Senfoninin Gelişmesi

Senfoninin Gelişmesi





Senfoninin babası" olarak tanınan Haydn 1809'da öldüğünde, ardında 108 senfoni bıraktı Bestecinin en ünlü senfonileri Londra, Oxford, Saat, Süpriz ve Veda'dır Bestelerinin kusursuzluğuyla tanınan Mozart'ın 41 senfonisinden en güzel son üç tanesi Mi Bemol Majör, Sol Minör ve Jüpiter adıyla da bilinen Do Majör senfonileridir Haydn ve Mozart, senfonilerinde uyum, kıvraklık ve dramatik kurgu gibi öğeleri büyük bir ustalık
la birleştirerek orkestraya uyguladılar Duygulardan çok kulağa seslenen bu senfoniler küçük orkestralar için bestelenmişti

Beethoven ise klasik senfoni anlayışına bağlı kalmakla birlikte onu genişletti, bölümlerin sırasını değiştirdi ve orkestraya üflemeli çalgıları ekledi Klasik dönemi Romantik döneme bağlayan Beethoven, senfonilerinde o zamana kadar müzikle anlatılabileceği akla gelmeyen duyguları, olağanüstü bir duyarlılık ve coşkuyla iletmeyi başardı Sanatçının dokuz senfonisi içinde Eroica {Kahramanlık) Senfonisi olarak da bilinen Üçüncü Senfoni, kırların ve doğanın güzelliğini anlatan Pastoral Senfoni ya da Altıncı Senfoni ve tüm insanlığa seslenen büyük bir koronun yer aldığı Dokuzuncu Senfoni en sevilenleridir

19 yüzyılda birçok besteci Beethoven'den etkilenerek onun bağımsız ve özgür üslubunu benimsedi {bak MÜZİK) Schubert'in dokuz senfonisi, Beethoven'in senfonileriyle aynı dönemde yazılmıştır Bununla birlikte Sekizinci Senfoni olarak bilinen Si Minör Senfoni {Bitmemiş Senfoni) yalnızca iki bölümden oluşmaktadır {bak Schubert, Franz)
Fransız besteci Hector Berlioz, Fantastik Senfoni adlı yapıtında kendi yaşamından bir kesiti müzikle anlatarak yeni bir senfoni üslubu yarattı

Felix Mendelssohn, İskoçya ve İtalya'ya yaptığı gezilerin ardından İskoç Senfonisi ve İtalyan Senfonisi'ni, Franz Liszt erkek seslerinden oluşan bir koronun bulunduğu Faust Senfonisi'yle, kadın seslerinden oluşan bir koronun bulunduğu Dante Senfonisi'ni yazdı Robert Schumann ve Johannes Brahm s dörder senfoni bestelediler Özellikle Brahms, Beethoven'in geliştirdiği biçime bağlı kaldı Anton Bruckner güçlü temaları işlediği senfonilerini görkemli bir sonla bitirirken, 20 yüzyılın önde gelen bestecilerinden Gustav Mahler büyük bir orkestra gerektiren senfonilerinde solo ya da koro halinde insan sesine yer veriyordu

Rusya'da senfoninin en güzel örneklerini Peter İliç Çaykovski verdi Çaykovski'nin altı senfonisinden, Patetik olarak da bilinen Sı Minör Altıncı Senfoni alışılmamış bir biçimde hüzünlü, yumuşak ve yavaş bir bölümle son bulur Çek besteci Antonîn Dvorâk'ın dokuz senfonisinden en çok tanınanı, sanatçınınABD gezileri sırasında Siyahlar'ca kilise ayinlerinde söylenen ilahilerden esinlenerek yazdığı, Yenidünya'dan olarak da bilinen Dokuzuncu Senfoni'dir Yedi güçlü senfonisiyle senfoninin yapısına önemli değişiklikler getiren bir başka müzikçi de Finlandiyalı besteci Jean Sibelius'tur 20 yüzyıl İngiliz bestecileri arasında en çok tanınan Sır Edward Elgar'ın iki senfonisi vardır

Senfonilerinde koroya geniş yer veren Vaughan Williams'ın Deniz Senfonisinde koro her bölümde yer alır Benjamin Britten ise İlkbahar Senfonisinde hem yetişkin, hem de çocuk korosu kullanır 20 yüzyılın önde gelen SSCB'li bestecilerinden Dmitri Şostakoviç Leningrad Senfonisi olarak da bilinen Yedinci Senfoni de içinde olmak üzere 15 senfoni yazmıştır ABD'de senfonileriyle tanınan en önemli besteciler Roy Harris, Elliot Carter ve Aaron Cop land'dır

Senfoni yaklaşık 200 yıldır köklü değişiklikler geçirmiş ve önemli ölçüde gelişmiştir Bestecinin duygu ve düşüncelerini en etkili biçimde dile getirmesine olanak veren bir yapısı vardır Senfoninin anlatım zenginliğini oluşturan başlıca öğeler armoni, melodi, ritim ve tonalitedir (bak ARMONİ)