Diabetli Kişilerde Günlük Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Diabette beslenme planlaması şu konuları içerir
" Sağlıklı besinler seçmek
" Gerekli miktarlarda besin almak
" Gerekli zamanda yemek
Bu yapıldığında diabetin iyi bir şekilde kontrol altına alınmasında önemli bir yol alınmış olur
Kendisini iyi ve sağlıklı hissetmek isteyen her birey dengeli beslenmelidir Bu diabetli olanlar içinde geçerli bir kuraldır
Vücut için gerekli olan miktarlarda karbonhidrat protein yağ vitamin ve mineral sağlayacak besinler seçilmelidir

*Gereksinim duyulan kalori miktarı kişiye özeldir

Kan şekeri düzeylerini normal veya normale yakın tutmak amacıyla gerekenden az yemek iyi bir fikir değildir
Yiyecekleri vücudun ihtiyacı olan miktarda yiyerek kan şekerinin aşırı yükselmesini ve düşmesini önlemek sağlığımız için daha faydalı olacaktır

İnsülin kullanma zamanı ve öğün saatleri ayarlanmalıdır
Aksi takdirde insülin faydalı olmaktan çıkıp zarar verici bir duruma gelebilir
Ana öğün ile ara öğün arasında 25-3 saatlik ara olmalıdır
Uzun aralıklarla düzensiz beslenmek hipo ve hiper glisemiye (kan şekerinin aşırı düşmesine ve aşırı yükselmesine) yol açar
- Bu nedenle oruç tutmak bir veya birkaç öğün atlamaktan kaçınmak gerekir
- Yiyeceklerinizi önerilen miktarlardan fazla yemeniz kan şekerinizin yükselmesine
- Az yemeniz ise kan şekerinizin düşmesine neden olur
- Yemeklerin miktarı kadar tüketildiği zaman da büyük önem taşır
POSA NEDİR?
POSA yiyeceklerin sindirilmeyen kısmıdır
Posadan zengin yiyecekler ;
" Kan şekerini yavaş yükseltir
" İnsülin ihtiyacını azaltır
" Tokluk hissinin oluşmasını sağlayarak ağırlık kontrolüne yardımcı olur
" Barsak çalışmasını düzenler
" Kanda yağların yükselmesini önler

DİYETTEKİ POSA MİKTARI NASIL ARTIRILIR ?
" Pirinç yerine bulgur tercih edilmeli
" Meyve suyu yerine meyve yenilmeli
" Günde iki porsiyon sebze yemeği yenilmeli
" Öğünlerde salata tüketilmeli
" Kuru baklagiller sıklıkla tüketilmeli (haftada 2-3 kez)
" Kepekli ekmek yenilmeli


-Ortak bir diabet diyeti oluşturulamaz
Standart bir diabet diyeti yoktur
- Herkesin besin gereksinimleri farklıdır
Diabet diyeti her diabetliye uygulanabilir nitelikte olamaz

Çünkü her diabetli birey boy kilo yaş meslek kullandığı ilaç ve beslenme alışkanlıkları açısından birbirinden farklı özellikler taşımaktadır
Diabetin bulgularına sosyoekonomik ve kültürel durumla ilgili beslenme alışkanlıklarına göre uygun biçimde diyet düzenlenirken yiyecek değişim listelerinden faydalanılır
- Bir diabetliyi diyet uygulamaktan yıldıran en önemli sebep yiyeceklerinin tek düze olmasıdır
- Bunu önlemek için değişim listeleri hazırlanmıştır Bu listeler arzu ettiğinizi yemenizde size yardımcı olacaktır
- Bu listeler enerji ve besin öğeleri değerleri birbirine denk olan besinlerin değişim adı altında aynı grupta toplanmasıyla oluşturulmuştur
- Değişimler süt et ekmek sebze meyve yağ kurubaklagiller olmak üzere 7 ana grupta toplanmış olup her bir grupta birbirinin yerine yenebilecek yiyeceklerin adı ortalama ölçüsü ve gram olarak miktarı belirlenmiştir

Diabetli her bir grup için kendisine önerilen değişim sayısını geçmemek koşuluyla bu listeden seçim yapılabilir


DEĞİŞİM LİSTELERİ NELERDİR?
Ait olduğu grubun içindeki bir yiyecek yerine yenebilecek yiyeceklerin neler olduğunun ve miktarlarının belirtildiği listelerdir

