Münafıkların Başı - Münafıkların Başı Kimdir?

Münafıkların başı Abdullah İbn Ubeyy b Selûl, kazanç sağlamak amacıyla câriyelerini zinaya zorluyordu Bu maksatla bir nevi genelev de kurmuştu Zina yoluyla câriyelerinden gelir sağlama çabası üzerine, olayı yasaklayan âyet nazil olmuştur (et-Taberî, Tefsir, XVIII, 132; en-Nûr, 24/33)

Hz Peygamber devrinde Medine'de yaşayan münafıkların reisi Babasının annesine nisbetle İbn Selûl diye de anılan Abdullah, Hazrec kabilesinin reisi olup Medine'nin idaresi kendisine verilmek üzere iken Hz Peygamber'in oraya hicretiyle bundan vazgeçilmiştir Bu sebeple, Bedir Savaşı'ndan hemen sonra müslüman olmuş görünmesine rağmen, Peygamber'e ve onun tebliğ ettiği dine karşı beslediği kin ve düşmanlık duygularından hiçbir zaman kurtulamamıştır

Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur; tarih içindeki yerini ancak sebep olduğu hadiselerle tesbit etmek mümkün olmaktadır Müslüman olmadan önce Hz Peygamberle karşılaştığı bir gün edebe aykırı bazı sözler söylediği ve yakışıksız davranışlarda bulunduğu hadis kaynaklarında yer almıştır Hadiseye şahit olan Üsâme Bin Zeyd'in anlattığına göre Hz Peygamber, evinde hasta yatmakta olan Sa'd Bin Ubâde'nin ziyaretine giderken aralarında Abdullah'ın da bulunduğu müslüman, müşrik ve yahudilerden oluşan bir toplulukla karşılaşmış, onlara yaklaştığı sırada Abdullah kaftanıyla burnunu kapatarak, "Toz kaldırmayın" demiştir Bununla beraber Hz Peygamber bineğinden inerek onlara selâm vermiş, Kur'an okumuş ve müslüman olmayanları İslâm'a davet etmiştir Bundan rahatsız olan Abdullah, Peygamber'e, söylediklerinin doğru ve güzel olduğunu, ancak kendilerini rahatsız etmemesini, tebligatını sadece kendisini ziyarete gelenlere yapmasını söylemiştir Onun bu davranışına sert tepkiler gösterilmek üzere iken Hz Peygamber bunları önlemiş, sonra da Sa'd Bin Ubâde'nin evine giderek olanları anlatmıştır Kaynakların kaydettiğine göre Sa'd Hz Peygamber'e, Yesrib halkının Abdullah'a taç giydirmek üzere iken kendisinin Medine'ye hicret etmesiyle bunun gerçekleşemediğini hatırlatarak bu tür davranışlarının bundan kaynaklandığını söylemiş ve onu mazur görmesini rica etmiştir Abdullah Bin Übey'in Hz Peygamber'e karşı beslediği düşmanlık hislerinin Mekkeli müşrikler tarafından tahrik edildiğini de söylemek gerekir Ebû Davud'un naklettiği bir habere göre, hicretten birkaç gün sonra Kureyş ileri gelenleri Abdullah'a bir mektup göndererek himayelerine aldıkları Peygamber'i öldürmelerini veya Medine'den çıkarmalarını istemişler, aksi takdirde bütün güçleriyle üzerlerine yürüyeceklerini bildirmişlerdir Abdullah Bin Übeyy'in konuyu taraftarlarıyla müzakere etmekte olduğu haberi Hz Peygamber'e ulaşmış, o da Abdullah'ı ziyaret ederek Kureyş'in isteklerine uydukları takdirde kendilerinin zararlı çıkacaklarını ona hatırlatmıştır O sırada Medine'nin büyük çoğunluğu müslüman olduğu için Abdullah Peygamber'e karşı harekete geçmeğe cesaret edememiştir

Abdullah Bin Übey'in müslüman oluş sebebini Bedir Savaşı'nın müslümanlar lehine sonuçlanmasında aramak lâzımdır Bedir Savaşı'nda müşriklerin galip geleceğine inanan Abdullah'ın taç giyme ümidi yeniden kuvvetlenmiş, fakat müslümanların zafer kazanması, onu hayal kırıklığına uğrattığı gibi Medine'de müşrik olarak yaşama imkânını da ortadan kaldırmıştır Bu sebeple istemeyerek de olsa müslüman görünmeyi tercih etmek zorunda kalmıştır

