Sanat Ustadan öğrenilir

Sanat ustadan öğrenilir






Osmanlılarda “ahilik” teşkilatı çok önemli bir boşluğu doldurur Ahilere göre sanat üstattan öğrenilir Bir ahi yamaklık, çıraklık, kalfalık, ustalık, yiğitbaşılık, ahi babalık ve kethüdalık safhalarından geçse gerektir

Gündüz dükkânında, tezgâhında olmalı, akşamları mutlaka sohbetlere katılmalıdır

Ahilerin idare heyeti, azalar arasından seçilir Kendilerine kadı tarafından resmi vesika, icazet verilip, icraatları ve neticeleri büyük meclise bildirilir Birlik idare heyeti her ay, üç gün toplanır “orta sandığı” üzerine konuşur, kararlar alınır

Ahiler mensuplarını takdir etmesini bilir ancak cezalandırmaktan da kaçınmazlar Ahi şarap içmez, zina yapmaz, gıybete bulaşmaz Yalandan, dolandan, kibirden, iftiradan, hasetten kaçar

İçi dışı birdir, affetmeyi bilir, namahreme bakmaz Merhametsiz olamaz, lâf taşıyamaz, kin tutamaz Sözünde durur, hıyanet etmez, emaneti kollar

İnsanların ayıbını örter, cömert olur ve kul hakkından çok korkar Bunlara uymayanlar ahilikten çıkarılırlar

Ahiler estetik kaygılar taşır, kötü seslileri sokak satıcısı bile yapmazlar Zerzevatçılar latif ve ahenkli bir seda ile sanatlı maniler okurlar

Yine teşkilata göre; ahinin sanatı olmalı ve helâlinden kazanmalıdır Alimlere hürmet etmeli, fukarayı kollamalıdır

Temiz giyinmeli ve temiz tıynetlilerle bulunmalıdır Bir ahi asla namazını kazaya bırakmamalı, nefsine hakim olmalı, dünyaya düşkün olanlarla düşüp kalkmamalıdır Bu hasletler zamanla cemiyete mal olur İşte Osmanlılar bu yüzden 6 asır ayakta kalırlar

İslâm coğrafyasında hesapları olan İngilizler ahilerden çok rahatsız olurlar Teşkilat, Mustafa Reşid Paşanın hazırladığı Tanzimat Fermanıyla büyük bir darbe alır, Türk düşmanları kına yakarlar

Kim kimin piri?
Dedelerimiz her meslek ve zanaatı piriyle anarlar Mesela Nuh Aleyhisselam marangozların ve gemicilerin, Hazret-i Musa çobanların, Hazret-i Zülkifl ekmekçilerin, Hazret-i Lut tarihçilerin, Hazret-i İbrahim mücahidlerin, Hazret-i ½it hallaçların, Hazret-i Salih devecilerin, Hazreti İdris terzilerin, Hazret-i Yunus balıkçıların, Hazret-i İlyas çulhacıların, Hazreti İsa seyyahların, Selman-ı Pak berberlerin, Halid bin Velid silahşörlerin, İmam-ı ½afii subaşıların, Hacı Bektaş-ı Veli Asesbaşıların piridir

Osmanlı’da meslek erbabı pirlerine layık olmaya bakar

Narh nasıl konur?
Sadrâzam Melek Ahmed Paşa bir ramazan günü İstanbul Efendisini (kadı) ve muhtesip ağayı (belediye başkanı) yanına alıp Unkapanı’na gelir

Bütün Karadeniz reislerini, uncuları nakliyecileri toplar, Varna Köstence, Kili ve Akkirman’da buğdayın kaça alınıp, kaça satıldığını tetkik buyururlar

Sonra 300 dirhem has ekmeğin kaç akçeye mal olacağını hesaplar ve bir fiyat koyarlar (Evliya Çelebi’den)

1665 yılında İstanbul’da bulunan Monsenyör Thevehot, “Türkiye’de her şey bol ve ucuzdur” der, “yeşil meyve ve sebzeler bizdeki gibi mücevher pahasına satılmaz

Satıcıların terazileri her gün kontrol edilir, hileli ve pahalı satanlar derhal cezalandırılırlar Satıcılar rezil olmamak için fazla fazla tartarlar

İstanbul’da çocuğu bile pazara yollayabilirsiniz Bu pazarda saf ve şaşkınlar bile aldanmaz”