Güney Afrika’da Osmanlı Torunları

Sultan Abdülaziz

Güney Afrika’da Osmanlı torunları


Ümit Burnu (Cape Town), Güney Afrika'nın başkenti Güney Afrika nüfusunun % 20'ye yakın bir bölümünü oluşturan batılıların yoğun olarak yaşadıkları büyük, canlı bir şehir


1800'lü yıllarda Hindistan ve Malezya'dan Müslümanlar, Cape Town'a göç etmişlerdir 1805'ten beri Ümit Burnu İngiliz hakimiyeti altındadır İngilizler dini baskı uygulamazlar ama Müslümanlar kendi aralarında anlaşamazlar Çatışmalar çıkar İslami kuralların uygulanmasındaki ciddi farklılıklar, neredeyse bir iç savaşa neden olacak şiddete erişir


1800'lü yıllarda Ümit Burnu'nda yaşayan Müslümanlar, aralarında bir komisyon oluşturarak bölgenin İngiliz valisine giderler ve İngiltere Krallığı aracılığı ile dünya Müslümanlarının lideri olarak gördükleri Osmanlı Devleti'nden ve Müslümanların halifesinden, İslam'ı asli şekliyle anlatıp aralarındaki anlaşmazlığı giderecek bir din alimi isterler Bunun üzerine Kraliçe Viktorya, Sultan Abdülaziz'den Cape Town'a bir müftü göndermesini ister



Sultan Abdülaziz, durumdan haberdar olur olmaz, o sıralarda Bağdat'ta görev yapan Ebubekir Efendi'yi İstanbul' a çağırır Sultan Abdülaziz 26 Mayıs 1862'de, Ebubekir Efendi'nin, Güney Afrika Müslümanlarının eğitim ve dini meselelerini yerinde görmek ve onlara rehberlik yapmak üzere gitmesine izin verir
Hazırlıklar yapılır ve Ebubekir Efendi öğrencisi Ömer Lütfi ile birlikte Ümit Burnu'na gönderilir Ebubekir Efendi 17 Ocak 1863'te Cape Town'a varır


Ebu Bekir Efendi Cape Town'a varır varmaz oradaki Müslümanların arasındaki anlaşmazlığın sebeplerini araştırır Ümitburnu Müslümanları, Hollanda hakimiyeti döneminde Kur"an-ı Kerim ve dini kitaplar yasak olduğu için “İslam"dan uzak bir ortamda” bir çok batıl geleneği İslam"ın emri olarak öğrenmiş ve tatbike başlamışlar
İçlerinden biri Hacc'a gittiğinde burada İslami bilgilerini tazeleyerek döner Öğrendiklerini, yıllarca din olarak bildikleri bazı geleneklerinin İslam'la ilgisi olmayan batıl itikat oluğunu anlatınca; geleneklerine sıkıca bağlı olan Güney Afrikalı Müslümanlar, “biz baba ve ecdattan böyle gördük şimdi sen herkesin itikadını bozacaksın” diyerek başladıkları tartışma, iki taifeye ayrılmalarını ve düşmanlığa vara kavgaya tutuşmalarına sebep olur
İlk etapta sıkıntılarla karşılaşsalar da birbirine düşman olan Müslümanları barıştırmayı başarırlar
Ebubekir Efendi bir yandan bunlarla uğraşırken bir yandan da oradaki bazı menfaat çevrelerinin rahatını kaçırdığı için kendisi aleyhine gelişmekte olan sıkıntılarla baş etmeye çalışır


Üç yıl sonra yani 1866"da Ömer Lütfi Efendi memlekete geri döner ve Ebubekir Efendi Ümit Burnu'nda yalnız kalır
Bu iki alim, Cape Town'a geldikten sonra bölgede Osmanlı etkisi artar Bu, mimariye de yansır Rivayete göre Ebu Bekir Efendi anlaşmazlığı çözmek için farklı kökene sahip Müslüman kadınlarla evlenmiştir Sonuçta anlaşmazlıklar çözülmüş, Cape Town'da Osmanlı mimarisinin bu örneklerine kavuşmuştur
Yıllarca bölge halkına İslam'ı öğreten Ebubekir Efendi'nin kabri şu anda Cape Town'da bulunuyor
Güney Afrikalı Müslümanlar, Osmanlı"nın yaptırdığı Hicaz demiryolu, Trablusgarp, Balkan ve Kurtuluş savaşları için ciddi yardımlar gönderdiler Bugün yaklaşık 45 milyon nüfuslu Cap Town şehrinin yüzde 30 kadarı müslümandır Şehrin pek çok yerinde kiliselerle birlikte camiler de var



Güney Afrika’da IIAbdulhamid tarafından yaptırılan camii




Güney Afrika’nın Cape Town kentinde Osmanlı simgeli Turkuaz renginde bir cami