Abdullah Bin Übeyy'in iş birliği yaptığı gruplardan biri Medine'deki yahudilerdi Hazrec kabilesi eskiden beri Nadîr yahudilerinin müttefiki olduğu için Abdullah, onların İslâm aleyhtarı faaliyetlerine kolayca katılabiliyordu Müslümanların Bedir zaferini hazmedemeyen ve bunda kendi kötü akıbetlerinin işaretini gören Kaynukâ yahudileri bazı taşkınlıklarda bulunmuşlardı On beş gün süren kuşatma sonucunda yahudiler, Hz Peygamber'in hükmüne razı olarak teslim oldukları bir sırada Abdullah onların imdadına koşmuş ve Peygamber'e Hazrec kabilesinin yahudilerle antlaşma yapmış olduğunu ileri sürmüştür Bu hadiseden sonra müslümanların, yahudilerle hıristiyanları dost edinmelerini yasaklayan âyet nazil olmuştur Hemen arkasından gelen âyette de Abdullah Bin Übey ve taraftarları kastedilerek, "Kalblerinde hastalık bulunanların, bize bir felâketgelmesinden korkuyoruz, diyerek onların arasında koşuştuklarını görürsün" buyrulmaktadır Uhud Savaşı'nda Hz Peygamber düşmanı Medine'de karşılamak düşüncesindeyken, bazı genç sahâbîlerin ısrarı üzerine, 700 kişilik bir kuvvetle Uhud'a doğru yola çıkmıştı Abdullah da Medine'den dışarı çıkılmasına taraftar değilken Peygamber'in çıktığını görünce 300 kişilik bir kuvvetle ona katılmış, ancak yolda Medine'den ayrılmamak hususundaki görüşüne itibar edilmediğini ileri sürerek ve "Sizin savaşacağınızı bilmiyordum" diyerek savaşa katılmaktan vazgeçmiş, kendisine bağlı olan kuvvetle Medine'ye geri dönmüştür

Hz Peygamber'in Nadîr yahudilerinin Medine'yi terketmelerini istemesi üzerine, Abdullah Bin Übey yahudilere haber göndererek yerlerinden ayrılmamalarını ve Peygamber'e karşı gelmelerini istemişti Yahudiler de buna güvenerek kalelerine kapanmış ve mukavemete teşebbüs etmişlerse de vaad edilen yardım gelmeyince müslümanların şartlarını kabul etmek zorunda kalmışlardı Kur'ân-ı Kerim bu hadiseye işaret ederek münafıkların yalancılığını bir defa daha ortaya koymuştur

Abdullah Bin Übey, Müstalikoğulları Savaşı'ndan dönerken de eskiden beri sürdürdüğü bozguncu hareketlerine devam ederek muhacirler aleyhine çirkin sözler söylemiş, fakat öldürülmesine yol açacak muhtemel sert tepkileri bizzat Hz Peygamber engellemiştir Yine bu sırada Hz Âişe hakkında uydurulan iftiranın baş tertipçisi ve yayıcısı da o olmuştur Kur'an'da Abdullah kastedilerek, "İftiranın büyüğünü üstlenen adam için en büyük azap vardır" buyurulmuştur Hz Peygamber kendisini çok üzen bu hadiseden dolayı da Abdullah'ı cezalandırmamış ve ona karşı daima müsamahalı davranılmasını istemiştir

Abdullah Bin Übey hicretin dokuzuncu yılı şevval ayının sonlarına doğru (şubat ortalan 631) hastalandı; yirmi gün süren bu hastalıktan sonra da öldü Oğlu Abdullah, babasını kefenlemek içinPeygamberden gömleğini istedi, cenaze namazını kıldırmasını da rica etti Hz Peygamber gömleğini verdi, fakat namazını kıldırmak için harekete geçtiği sırada Hz Ömer'in ısrarlı itirazlarıyla karşılaştı Ömer, Tevbe sûresinin sekseninci âyetine dayanarak münafıkların affı için dua edilemeyeceğini ileri sürüyordu Nihayet aynı sûrenin nazil olan seksen dördüncü âyeti, Ömer'i tasdik eder mahiyette, münafıklara dua etmeyi ve kabirlerini ziyareti kesinlikle yasakladı