Handan Özeti Halide Edip ADIVAR

1KİTABIN KONUSU:

Kitaptaki olaylar,Abdülhamit’in istibdad döneminde geçmektedirBu bağlamda kitabın konusu bize o güne ait bilgiler vermektedirKitap,bir aşk hikayesi etrafında o günün sosyal yaşamı,kültürel yapısı ve istibdad dönemindeki Türk aydınlarının başlattığı yeni sosyal akımlardan bahsetmektedir

2KİTABIN ÖZETİ:

Refik Cemal evlenmek üzeredirİstediği kızı yaşadığı mahallenin o döneme göre aykırı gözüken fertlerinden olan dört kız kardeşten biridirDaha doğrusu Refik Cemal’in evleneceği kız diğerlerinin kuzenidirReifk Cemal birarz heyecanlı vede çekingen olarak bu işe kalkışmış ve babasını Neriman’ı istetmeye yollamışNeriman onun fotoğrafını görünce hemen evlenmeyi kabul etmiştirRefik Cemal bir akşam Neriman’la tanışmak için yemeğine igtmişRefik Cemal Neriman’I görünce ona vurulmuş işte hayatımın kadını bu diye düşünmüştürYemekte Cemal bey ile koyu sohbete dalmışlardıFakat maada boş bir sandalye Refik Cemal’in dikkatini çekmiştirTam soracağı sırada Neriman çok kutsal birinden bahsedermiş gibi keşke Handan’da burda olsa diye iç geçirmiştiCemal beyde Handan’dan bahsetmeye başladıHandan’ın çok zeki,öğrenmek için çok azimli,çok kültürlü ve çok güzel olduğundan bahsetmiştiRefikCemal Handan’ın çok özel bir yeri olduğunu anlamıştı

Refik Cemal bir an önce düğün hazırlıklarına başlamak istediğini bildirince Cemal bey bunu hemen kabul etmiş ve düğün hazırlıklarına başlanmıştırTüm bu işler devam ederken Neriman Avrupa’da bulunan Handan’a danışmaktadırBu durum Refik Cemal’i biraz kızdırıyor olsada pek sesini çıkarmamıştırÇünkü Handan’ın beğendiği ev eşyaları,Neriman’a beğendiği kıyafetler gerçekten onun da hoşuna gitmiştiNihayet düğün günü gelir çatarRefik Cemal rüyalarını süsleyen meleği Neriman’a kavuşurAradan bir tıl geçerNeriman hamile kalır

Fakat tam bu sırada Abdülhamit’in hafiyeleri Refik Cemal’in peşine takılırÇünkü Refik Cemal kendini geliştirmiş gerçek bir Türk aydınıdır ve istibdad dönemi bunu kabul etmemektedirRefik Cemal sürgüne gitmektense kendi isteğiyle londra’ya tayinini ister ve yaptırırtam bunu eşine söyleyeceği zaman Refik Cemal ve Server’in ortak arkadaşı olan ve Abdülhamit’in hiç sevmediği ateşli bir Türk aydını olan Nazım’ın amcası köşke gelmiştirBu arada Nazım bir süre önce tutuklanmış ve hapishanede intihar etmiştir

O akşam Neriman’da bir tuhaflık vardırağlamaktan gözleri şişmiştirRefik Cemal sorduğunda Nazım için ağladığını söylemiştirkıskançlık Refik Cemal’I farklı şeyler düşünmeye itmiş ve ilk defa Neriman’a kötü davranarak onu konuşturmaya çalışmıştırNeriman kendisinin Nazım ile bir ilişkisinin olmadığını söylemiş fakat bu konuyu şimdi anlatamayacağını söylemiştirBu olaydan sonra Refik Cemal,Handan ve Nazımla ilgili konuyu hiç açmamıştırRefik Cemal londra’ya giderek işe başlarNeriman’da Handan ile Nazım’ın ilişkisini anlatmaya karar verir ve Handan’ın tüm mektuplarını Refik Cemal’e göndermeye başlarBu arada Refik Cemal bir kilisede Handan ile karşılaşır ve Handan onu otele davet ederHandan onu çok iyi karşılar fakat eşi Hüsnü Paşa aynı şekilde davranmazZaten Hüsnü Paşa çok ters bir insandır

