Parağrafta anlatım

Paragrafta Anlatım

Paragrafın anlatımı denilince daha çok anlatım teknikleri ve düşünceyi geliştirme yolları anlaşılır


Düşünce Paragrafları düşüncenin sıralanışına göre genelde iki şekilde oluşturulur: tümdengelim, tümevarım


Tümdengelim Paragrafları


Bu tür paragraflarda yazar, savunacağı fikri ilk bir iki cümlede belirtir Diğer cümleler bu fikrin, düşünceyi geliştirme yollarıyla geliştirilmesi, desteklenmesi, ispatlanması için sıralanır Bu tür paragrafların ana fikir cümlesi ilk cümledir


Bu yolla yazılmış aşağıdaki paragrafı inceleyelim Ana fikrin ilk cümlede verildiğine ve parçanın sonuç bölümünün olmadığına dikkat edelim


İstanbul’un en büyük özelliği, sanırım, adım başı değişen bir şehir oluşudur Değişen yalnız manzarası değil; insanları, yapıları ve sokakları da değişmekte Bana öyle geliyor ki İstanbul bütün albenisini bu sonsuz değişmeye borçludur, dünyanın hiçbir tarafında evler bu kadar çabuk renk ve şekil değiştiremez Hiçbir sokak İstanbul’unkiler kadar mevsim değiştirir gibi görüntü değiştirmez


Bu parçada önce fikir belirtilip sonra ispatı yapıldığı için tümdengelim uygulanmıştır


Tümevarım Paragrafları


Bu tür paragraflarda yazar, ana fikir cümlesini sona bırakır, ispatlarını örneklerini paragrafın başlangıcından itibaren yardımcı fikir cümleleriyle sıralar Parçanın sonunda ise savunduğu fikri bir veya iki cümlede toplu bir şekilde belirtir


Aşağıdaki parçayı inceleyelim ve yazarın anlatmak islediği düşünceyi yani ana fikri sona bıraktığına dikkat edelim


Çevirinin daha ilk cümlesi yadırgatıyor beni Buradaki "Stately" sözcüğü "sarman" olarak çevrilmiş Yani söz konusu kişinin "babacan" olduğu anlatılmak isteniyor İngilizcedeki anlamını içermiyor bu sözcük Çevirmen ilk çeviri denemesinde "heybetli" sözcüğünü kullanmış Sonradan bunu sarman'la değiştirmiş Sarman sözcüğünün bilinen anlamı, sarı bir kedi Haydi biraz da şişman diyelim Yazar "babacan" demek istemiş ama biz sarman'dan kedi anlamını çıkarıyoruz Çevirmen, sözcükleri okurların yaygın olarak bildiği anlamlarında değil az bilinen anlamlarında kullanarak çeviriyi asıl yapıtın uzağına düşürmüş


Bu paragrafta yazarın anlatmak istediği düşünce söz konusu çevirinin asıl eserden uzaklığıdır Bu düşünceyi son cümlede belirtmiş Yani tümevarımı uygulamıştır


Yazarın parçayı oluştururken kullandığı tekniğe anlatım tekniği denir Bunlar açıklama, tartışma, öyküleme ve betimleme diye adlandırılır Yazar amacına göre bu tekniklerden birini ağırlıklı olarak kullanır Fakat bazı parçalarda bunlardan ikisinin kullanıldığı da olur


Anlatım teknikleri ile düşünceyi geliştirme yollarını karıştırmamak gerekir Anlatım teknikleri parçanın bütününde genelde izlenen yoldur Düşünceyi geliştirme yolları ise düşüncenin ispatlanması için kullanılan ikna metotlarıdır: örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, tanımlama, benzetme, alıntı yapma gibi