Yeni Ticaret Kanunu'na göre denetim nasıl olacak

Yeni Ticaret Kanunu'na göre denetim nasıl olacak
Bir koltukta iki karpuza izin yok / İsmail Kökbulut

Ocak 1957 tarihinde yürürlüğe giren ve yaklaşık yarım asır başarı ile uygulanan 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu günün ihtiyaçları doğrultusunda yenilendi

15 yıl süren titiz bir çalışmanın ürünü olan 6102 Sayılı Yeni Ticaret Kanunu büyük bir uzlaşı içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 13 Ocak 2011 tarihli oturumunda kabul edilerek 14 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı

6102 Sayılı yeni Ticaret Kanunu birçok anlamda sermaye şirketlerine yeni hak ve yükümlülükler getirmekte Şüphesiz yeni kanun ile sermaye şirketleri için değişen şeylerden biri de denetim olgusu
Yeni Ticaret Kanunu'na göre yapılacak denetim şu anda uygulanmakta olan yeminli mali müşavirlik tam tasdik vergi denetimi ile Sermaye Piyasası Kanunu'na göre yapılan bağımsız dış denetimden farklı Yeni Ticaret Kanunu'na göre yapılacak bağımsız denetimi, şirketin tam tasdik vergi denetimini yapan yeminli mali müşavir ile bağımsız denetimini yapan şirket yapamayacak Bağımsız denetim yapan kişi veya kuruluşun tam bağımsızlığı ve başka bir hizmetten dolayı şirketle ilişkisi olmaması gerekir
Eski Ticaret Kanunu'nda şirketlerin denetimi uzman bilgisine sahip olması zorunlu bulunmayan murakıplar eli ile yapılmakta idi Yeni Ticaret Kanunu sermaye şirketlerini, bağımsız denetleme kurumu veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavirlerin denetimine bıraktı Yeni Ticaret Kanunu'na göre Bağımsız Denetim 2013 yılından itibaren yürürlüğe girecek

Kimler denetçi olamayacak

Yeni Ticaret Kanunu denetimde uzmanlık, bağımsızlık ve şeffaflığa büyük önem vermekte Bu nedenle denetçinin ve denetimin vasıf ve niteliklerini büyük bir titizlikle ayrıntılı olarak düzenlemiş
Yeni Ticaret Kanunu'na göre büyük ölçekli şirketlerin denetimi ile KOBİ'lerin denetimi noktasında ikili bir ayrıma gidildi
Buna göre büyük ölçekli sermaye şirketleri için denetçi, ortakları ancak yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan bağımsız bir denetleme kuruluşu olabilecek
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu esasları belirleyecek
Bağımsız denetleme kuruluşlarının kuruluş ve çalışma esasları ile denetleme elemanlarının nitelikleri yönetmelikle düzenlenecek Bu konuda yeni kurulan Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu yetkili olacak Maliye Bakanlığı'na ilgili kuruluş olarak bağlanan kurultarafından bu konuda çıkarılacak ikincil düzenlemeler ile bağımsız denetçilik yeniden tanımlanacak
Orta ve küçük ölçekli anonim ve limited şirketler, bir veya birden fazla yeminli mali müşaviri veya serbest muhasebeci mali müşaviri denetçi olarak seçebilecek
Yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir, bağımsız denetleme kuruluşu ortaklarından biri denetim yapılacak şirketler ilişkisi ve bağlantısı bulunanların denetim yapmasını yasaklıyor

Bağımsız denetim yapan diğer denetimleri yapamıyor

Ayrıca bir kişi ya da kurumun hem denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının düzenlenmesinde (denetleme dışında) faaliyette veya katkıda bulunması hem de söz konusu şirketin denetçisi olmasına izin verilmemekte Tabiri caizse yeni TTK bir koltukta birden fazla karpuz taşınmasına müsaade etmemekte Bu durumda halka açık şirketlerde bir denetim grubu hem Sermaye Piyasası Kanunu açısından bağımsız dış denetimi, hem de TTK'ya göre denetimi yapamayacak Yapması durumunda yapılan denetim geçersiz sayılacak Bunu bir yavru şirketi aracılığıyla da yapamayacak
Yeni TTK'ya göre bir bağımsız denetleme kuruluşunun, bir şirketin denetlenmesi için görevlendirdiği denetçi yedi yıl arka arkaya o şirket için denetleme raporu vermişse, o denetçi en az iki yıl için değiştirilecek
Kaynak: Bugün Gazetesi