Telgraf Nedir?

Telgraf Nedir?




Telgraf modern telekomünikasyonun temelinde yatan en eski araçtır Elektrikli telgrafa ilişkin ilk girişimleri İngiliz bilim adamı Sir Charles Wheatstone (1802-75) başlatmış olmakla birlikte, ilk gerçek ve başarılı elektrikli telgrafı 1830'da ABD'li mucit Samuel Morse geliştirdi Elektrikli telgraf, elektrik ile magnetizmanın birlikte ilk uygulaması olarak kabul edilir Telgrafta, bir elektrik kaynağından, örneğin bir pilden elde edilen elektrik akımı kesikli biçimde, yani "vuru"lar halinde bir kablo aracılığıyla uzağa iletilir Vurular, göndericinin bir elektrik anahtarını açıp kapa-masıyla sağlanır Bu kesikli elektrik akımı, alıcı taraftaki elektromıknatısın bir kalemi çekip bırakmasına yol açar Hareketli kalem de, döner bir kâğıt şeridin üzerinde kısa ve uzun çizgilerden oluşan izler bırakır

Bunlar, kodlanmış, yani her biri bir harfe karşılık gelen çizgi düzenleridir; bu amaçla kullanılan ilk kodlama sistemine mors alfabesi denir {bak İŞARETLEŞME; MORSE, SAMUEL) 1900'lerin başında İtalyan mucit Guglielmo Marconi'nin radyoyu bulmasıyla, elektrikli telgrafta kullanılan elektromıknatıslı alıcı düzeneği kolayca telsiz telgrafa uygulandı {bak Marconi, Guglielmo; Radyo) Telsiz telgrafta, artık alıcı ile verici arasında kablo hattının kurulmasına gerek kalmadı ve böylece kara ile açık denizdeki gemiler arasında haberleşme olanağı doğdu

Uzun yıllar, belirli bir yönde bir defada ancak tek bir mesaj gönderilebilir ya da alınabilirdi Aynı anda birden çok mesajın karşılıklı iletilmesini sağlayan çoklu elektrik devreleri (mültipleks sistem) 19 yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıktı 1872'de Fransız mucit Jean-Maurice-Emile Baudot (1845-1903) aynı hat üzerinden çok sayıda mesajın iletilmesini olanaklı kılan ve zaman bölüşüm-lü çoklu devre denen bir dağıtıcı sistem geliştirdi Baudot'nun sisteminde, gönderici ve alıcı uçlara, yazı makinesine benzer birer yazıcı aygıt bağlanmıştı Gönderici mesajını bu yazıcıyla yazıyor ve bunun sonucunda oluşan elektrik vurularının etkisiyle alıcı makinenin klavyesindeki tuşlar çalışmaya başlıyordu Baudot'nun geliştirdiği makinenin haberleşme alanında yeni bir çığır açmasınırı nedeni, her mesajın karakterlerinin (harflerinin) tek tek ve belli bir sırayla gönderilebilmesini ve aynı anda alıcılara aktarılmasını sağlamasıydı Bu makineyi kullananlar aynı hat üzerinden birbirlerine istedikleri mesajı iletmek olanağına kavuştular Baudot'nun sisteminde her karakter, "akım var" ve "akım yok" biçimindeki eşit süreli elektrik vurularından oluşan beş birimli bir koda çevriliyordu Klavyedeki tuşa basıldığında harekete geçen beşli kodlama çubuğu, basılan tuşa karşılık gelen kodu belir-liyor, bu kod alıcı makineye ulaşıyor ve buradaki klavyenin aynı tuşunu hareket ettiriyordu





Baudot kodu bugün de kullanılmakla birlikte yerini büyük ölçüde, Bilgi Alışverişi İçin Standart Amerikan Kodu denen ve İngilizce karşılığının başharfleri uyarınca ASCII kısaltmasıyla gösterilen kod sistemine bırakmıştır Baudot'nun sistemi, telem ya da teletip yazı makinesi de denen teleprinterlerin ilk örneği olmuştur İlk telgraf makinelerine klavye ve kâğıt bobinler takılarak, bu aygıtlardan borsa haberlerinin aktarılmasında yararlanılmıştır 19 yüzyılın sonlan ile 20 yüzyılın başlarında teleprinterler İngiliz Donald Murray ve Fre-derick Creed ile ABD'li Charles Krumm'ın çalışmaları sonucunda büyük ölçüde geliştirildi Teleprinterler günümüzde iş dünyasında önemli bir rol oynamaktadır Pek çok uluslararası şirketin bürosunda gelişmiş ve hızlı teleprinterler vardır Teleprinterlerden oluşan iletişim ağına teleks servisi denir

BASİT TELGRAF MODELİNİN TANITILMASI VE ÇALIŞMA PRENSİBİNİN İNCELENMESİ

DENEYİN AMACI: Elektrik akımının elektromıknatıslık özelliğinden faydalanarak telgrafın çalışma prensibini kavramak

HAZIRLIK SORUSU:

Mors alfabesine göre çalışan bir telgrafın çalışma prensibini araştırınız

KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:

1elektrik zili modeli
2bağlantı kablosu
3basit anahtar
4güç kaynağı

DENEY DÜZENEĞİ:

DENEYİN YAPILIŞI:

1-Şekildeki düzeneği hazırlayınız
2-Anahtara basınız, tokmağın çana vurarak ses çıkardığını gözleyiniz
3-Anahtarla elektrik devresini açıp kaparken tokmağın durumunu gözleyiniz
Not:Araç çalışmadığı zaman devreyi kontrol ediniz, ayar vidası ve tokmağın durumunu ayarlayınız

DENEYİN SONUCU:

Verici istasyonundaki maniplenin (anahtar) açılıp kapanmasıyla alıcı istasyondaki paletin elektromıknatıs tarafından çekilmesi telgrafın çalışma prensibini gösterir

TEORİK BİLGİ:

Telgraf aracında biri alıcı diğeri verici olmak üzere iki istasyon bulunur Verici istasyon bir üreteç ile maniple adı verilen tuştan meydana gelmiştir Alıcı istasyonda ise elektromıknatıs bulunur
Devreden akım geçince elektromıknatıs paleti çeker Rulo halinde dönmekte olan kağıt üzerinde şifreli biçimde yazılır Maniple uzun süre basılırsa çizgi, kısa süreli basılırsa nokta meydana gelir Bu çizgi ve noktalara “mors alfabesi” denir ve konuşma diline çevrilebilir