Gelelim Handanla Nazım’ın hikayesineHandan 13-14 yaşlarında iken kendini çok geliştirmiş ve artık yaşlı insanlarla muhatap olavak düzeydedirNazım’ın amcasıda bunlardan biridir ve Nazım’ın Handan’a ters vermesini isterBir süre sonra Nazım ders vermeye başlarBu dönemde birbirlerine iyice aşık olurlarFakat Nazım Handan’a aşkını direkt söyleyemez ve ona sen bana ideallerime ulaşırken yardımcı olacak bir eşsin diye ona aşkını anlatmaya başlarHandan buna çok sinirlenir ve Nazım’ın evlenme teklifini reddederBu olaydan kısa bir süre sonrada Handan Hüsnü Paşa diye biriyle evlenirBu acı olaya dayanamayan Nazım Handan’a bir mektup yazar ve intihar ederREFİK cemal bunları Neriman ve Handan’ın mektuplarından öğrenirBu yüzden Handan’dan hoşlanmamaktadırAma Handanla sohbet etmekten çok hoşlanmaktadırRefik Cemal Londra’ya gittikten sonra eşini de yanına alırHandan’da sık sık onlara gitmeye başlarBu arada Hüsnü Paşayla Handan ayrılmış ve Handan bunalıma girerek hafızasını kaybetmiştir

Refik Cemal Handan’ın bakımını üstlenir ve beraber Sicilya’ya giderlerOrada birbirlerine aşık olurlarBir ay sonra Handan iyileşirFakat Handan Neriman’a ihanet ettiği içğin çok üzülmektedirBu üzüntüden dolayı tekrar hastalanır ve vefat ederRefik Cemalle aralarındaki aşk dedikodu olarak kalırKimileri Handan’a kızar ve ölümüne sevinir,kimileride onun çektiği acılardan dolayı ona acırlar

3KİTABIN ANA FİKRİ :

Kitabın anafikrini şu atasözüyle açıklayabiliriz’Ne oldum dememeli ne olacağım demeli’Çünkü herkes Handan’I iyi bir yaşamı olacağını beklerjen tam tersi bir yaşam onun olmuştur


4KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLERIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
HANDAN:

Kızıl saçlatra sahip çok çekici bir insandırRuhi olarakta cesur ve atılımcıdır

REFİK CEMAL:

Esmer,uzun boylu yakışıklı biridirRuhi olarakta kendini geliştirmeyi seven ve kültürel ortamlardan hoşlanan biridir

NAZIM:

Sarı,uzun saçlıdırDuygulu ve biraz alaycı güleç yüzlü bir insandır


5KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER:

Kitap etkili bir anlatıma sahip ve insanlara gerçekten yararlı olabilecek ve hayatın içinden konulara yer veren güzel bir romandır

6KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BİLGİ:

Halide Edip ADIVAR 1882’de İstanbul’da doğmuşturAnerikan kolejini bitiren ilk Türk kızıdırİlk romanları daha çok ferdi aşk hikayeleri daha sonraları belgesel türündedir

Handan - Özet - Halide Edip Adıvar

KİTABIN ÖZETİ:

Refik Cemal, Cemal Bey’in baldızının kızı Nerimanla tanışırlar Bu ilk tanışma devrelerinde, Neriman Refik Cemal’e sık sık Handan ismini telaffuz etmektedir Handan ve Neriman teyze kızlarıdır Neriman Handandan bahsedrken kültürlü,bilgili ve güzel gibi hep iyi sıfatlar kullanır; ancak Handan kocasıyla birlikte yurt dışında olduğundan, Refik Cemal Onu cismen tanıma fırsatı bulamaz

Refik Cemal uzunca bir aradan sonra arkadaşı Server’e yazdığı mektupta, birkaç aylık mutlu ama biraz da tekdüze evliliğini yazar Rahatı yerindedir, karısını çok sever ve birlikte iyi anlaşırlar İşte süregelen mutluluklarının nedenleri bunalrdır Ona Nerimandan ve alışkanlıklarından da söz eder