BESİN GRUPLARI

EKMEK VE EKMEK YERİNE GEÇEN DEĞİŞİMİ
YİYECEK ADIORTÖLÇÜMİKTAREkmek 1 İnce dilim 25 grÇorba1 Kase 15 grPirinç Pilavı2 YKaşığı15 grBulgur P2 YKaşığı15 grMakarna2 YKaşığı15 grPatates 1 Küçük 90 grKestane4 Adet30 grPatlamışMısır 1 SB20 grLeblebi1 ÇB40 gr
2-ET GRUBU
ET DEĞİŞİMİ
3-KURU BAKLAGİL GRUBU

KURU BAKLAGİL DEĞİŞİMİ
- Kuru baklagillerin posa içeriği yüksek ve glisemik indeksi düşüktür
- Bu grup yiyeceklere beslenmede sıklıkla yer verilmesinin kan şekeri ve kan yağları üzerine olumlu etkileri vardır
- Kuru baklagillerden bir küçük kepçe yediğinizde öğündeki bir et + bir ekmek değişiminden azaltmanız gerekir
- Ayrıca yemek içindeki yağ miktarı bir tatlı kaşığı olacak şekilde ayarlanmalıdır
SÜT DEĞİŞİMİ
- Süt kalsiyum fosfor protein ve bazı B vitaminlerinden zengin bir besindir
- Yiyecek planınızdaki yoğurt ve sütü içerek veya tahıllarla birleştirerek kullanabilirsiniz
- Bir süt değişimi 10 gr karbonhidrat 6 gr protein 5 gr yağ içerir ve 110 kaloridir
- Bir su bardağı süt (200 gr) bir su bardağı yoğurt ile değişim yapılabilir

5-SEBZE GRUBU

SEBZE DEĞİŞİMİ
YİYECEK ADIORTÖLÇÜMİKTARKarnabahar4 YKaşığı100 grIspanak4 YKaşığı100 grKereviz 1 KBoy100 grEnginar1 Ort Boy100 grBakla2 YKaşığı60 grBezelye2 YKaşığı60 grLahana4 YKaşığı100 grTaze Kabak4 YKaşığı125 grHavuç1 Ort Boy 100 grBamya4 YKaşığı75 gr

6-YAĞ GRUBU
YİYECEK ADIORTÖLÇÜMİKTARZeytin Yağı1 TKaşığı5 grBitkisel SYağ1 TKaşığı5 grTereyağı1 TKaşığı5 grZeytin5 Adet 15 grFındık- Fıstık6 Adet 10 grCeviz 2 Adet 10 gr

7-MEYVE GRUBU
YİYECEK ADIORTÖLÇÜMİKTARElma 1 KBoy100 grKayısı3 Adet 100 grMuz 1 KBoy50 grKiraz 12 Adet75 grVişne14 Adet80 grGreyfurt½ Adet125 grPortakal1 OBoy100 grLimon1 OBoy
100 grÜzüm15 Adet80 grArmut1 OBoy100grPortakal Suyu1 ÇBardağı100gr

YAPAY TATLANDIRICILAR NELERDİR?
- Diabette şeker kullanılamayacağından şeker tadı veren fakat kan şekerini etkilemeyen tatlandırıcılar üretilmiştir
- Bunlar enerji içeren ve içermeyen olmak üzere ikiye ayrılır
ENERJİ İÇEREN
" Früktoz(meyve şekeri)
" Sorbitol(hazır gıdalarda)
" Mannitol
" Ksilitol
ENERJİ İÇERMEYEN
" Aspartam (sanpa candarel diyettat)
" Sakkarin (sakkarin hermesetas)
" Siklamat
" Asesulfame-K
tatlandırıcılar olarak ikiye ayrılırlar
" Enerji içeren tatlandırıcılar belli miktarın üzerinde tüketildiğinde kan şekerini yükseltirler Bu nedenle sınırlı tüketilmelidir
" Tatlandırıcıların cinsine göre günlük en fazla kullanılabilecek miktarları farklıdır
" Enerji içermeyen tatlandırıcıların tat kaybını önlemek için yiyeceğe pişirildikten sonra eklenmesi önerilir

