Irmaklar Üzerinde Kurulanenerji Sistemleri

Irmaklar Üzerinde Kurulanenerji Sistemleri



Irmak üzerinde kurulanhidroelektrik enerji santrallarının ana gövdesini, ırmağın önünü kesecek biçimde yapılmış bir baraj oluşturur Bu, ırmağın yukarı çığırında su düzeyini yükseltir ve böylece barajın yüksekliğine bağlı olarak belirli bir su düşme yüksekliği elde edilir Barajın yukarı kesiminde toplanan su, çoğu kez kurak mevsimde ırmağın suları çekildiği zaman bile akış sürekliliğini sağlayacak kadar büyük bir göl oluşturur Bu tür barajlardan taşkınları denetim altına almak için de yararlanılabilir

Enerji santralı barajın üzerinde, iç yanında ya da hemen aşağı çığıra bakan kesiminde yapılabilir Barajın alt kesiminden alınan su, türbinlerden geçirildikten sonra yeniden ırmak yatağına verilir Irmağın bütün suyu türbinlerden geçmez Suyun türbinlerden geçmesi gerekmeyen bölümü, genellikle barajın tepesinde yer alantaşma savaklarından, küvetteki suyun taşmasına oldukça benzer bir biçimde aşağı çığıra verilir




Az çok kesintisiz bir eğimi olan bir ırmağın üzerinde, bir biri ardına bir dizi baraj yapılabilir Bunun bir örneği ABD'de Tennessee Irmağı'dır; bu ırmağın üzerinde dokuz, kolları üzerinde ise 13 baraj yapılmıştır Bu barajların uzunlukları yaklaşık 800 metre ile 2,3 km arasında değişir Irmağın düzeyindeki yükselmeler de bir barajdan ötekine farklılık gösterir Örneğin bir barajda bu yükselme 50 metreyken, başka birinde yalnızca 21 metredir Bu baraj dizisi Tennessee ve kollarından çok büyük miktarlarda enerji elde edilmesini sağlar Yeni Zelanda'daki Waikato Irmağı ve Avustralya'daki Karlı Dağlar Projesi de çok sayıda barajın kurulduğu sistemlerdir

Irmak suyundan enerji elde etmeye yarayan biraz daha değişik bir sistem de ABD'de Nevada ile Arizona arasındaki Hoover Barajı'nda kurulmuştur Buradaki derin Siyah Kanyon, 221 metre yüksekliğinde bir barajın yapımını olanaklı kılmıştır Barajın gerisinde 185 km uzunluğundaki Mead Gölü oluşmuştur Mısır'da Nil Irmağı üzerinde kurulanAssuan Barajı'nın oluşturduğu Nasır Gölü, Mead Gölü'nün dört katı büyüklüğündedir

Dünyanın en büyük baraj gölü yaklaşık 5000 km2'lik bir alanı kaplamaktadır ve bu göl Afrika'nın güneyindeki Zambia ile Zimbabve arasında, Zambezi Irmağı üzerinde kurulmuş bulunan Kariba Barajı sisteminin bir parçasıdır Dünyadaki su enerjisi sistemlerinin en büyüklerinden bazılarıda SSCB'dedir Yenisey Irmağı'nın üzerinde yapılan Krasnoyarsk Hidroelektrik Santralı 6000 MW gücündedir