Baba

BABA

1 Kendi dölünden çocuğu olan erkek: iki oğlan babası Baba olmak

—2 Aile biriminde (kendinden ya da başkasından olan) çocuklara babalık görevi üstlenmiş kişi: iyi bir baba Üvey babasını gerçek babası kadar sever

—3 Çocuklara göre bu kişi; onun için çocukların kullandığı sözcük: Kardeşim babama çok benzer Baba, beni de götürür müsün?

—4 Baba gibi sevecen, koruyucu davranan; baba yerine konulan kimse: Fakir fukara babası O babam sayılır

—5 Sevilen, sayılan, yaşlı erkek için kullanılır: Hasan Baba, buraların en eski ba-lıkçısıdırFethi Baba, bir çay getirir misin? Baba, seni karşıya geçireyim Babaya yer verin de otursun

—6 Bir yapıtın yaratıcısı, bir öğretinin, tekniğin vb öncüsü: Heredotos tarihin babasıdır

—7 Kirli işler yapan, yasadışı bir örgütün başı: Mafya babası Babalar savaşı

—8 Binhay-vanın anababasından erkek olanı: Yarışı kazanan atın babası ünlü bir aygırdır

—9 Eskiden kimi tarikat ve tekke büyüklerine verilen ad; onlar için kullanılan san: Bektaşi babası Nur Baba

—10 Arg Erkeğin cinsel organı

—11 Baba adam, iyi yürekli, hoşgörülü, yaşlı adam||Baba çı-karasıca, baba yiyesice, "öl, geber" anlamında kullanılan ilenme sözü (yörs) || Baba değil, iskele babası, tırabzan babası, çocuklarıyla ilgilenmeyen, onlara yararı dokunmayan babaların bu durumunu belirtmek için söylenir || Baba hindi, besili, iri erkek hindi || Baba ocağı, baba yurdu, öteden beri bir kimsenin ailesinin malı olan, içinde doğup büyüdüğü, yaşadığı ev, toprak || Baba torik, erkeklik organı (arg)

|| Babadan kalma, babadan çocuklara geçen miras; eskiden beri süregelen, eskimiş: Babadan kalma bir miktar arsası vardı Babadan kalma usuller || Babaları tutmak, çok öfkelenmek, sinirlenmek || Babalan üstünde, kızgın, öfkeli || Babalarımız, "bizden önceki kuşak" anlamında söylenir

|| Babam, senlibenli-llk gösteren bir seslenme sözü: Sen de isteneni yapsaydın babam; yinelenen iki buyurma kipli fiil arasında, eylemin bıktırıcı sürekliliğini belirtmek için kullanılır: Bekle babam bekle Git babam git || Babana rahmet, yerinde bir iş yapan ya da söz söyleyen kimseye söylenir

|| Babanın malı mı?, bir şeyi gereksiz yere haksız olarak ya da hoyratça kullanan bir kimsenin bu tutumunu yermek için söylenir: O kâğıtlar babanın malı mı, herkese dağıtıyorsun? || Babanın oğlu mu?, Babanın oğlu değil ya!, bir kimseye gereksiz ilgi gösterilmesi durumunda söylenir: Babanın oğlu mu, ne koruyorsun? Bırak ne yaparsa yapsın, babanın oğlu değil ya! || Babanın şarap çanağına, hoşnutsuzluk belirten aşağılama sözü (arg) || Babasına rahmet okumak, birisi için kötü şeyler düşünüp planlamak

|| Babasının, babalarının çiftliği, bir kimsenin salt kendi çıkarı için kullandığı yer, kuruluş: Burayı babanın çiftliği gibi yönetemezsin || Babasının hayrına, hiçbir karşılık beklemeden, salt iyilik olsun diye || Babasının oğlu, görünüş ve davranışıyla babasına benzeyen erkek çocuk II Babasız oğlan doğurtmak, bir işte aşırı güçlük ve sıkıntı çekmek (arg) || Babayı yemek, hak ettiği kötü duruma düşmek (arg)