FRUKTOZ meyvelerde bulunur Sükroza (çay şekeri) göre daha yavaş emilir Diabetik diyetlerde kontrollü kullanılması gerekir Fırında pişirilecek kek kurabiye vs gibi yiyeceklerde güvenli olarak kullanılabilir
SORBİTOLÜN fazla miktarlarda alınması halinde (yaklaşık 30 gr-gün) ishale neden olur
Sükroz ve furuktoz gibi enerji değeri olanlar sakız dondurma ve çikolata üretiminde kullanılır ve diyet programı içinde yer almaları halinde enerji değerleri göz önüne alınmalıdır
Beslenme programınızda şeker ve şekerli yiyeceklerin yer almaması nedeniyle bu isteklerinizi karşılamak amacıyla piyasadaki diyet ürünlerine YÖNELMEYİNİZ
Sağlıklı ve verimli bir yaşam sürdürebilmeniz için ve bu yaşam süresince diabetin yaratabileceği olumsuzluklardan etkilenmemeniz için aşağıdaki noktalara önem veriniz
" Diyet(Sağlıklı beslenme )diabette tedavinin temelidir
" Diabet diyeti(sağlıklı beslenme programı) bireye özel hazırlanır
" Diyet programınızda(sağlıklı beslenme programınızda) sizin için önerilen yiyeceği önerilen miktarda önerilen zaman diliminde yiyiniz
" Diyetinizde (sağlıklı beslenme programınızda) posalı gıdalara yer veriniz
" Düzenli olarak egzersiz yapınız
" Yolculuklarda ve tatilde beslenme düzeninizi aksatmayınız
" Alkollü içeceklerden kaçınınız
Halk arasında söylenilen çeşitli ot ve sebzelerin sularının içilmesiyle DİYABETE SON sloganına inanmayınız

HİÇBİR GIDANIN ŞEKERİ DÜŞÜRTÜCÜ ETKİSİ YOKTUR

DİABETTE SAĞLIKLI BESLENME TEDAVİSİNİN AMAÇLARI NEDİR?
" İnsüline ve ilaçlara olan gereksinimi azaltarak kan şekeri düzeyini normale yakın seviyede tutmak
" Hipo ve hiperglisemiyi önlemek
" İdeal vucut ağırlığını sağlamak
" Diabete bağlı oluşabilecek hastalıkları önlemek
" Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak
" Yaşam süresini ve yaşam kalitesini yükseltmek
YETERLİ VE DENGELİ BESLENME NEDİR ?
¢ Beslenme açlık duygusunu bastırmak yada canınızın istediği gibi yemek içmek değildir
¢ Vücudun büyümesi yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan besin öğelerinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması ile açıklanır
Diabetli bireylerin de yeterli ve dengeli beslenebilmesi için tüm besin öğelerinden önerilen miktarlarda alması gereklidir
DİYABETLİ BİREYLERE ÖNERİLMEYEN YİYECEKLER NELERDİR?
- Çay şekeri
- Şeker ve şekerlemeler
- Reçel bal pekmez
- Çikolata dondurma
- Hazır meyve suları meşrubatlar
DİYABETLİ BİREYLERİN ÖLÇÜSÜZ OLARAK KULLANABİLECEĞİ İÇECEKLER NELERDİR?
- Çay
- Kahve
- Ihlamur
- Bitkisel çaylar
- Maden suyu

- SABAH
- KUŞLUK
- ÖGLE
- İKİNDİ
- AKŞAM
- GECE
Vakitlerinde mutlaka yemeniz gereken besinleri yiyiniz


Biz DİYABETLİLER
" Diabeti tanımak öğrenmek
" Dengeli beslenmeyi öğrenmek
" Günde yarım saat- bir saat yürüyüş veya başka spor hareketleri yapmak
" Düzenli aralıklarla doktor muayenesine gitmek
" Açlık kan şekerimizi her gün normal sınırlarda tutmak
" Tokluk kan şekerimizi her gün normal sınırlarda tutmak
" 3 aylık kan şekeri seviyesi belirleyicisi olan Hemoglobin A 1 c düzeyimizi normal sınırlarda tutmak
" Tansiyonumuzu dengede tutmak
" Kolesterol fazlalığı gibi diğer hastalıklarımızın tedavisine dikkat etmek
" Yılda bir göz doktoruna muayene olmak
" Ayaklarımıza her gün bakıp kızarıklık yara var mı diye kontrol etmek
" Uygun aralıklarla 24 saatlik idrarda albumin seviyesini ölçtürmek
" İnsülin kullanan kişiler için: Eğer insülin iğnesi yapmışsa mutlaka gıdasını almak
" Diabet kimliği bulundurmak
" Kan şekerinin ani düşmesi durumu için yanımızda kesme şeker taşımak
" Kendini yaşama bağlayabilecek iş ve sosyal grupları aramak
" Doğru bilgileri başkalarıyla paylaşmak
Gerektiğini biliyoruz
Biz diabetliler diabeti hem biliyor hem de yaşıyoruz
Şekerle ilgili vücudumuzda oluşan değişiklikleri algılıyoruz
Kan şeker ölçümünü kendi kendimize yapıyoruz
o halde ………
DİABETİN TEDAVİSİ BİZİM ELİMİZDEDİR