Japon İş Kültürü

Japon iş kültürünün temeli sürekli gelişme ve bunun teşvikidir Bunu sağlamak için en önemli koşul işçilerin onayının alınması ve değişim karşısındaki direnişin kırılmasıdır Bu amaçla aşağıdaki koşulların sağlanması gereklidir:

• Endüstriyel ilişkilerin sürekli geliştirilmesi
• İşçilerin eğitimine önem verilmesi
• İşçilerin arasından resmi olmayan lider çıkmasının sağlanması
• Kalite çemberleri benzeri küçük gruplaşmaların oluşturulması
• Çalışma ortamının işçiler için çalışılabilir kılınması
• Çalışma alanında sosyal fonksiyonlara imkân tanınması
• İşyerine disiplinin yerleştirilmesi

Japon firmalarında üst düzey yönetimin temelde üç işlevi bulunmaktadır:

• Firmanın gelecekteki vizyonunu belirlemek
• Stratejik kararları almak
• İşleri sevk ve kontrol etmek

Japon firmaları kişilerin firmaya olan bağlılıklarını kişilerin kendilerini firma ile özdeşleştirmeleri yolu ile sağlamaktadır Çalışanların firma ile özdeşleşmesi sürekli iş imkânı kıdeme verilen önem ve aktif iletişim ile daha da pekiştirilmektedir Kişilerin terfisi önceleri otomatik olarak kıdem ile olurken son yıllarda yaptığı işe ilişkin becerilerine de değer verilerek belirlenmeye başlanmıştır Japon firmalarında yöneticiler firma içinden çıkmakta nadiren dışarıdan gelmektedir Japon firmalarının işçi-yönetici veya işveren arası diyalogu güçlü tutmak için uyguladığı yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibidir:

• İşçi ailesine üretim tesisini gezme imkânını sağlamak
• Başarılı kişileri ödüllendirmek
• Bölümler arası yarışmalar düzenlemek
• Yeni işe başlayan işçilere hoş geldin partisi düzenlemek
• Firma bülten ve gazetesi yayınlamak
• Yöneticilerle işçiler arası düzenli toplantılar yapmak

Japon firmaları elemanlarını aşağıdaki altı değişik yöntemle eğitime tabi tutmaktadırlar:

• Çalışma esnasında eğitim
• Görev değiştirerek eğitim
• İş dışı yerlerde eğitim
• Kişinin kendi kendini geliştirmesi yoluyla eğitim
• Şirket içi grup eğitimi
• Terfi öncesi eğitim

Japon firmalarındaki yönetim kontrol sistemini oluşturan bölüm planlarının oluşum süreci aşağıdaki gibidir:

• Grubun sahibi ve yöneticisi tarafından şirketin o yılki felsefesinin belirlenmesi ve tüm yöneticilere duyurulması
• Bölümler için genel ve yönlendirici çerçevenin çizilmesi
• Her bölümün hem bütünü hem de birimleri için ana çerçeveye uygun planları hazırlaması
• Her birimin daha detaylı planları hazırlaması
• Her birimin maliyet ve kar analizine dayanan bütçesini hazırlaması
• Bölümün birimlerinden gelen veriler ışığında kendi bütçesini hazırlaması
• Genel merkezde bölümün plan ve bütçesinin incelenip onaylanması
• Plan ve bütçenin grup yöneticisi tarafından da onaylanıp bölümden beklenenlerin özetlendiği çerçevenin kendisine verilmesidir

Japon firmalarındaki yöneticilerin üretim süreçleri ile ilgili genel sorumlulukları aşağıdaki gibidir:

• Maksimum kaliteyi maksimum etkinlikle sağlamak
• En az stok ile çalışmak
• Zor işleri azaltmak
• Tesisi ve ekipmanları kalite ve verimliliği artıracak işgücü ihtiyacını azaltacak şekilde değerlendirmek
• Grup çalışması ve işbirliğinin devamlılığını sağlamak için sorgulayan ve açık görüşlü olan tutumunu sürdürmek

Japon firmalarındaki öneri sisteminin amaçları aşağıdaki gibidir:

• İşlerin daha kolay hale getirilmesi
• Ağır ve sıkıcı işlerin kaldırılması
• İş güvenliğinin sağlanması
• Verimliliğin artırılması
• Kalitenin yükseltilmesi
• Zaman ve para tasarrufunun sağlanması