Fakat, Refik Cemal’in bu mutlu tablosuna kısa bir süre sonra karaltılar sıçrar Hariciyeden bir mümeyyiz onu çağırarak, o sıralar kendisinin araştırılmakta ve şüphe altında olduğunu, güvenliği için bir vesileyle yurt dışına gitmesini söyler Bu sırada Neriman 7-8 aylık hamiledir Refik Cemal ilkin Neriman’i öylece bırakıp gitmek istemese de, sonradan işler rayına oturunca onu da yanına almak çözümünü üreterek yurttan ayrılır ve Fransa’ya gider Fransa’da daha önce kendisinden övgü dolu sözlerle bahsedilen Handanla, Nötre Dam Kilisesi’nde karşılaşırlar Burada hem Handanı, hem de Handanın kocası Hüsnü Paşayı yakinen tanıma fırsatı olur

Evliliklerinin ilk zamanlarında Handanın geçmişi hakkında pek konuşmayan Neriman, Refik Cemal’in isteği üzerine, ona bir mektupta Handanın geçmişiyle ilgili her şeyi anlatır:

Neriman, altı yaşından itibaren teyzesinin yanında kalmaya başlar Handan, daha önce de belirtildiği gibi Neriman’la teyze kızlarıdır Belli bir yaşa gelinceye kadar özel hocalardan birlikte ders alırlar; ancak Nertiman’ın ilgi alanı müziği pek aşmazken, Handan’da bitmek tükenmek bilmeyen bir öğrenme arzusu vardır On altı yaşındayken ona, Refik Cemal ve Serverin de o zamanlar yakın dostu olan Nazım isimli özel bir hoca tutarlar Nazım, bazı ufak hayaller peşinde koşup düzene ters işler yaptığı için padişah yönetimi tarafından aranan bir isimdir Aynı zamanda sanat, felsefe, sosyoloji gibi alanlarda da geniş bir bilgiye sahiptir Nazımın bu aileyle tanışıklığı, babası Selim Beyin Cemal Beyle olan dostluğundan kaynaklanmaktadır

Nazım uzun zaman Handana çeşitli konularda ders verdikten sonra, bir gün hayallerindeki amaç için onunla evlenmek istediğini söyler ve bu uğurda en uygun kadının kendisi olduğunu belirtir Handan böyle bir teklifi ummaktadır; ancak onun beklentileri daha kalpten ve kişiseldir; sadce ikisiyle alakalı bir aşk düşünmektedir O nedenle bu teklifi düşünmek için Nazımdan süre ister ve bu süre içinde Hüsnü Paşa diye birisinin daha sıcak bir teklifini alır Süre dolduğunda Nazım’a Hüsnü Paşanın teklifini kabu ettiğini ve kendisiyle evlenemeyeceğini söyler O günden sonra Nazım artık derse de gelmez ve kısa vir süre sonra da yurt dışına kaçmak üzereyken yakalanarak sürgüne gönderilmek üzere hapse atılır Hapiste iken Handana, hayatının onsuz hiçbir şeye değmeyeceğini ve yüce ideallerini de gerçekleştiremeyeceğini belirten bir mektup bırakarak,kendini asmak suretiyle, intihar eder Handansa Hüsnü Paşayla evliliğini müteakip onunla birlikte Fransaya gider

İşte Neriman’la Refik Cemal’in evliliği bu döneme rastlar Refik Cemal, yurt dışına gittikten sonra orada bir ev tutar ve bir müddet sonra karısı Neriman da, doğumunun ardından çocuğuyla beraber kocasının yanına gelir

