Tac Mahal

Tac Mahal

Hindistan Türk İmparatorluğu'nun Timuroğulları hanedanının 5 hükümdarı Şah Cihan (1593-1666) tarafından, imparatorluğun o zamanki başkenti olan Hindistan'ın Agra şehrinde, Yamuna Nehri'nin kıyısında yaptırılmış bir anıt mezardır Dünyada aşk için dikilmiş en büyük ve en güzel anıt olarak kabul edilen bu türbe, Şah Cihan'ın büyük bir aşkla sevdiği eşi Ercümend Banu'nun (Mümtaz Banu) ölümü üzerine, onun hatırasına yaptırılmıştır 1630'da inşaasına başlanan eser, 22 yıl sonra 1652'de tamamlanmıştır

Taç Mahal,

geniş bir avlu içinde, dört köşesinde 4 minare bulunan, 75 metre yüksekliğinde beyaz mermerden bir anıt kubbedir İçinde Mümtaz Mahal ve Şah Cihan’ın mezarları bulunur Kubbenin önündeki anıtsal bir kapıdan Taç Mahal’in bulunduğu bahçeye girilir Bu kapının, bir kadının yüzünü örten ve nazikçe açılması gereken bir peçe olduğu düşünülür Bahçe içinde ince uzun bir havuz ve bahçenin sonunda kubbeli yapı yer alır Kubbenin bir yanında cami, diğer yanında simetriyi bozmamak için inşa edildiği tahmin edilen bir konuk evi vardır

Bahçe, mükemmel simetri esasına dayanır Ortadaki havuz ve dört kanaldan akan sular bahçeyi dörde böler Bahçedeki çok sayıda çeşme ve havuzlar, Yamuna Nehri’nden gelen su ile beslenir Tac Mahal’in içi, Hümayun’un Türbesinden esinlenerek yapılmıştır Mozolenin bulunduğu ortadaki alana açılan 8 oda vardır Buralar, ölüye Kuran okuyan mollalar için ayrılmıştır

Tac Mahal'in yapımında parlak, ince mavi damarları olan beyaz mermer kullanılmıştır Aynı mermerden yapılan ve yerden yüksekliği 82 metre olan kubbe, Mimar İsmail Efendi tarafından yapılmıştır Kubbe üzerinde altınlı bir alem vardır Anıtın dört yanına Hatta İsmail Efendi tarafından Yasin suresinin tamamı yazılmıştır

Mümtaz Mahal ve Şah Cihan'ın sandukaları üst katta, kubbenin altındadır Sandukaların bulunduğu yerdeki kubbede insan ağzından çıkan her ses 7 kez yankılanacak şekilde bir akustiğe sahiptir Şahın ve eşinin asıl lahitleri ise en alt katta bulunmaktadır

Tac Mahal'in yüzbinlerce akik, sedef ve firuze gömülü olan duvarlarında ayrıca 42 zümrüt, 142 yakut, 625 pırlanta ve 50 adet çok iri inci vardır Bu mücevherler, beyaz mermere oyulan çiçek, demet gibi desenlerin içine yerleştirilmiştir ve böylece Tac Mahal’in günün değişik saatlerinde farklı renkler, değişik görüntüler yansıtması mümkün olmuştur Tac mahal güneş ışınlarına bağlı olarak pembe sarı, açık leylak, krem gibi renklere bürünmektedir; sıcak öğleden sonra güneşinde ise adeta görünmez olmaktadır

Romantik görünüşü ile herkesi büyüleyen, Doğulu Batılı birçok ünlü yazar ve şaire ilham kaynağı olan Tac Mahal, mehtaplı gecelerde bile aydan daha parlak görünür 1966 Hint-Pakistan Savaşında, Pakistan savaş uçaklarına yol gösterici bir parıltı olmaması için, Hint hükümeti tarafından kubbesi siyah bir çadırla örtülmek zorunda kalınmıştır
__________________

Hindistan'ın kuzeyinde, Agra kenti yakınlarında, Hint-Türk İmparatoru Şah Cihan'ın 1631'de ölen kansı Begüm Mümtaz Mahal (Ercümend Banu) için yaptırdığı büyük bir türbedir 1666'da ölen Şah Cihan da burada gömülüdür (bak HİNT-TÜRK İmparatorluğu)
Tac Mahal, Canına (Yamuna) Irmağı'nın güney kıyısında, yüksek duvarlarla çevrili geniş bir bahçenin içindedir Türbeye giden yol kırmızı kumtaşıyla döşelidir Servi ağaçları arasından geçen dört kanal türbenin önündeki büyük havuzda birleşir Tac Mahal, biri kırmızı kumtaşından 1,30 metre yüksekliğinde, öteki beyaz mermerden 6 metre yüksekliğinde iki kaidenin üzerine oturtulmuştur Üstteki kaidenin köşelerinde üçer şeref eli, dantel gibi işlenmiş dört minare yükselir Minareler 39 metre yüksekliğindedir Ortada yer alan, beyaz mermerden, sekizgen biçimli türbe dünyanın en büyük kubbelerinden biriyle örtülüdür Soğan biçimli kubbenin üst kaideden yüksekliği 75 metredir Çevresinde dört küçük kubbe daha vardır Türbenin içinde, sekizgen plarılı mekânın ortasında, Şah Cihan ile Mümtaz Mahal'ın 2 metre yüksekliğindeki lahitleri yer alır Mezarları ise döşemenin altındaki mezar odasındadır Türbenin iç duvarları yan değerli taşlardan kakmalarla bezenmiştir Çeşitli İslam ülkelerinden gelen mimarların katılımıyla gerçekleştirilen yapının başmiman, Anadolulu ya da Şirazlı olduğu sanilan Muhammed İsa Efendi' dir Yapımına 1632'de başlanan türbe 20 bini aşkın işçinin çalışmasıyla yaklaşık 1650'de tamamlarımıştır Yapıda çok sayıda yapı ustasından başka kakmacı ve hattat gibi sanatçılar da çalışmıştır Tac Mahal Hint-Türk mimarlığının en güzel örneklerinden biridir

