlar o bölgeye göç ederler ve bu bölgedeki kan akımı artar Bu olay serviskte olduğunda, normalde açık pembe olan serviks kızarır ve şişer Bu durum muayenede yara şeklinde görülebilir


Servisit tanısı genelde jinekolojik muayene ile konsa da tanıdan emin olmak ve kesin tanı koyabilmek için bazı ek tetkikler gerekebilir


Serviksteki lezyonları tanımak çok önemlidir Nitekim bazan Serviks kanseri de özellikle erken evrede servikal yaralar ile karıştırılabilmektedir


Servisit Tanısında Kullanılan Testler


Smear


Servikal enfeksiyonu ve erken dönem serviks kanserinin taramasında kullanılır


Smear her kadının yılda bir defa yaptırması gerek son derece basit ancak bir o kadar da önemli bir testtir Muayene sırasında, rahim ağzı salgısından ince bir fırça ile sürüntünün alınıp bir cam üzerine yayılarak patolojik incelemenin yapılması işlemlerini içerir Son derecede ağrısız ve basit bir işlemdir



Biopsi

Eğer rahim ağzı ileri derecede anormal görünüyor ise lokal anestezi altında şüpheli alanlardan serviks biopsisi (parça alımı) yapılabilir


Eğer tek bir alan belirlenemiyorsa saat 3,6,9 ve 12 hizalarından biopsi alınır ve patolojik incelemeye gönderilir


KolposkopiRahim ağzının ve vajenin ışık altında büyütece benzer bir optik alet yardımı ile incelenmesidir


Şüpheli alanları daha kolay ortaya çıkarmak için kolposkopi öncesi rahim ağzı bir takım kimyasal maddeler ile silinir ve daha sonra boyanır Dokunun boya tutmadaki farklılıklarına göre biopsi alınacak yer tespit edilir


Kolposkopi ile rahim ağzındaki kılcal damarların yapıları da değerlendirilir ve anormal damarlanma olup olmadığı saptanır Bu damarlanma değişiklikleri servisit ile kötü huylu hastalıkların ayrımında önemlidir



Servisit NedenleriServisitin başarılı şekilde tedavi edilebilmesi altta yatan nedeninin tanımlanması ile ilgilidir Eğer buna neden basit bir irritan (tahriş edici) madde ise bu maddenin kullanılmaması sorunu çözecektir


Altta yatan sebep bir enfeksiyon ise uygun şekilde antibiyotik tedavisi servisit problemini de çözecektir


Servisite neden olan en önemli üç mikroorganizma klamidya, gonore ve trikomonasdır Bunun dışında bazı allerjik maddeler de bu duruma yol açabilir


Servisit Tedavisi

Eğer servisit durumu uzamış veya altta yatan etkenin tedavisine rağmen tabloda gerileme yoksa bu bölgedeki anormal hücreleri tahrip etmek için bazı küçük cerrahi girişimler yapılabilir


En sık kullanılan koterizasyon (yakma), krioterapi (dondurma) ve lazer tedavileridir


Her üç metotta da amaç aynıdır: iltihabi dokunun öldürülerek yaranın adeta dağlanması


KoterizasyonKoterizasyon ısı yardımı ile tahrip etmektir Halk arasında bu işleme "yara yakma" adı verilir


Kronik servisitteki en eski ve en klasik yöntemdir Kalem şeklinde bir probun ucundan elektrik akımı geçirilerek ısı elde edilir

Bir kaç dakika süren işlem esnasında çok hafif ağrı olabilir Nadiren koter sonrası oluşan nedbe dokusu rahim ağzı kanalında tıkanmalara yol açabilir


Kriyoterapi

Krioterapi ise sıvı karbondioksit veya azot yardımı ile anormal dokuların dondurulmasıdır Buna da halk arasında "yara dondurma" ismi verilir


Kotere göre bazı avantajları vardır Daha az ağrıya neden olur ve daha kontrollü bir doku tahribine olanak tanır

Daha az nedbe dokusu oluşmasını sağlar Bu nedenle servikal kanalda daralmaya yol açmaz


Tabanca şeklinde bir cihaz ile uygulanır Bu tabancanın ucunun değdiği yerler donar İşlem herhangi bir anestezi uygulanmadan yapılır Son derece basit ve bir kaç dakika süren bir işlemdir


Lazer

Dokuların lazer ile tahrip edilmesidir Kriyoterapiye bir üstünlüğü yoktur


Tedavi şekli ne olursa olsun hücrelerin tahrip edilmesini takiben 1-2 hafta kadar süren kirli bir vajinal akıntı görülür Bu süre zarfında lekelenme şeklinde kanamalar olabilir, bu nedenle işlemlerden sonra 3-4 hafta kadar cinsel ilişkiden kaçınmak gerekir Tamamen iyileşme bazen 6-8 hafta kadar zaman alabilir


Servisitten Korunmak İçin Önlemler


*Servisitten korunmak ya da erken dönemde teşhis edilmesini sağlamak için bazı basit önlemler yeterlidir


*Çok emin olmadığınız kişiler ile ilişkiye girmeyin Partnerinizde gonore belirtileri varsa hemen doktorunuzla görüşün Şüpheli ilişkilerinizde prezervatif kullanın


* Vajinal akıntı varlığında muayene olmayı geciktirmeyin

Herhangi bir şikayetiniz olmasa bile yılda bir kez jinekolojik muayeneden geçin ve mutlaka smear aldırın


* Kokulu tampon, deodorant, pudra gibi irritan maddeleri asla kullanmayın


* Vajen içini suyla veya sabunla kesinlikle yıkamayın Çünkü o bölgenin doğal asidik bir ortamı vardır O ortamın bozulması sizi enfeksiyonlar açısından riske atacaktır


* İç çamaşırlarınızı sık sık değiştirin ve sentetik olmayan pamukluları tercih edin


* Tuvalet sonrası temizliğinize dikkat edin Her zaman önden arkaya doğru silin, arkadan öne değil


Servisit Kronikleşirse

Serviks enfeksiyonu kronikleşirse servikal kanal etrafında Naboth bezlerinde kistleşmeler yapabilir Bu durumda dondurma ve yakma işlemeri gerekli hale gelebilir