Bu sıralarda, Handan için artık hiç durmayacak çileler kervanı yola çıkmıştır Çünkü Hüsnü Paşa, birkaç yıllık bu taze evliliğe şimdiden mezar kazmış ve onu oraya atarak üzerine toprak serpmeye başlamıştır Artık Handan’dan bile gizlemeden metreslerle düşüp kalkmaya başlamıştır Ancak Handan bunlara rağmen kocasına karşı taassupkar bir bağlılık gösterir Sık sık ağız dalaşı yapsalar da ihanet hep Hüsnü Paşayla muhabbettedir Evliliklerinin yedinci yılında, Hüdnü Paşa zaten sallanmakta olan bu ağacın köküne bir balta indirir gibi, birkaç aylığına Handan’I evde bırakarak başka bir yere, başka bir metresle beraber gider Bununla birlikte, bir yanda koca bir ağaç kökünden çatırdarken; kocasının yokluğunda Neriman’la Refik Cemal’in evinde misafir olmayı kabul eden Handan’la Refik Cemalin arasında , toprağın altında çimlenen bir tohum gibi, kendilerine bile görünmeden yeni bir aşk filizlenmektedir;ikisi de eşelerini her şeye rağmen seviyorken ve onlara bağlılarken…

Hüsnü Paşa gittiği yerden belirttiği zamanda dönmez ve Handanın kocasına sadakat nağmeleri yollayan habercilerini hep eli boş gönderir Bu ümitsizlikle Handan menenjit olur ve ölümden döner;ancak ruhunu değilse de, hafızasını ölüm çizgisinde unutarak…
Refik Cemal, Hüsnü Paşaya arkadaşı Serverle durumu bizzat bildirse de Hüsnü Paşa umursamaz ve karısının yanına gelmez Bu arada Handanı tedavi eden doktor da, Handanın bir süre için tüm kötü anılarından uzak sakin bir yere götürülmesini ister Handan hastalığın pençesinde can çekiştiği sıralarda hamile olan Neriman da, bir kız çocuğu dünyaya getirerek ikinci kez anne olmanın mutluluğunu tatmıştır Refik Cemal Handanı başka bir yere seyahate götürecektir; ancak beraberinde karısı ve iki çocuğunu da götürmesi bütçesini aşacağından ve onları da yalnız bırakamayacağından Neriman çocuklarla beraber İstanbula döner Ayrıca Handan’ın birçok masrafını da babası Cemal Bey evini satarak karşılamıştır

Handan, Refik Cemal ve bir hastabakıcı, İngilterede sakin ve doğal güzelliğe sahip bir kasabaya giderler ve orada bir ev tutarlar Zamanında başının üstündeki kocaman taşı kaldıramayıp toprağın altında sessiz sakin bekleyen aşk tohumları, bu yumuşak ve engelsiz ortamda yavaş yavaş gün yüzüne doğru filiz vermeye başlar

Handan, şuursuzluğun, kendini bilmezliğin verdiği rahatlıkla Refik Cemali sever; Refik Cemal de her şeyini unutup hiçe sayarak Handanı Bu sırada Handan’ın geçmişi yavaş yavaş, sağanak yağmurlardan sonra çekilen bulutların arasından sızan güneş gibi benliğinin yüzünü aydınlatmaya başlar Refik Cemal, Handan’daki her değişmeyi, gelişmeyi doktoruna yazmaktadır Doktor her şey gün yüzüne çıkmadan onu hastaneye yatırılmasını ve Refik Cemal’in de yanında olmamasını ister Bu ona büyük bir acı verir; çünkü benliğini kaybetmiş Handan, tamamen kendini Refik Cemal’e bırakmış Handandır; her şeyiyle onundur Bu durumun değişmesini istemese de, doktorun isteğini yerine getirir Handan hastanede kısa sürede, geçmişini bıraktığı ölüm çizgisinden alır getirir; ancak aradan fazla zaman geçmeden, aynı çizgiyi bu defa her şeyiyle aşarak kaybolur

Geride bıraktığıysa, Refik Cemali seven kalbi saniye saniye vuran, Neriman’a karşı bir türlü susturamadığı vicdanının yankılarıyla beraber, Refik Cemal’e sahibiyetinden doğan öfkesini kusan, bir zamanlar onun olmadığı için canına nokta koyan Nazım’a katşı pişmanlığını, yaptığı her şeye rağmen kocasını bağışladığını, ihtiyar babasının tabutu üzerinde döktüğü gözyaşlarının önceden izlediği sahneleri ve kendince büyük suçlar işlemiş benliğinin çırpınan cismini yansıtan sayfalardır