Taç Mahal, Hindistan Türk İmparatorluğu’nun Timuroğulları hanedanının 5 hükümdarı Şah Cihan -Şah-ı Cihan (Dünyanın şahı)-(1593-1666) tarafından, o zamanki imparatorluğun başkenti olan Hindistan’in Agra şehrinde, Jumna (Yamuna) Nehri’nin kıyısında yaptırılmıştır (Babür Şah’ın kurduğu Hint-Türk İmparatorluğu, Hindistan’da 332 yıl (1526-1858) egemen oldu)
Dünyada aşk için dikilmiş en büyük ve en güzel anıt olarak kabul edilen bu türbe, Şah Cihan’ın büyük bir aşkla sevdiği eşi Arcümend Banu’nun, (Mümtaz Banu Begüm) doğum sırasında ölümü üzerine, onun hatırasına yaptırılmıştır


Yapının mimarları; Mimar Sinan’ın talebelerinden Mehmet İsa Efendi ve Mehmet İsmail Efendi ile yapıdaki yazılari yazan Hattat Serdar Efendi, eserin yapimi için Şah Cihan tarafından İstanbul’dan davet edilmişlerdi 1630′da inşaasına başlanan eser, 22 yil sonra 1652′de tamamlanmıştır
Taç Mahal’in yapımında parlak, ince mavi damarları olan beyaz mermer kullanılmistır Aynı mermerden yapılan ve yerden yüksekliği 82 metre olan kubbe, Mimar İsmail Efendi tarafından yapılmıştır


Kubbe üzerinde altınlı bir alem vardır Türbenin beyaz mermerden 4 minaresi vardır Anıtın dört yanına Hattat İsmail Efendi tarafından Yasin suresinin tamamı yazılmıştır
İnşaatta çok sayıda ustanın da yanısıra, günde 20 bin işçinin çalışmasıyla türbe 1643′te, çevresindeki avlu ve yapılar 1649′da bitirildi Tac Mahal, 22 yılda 1653′te bütünüyle tamamlandı


Agra ilinin dışında Yamuna Irmağı’nın kıyısında, 305×580 metre ölçülerinde dikdörtgen avluda yer alan Tac Mahal, dört cephesinin ortalarında 33 metre yüksekliğindeki taç kapılarıyla 75 metre yüksekliğindeki anıt kubbeyi çevreliyor
İç mekanı örten 30 metre yüksekliğindeki alt kubbeyle üst kubbe arasında türbe mekanı kadar ölü hacim var


Mümtaz Mahal ve Şah Cihan’in sandukaları üst katta, kubbenin altındadır Sandukaların bulunduğu yerdeki kubbede insan ağzından çıkan her ses 7 kez yankılanacak şekilde bir akustiğe sahiptir Şah’ın ve eşinin asıl lahitleri ise, en alt katta bulunmaktadir
Taç Mahal’in yüzbinlerce akik, sedef ve firuze gömülü olan duvarlarında ayrıca 42 zümrüt, 142 yakut, 625 pırlanta ve 50 adet çok iri inci vardır
Romantik görünüşü ile herkesi büyüleyen, Doğulu Batılı birçok ünlü yazar ve şaire ilham kaynağı olan Taç Mahal, mehtaplı gecelerde bile aydan daha parlak görünür


EFSANELERİNDEN BİRİ


Bir isyanı bastırmak için ordularıyla Burhanpur’a giden Şah Cihan’a, dokuz aylık hamile olmasına rağmen her zamanki gibi eşi Mümtaz Mahal de eşlik etmişti Mümtaz Mahal, 14 çocuklarını doğururken öldü
(1631) Şah Cihan, eşinin ölümünden sonra 2 yıl yas tuttu Artık devlet işlerine ilgisini kaybeden hükümdar, teselliyi sanat ve mimaride buldu Eşinin ölümünden 6 ay sonra Taç Mahal’in temeli atıldı


Efsaneye göre kubbeyi desteklemek için yapılan iskele, kubbeden daha fazla masraf ve iş gücü gerektirmişti İnşaatın bitimine yakın Şah Cihan’a iskeleti sökmenin 5 yıl alacağı bilgisi verilmesi üzerine Şah Cihan, herkesin söktüğü tuğlanın kendisine kalacağı şeklinde bir emir yayınlamış ve iskele bir gecede sökülmüştü
Tac Mahal, 1983’ten bu yana UNESCO’nun Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır
Dünyanın yeni yedi harikası ‘ndan biri


İsviçre merkezli New7Wonders Vakfı, dünyanın yeni 7 harikasını belirlemek için başlattığı yarışmaya 21 finalist eser katıldı Dünyanın dört bir yanından yaklaşık 100 milyon kişi cep telefonu ve YENİ 7 HARİKA[1] adlı internet sitesinde 6 yıl boyunca oy kullanarak dünyanın yeni 7 harikasını seçti

Cep telefonu ve internet oylarıyla belirlenen dünyanın yeni 7 harikası, Portekiz’in başkenti Lizbon’da ilan edildi Dünyanın yeni 7 harikası; Ürdün’deki Petra Antik Kenti, Çin Seddi, Brezilya’daki Kurtarıcı İsa Heykeli, Peru’daki Machu Picchu Antik Kenti, Meksika’daki Chichen Itza Piramidi, İtalya’nın Roma kentindeki Kolezyum ve Hindistan’daki Tac Mahal anıtmezarı şeklinde sıralandı