—Esk Baba yı âlem, âlemin babası, Hz Âdem ||8aba-y/ sühan, sözbabası

—Denize Halatları volta etmek için gemide, rıhtımda ya da iskelede bulunan ağaç ya da demirden yapılmış yuvarlak ve kısa dikme (Gemi babaları çift, iskele ve rıhtım babaları tek olur) —Ağaç teknelerin baş ve kıç omuzluklarında bulunan tek ya da çift ıskarmoz (eğri) başı || Halat babası gemilerde halatları volta etmeye yarayan ağaç ya da demir baba

|| İskele babası, bir iskelenin ön köşesinden birkaç metre geriye yerleştirilen ve iki yan palamarı bağlamada kullanılan dikme —Din tar Kilise babaları, yazdıkları kitaplarla inanç alanında öğretilerinin değerini kabul ettirmiş eski hıristiyan yazarlar (Bk ansikl böl)

—Dülg Çatı babası, bir asma çatıda gergi kirişinin ortasına yerleştirilerek makas kirişlerinin yükünü alan düşey öğe —Esk Rom Vatanın babası, imparatorlara özgü sanlardan biri (Bu onursal san, İÖ 2 yılında senato ve halk tarafından Augustus'a verildi Ardından gelenler, Ti-berius, Galba, Otto ve Vitellius dışında, bu sanı benimsediler Domitianus ile birlikte imparatorlara özgü bu tür sanlar kaldırıldı)

—Folk Baba yolluğu, geleneksel evliliklerde, oğlan evinin kız babasına gönderdiği düğün armağanlarına verilen ad —Genet Babaya benzerlik, çocukların anadan çok babaya benzediği kalıtım biçimi (Karşt anaya benzerlik) —inş Merdiven babası, bir merdivende tırabzanın alt bölümündeki ilk dikme ya da dikey çubuk

—Mutf Baba kalıbı, baba tatlısı yapımında kullanılan, yaklaşık 6 cm çapında küçük kalıp || Baba tatlısı, mayalı hamurla yapılan bir tatlı (Bk ansikl böl) —Pastac Krem şanti katılmış ingiliz kremasıyla (ya da bazen meyveli jelatinle) kalıba dökülerek yapılan ve çeşitli biçimde kokulandırılan soğuk tatlı (Eşanl moscovite)

—Psikan Baba cinayeti, Freud'un kuramında, nevrozla insanlık tarihi arasında eklemlenme olanağı sağlayan "bilimsel mitos" (S Freud'un Totem ve Tabu' da [1912] açıkladığı gibi, burada, ilkel sürü* babasının öldürülmesi sözkonusu-dur) || Baba (-) nın (-) adı, Jacques La-can'a göre, öznenin varlığını açıklayabilen gösteren (Bu gösteren, çocuğu ana isteğinden ayırarak onun kendi isteğine yer açar ve atılması da psikoz yaratan öğeyi oluşturur)

—Tanrıbil Teslis'in ilk insanı || ilk babamız Âdem

—ANSİKL Din tar Dinbilimciler, bir Kilise babasının dört niteliğini vurgular: Öğretiye ortodoksça bağlılık, yaşamın kutsallığı, Kilise'nin kabulü, eskilik

Patristik dönem de denilen Kilise babaları dönemi, IS I yy'ın sonundan başlar, Batı'da Aziz isidoro de Sevilla (öl 636), Doğu'da da Aziz ioannes Damaskenos ile (öl 749'a doğr) tamamlanır Dinbilim tartışmalarında patristik geleneğin tanıklığına başvurulması, ancak V yy'dan başlayarak gerçekleşti Kilise babaları, eski edebiyatın, özellikle de yunan-roma edebiyatının tarihinde önemli bir yer tuttular; klasik ilkçağın son temsilcileri oldular Yapıtları, Ortaçağ düşüncesi aracılığıyla hümanist Rönesans'ın doğuşuna katkıda bulundu

—Mutf Una, hazır maya ya da bira mayası ve ılık su katarak hazırlanan hamur, mayalanmaya bırakılır Kabarınca, yumurta, pudra şekeri ve yağla yeniden yo-ğurulur Yağlanmış baba kalıplarına bu hamurdan küçük birer parça konup tekrar bekletilir Hamur, kalıbı dolduracak kadar kabarınca fırına konur Piştikten sonra kalıptan çıkartılıp soğuması ve sertleşmesi için bir süre bekletilir Daha sonra şerbete atılır, çıkartılıp üzeri krem şantiy-le süslenir