Posta Hizmetleri-Türkiye'de

Posta Hizmetleri-Türkiye'de

Osmanlı İmparatorluğu'nda yabancı devletlerin elde ettiği kapitülasyonlar, bu devletlerin ülkenin posta hizmetlerine el atmasını kolaylaştırmıştı (bak KAPİTÜLASYON) 16 yüzyılın ilk yansında çalışmaya başlayan yabancı postalar 20 yüzyılın ilk yarısına kadar ülkenin iç ve dış haberleşmesinde önemli bir rol oynamayı sürdürdü II Abdülhamid, yönetimine karşı olan Jön Türk yayınlannın yabancı posta örgütleri yoluyla ülkeye girdiğini bildiği için bu postalan denetlemeye çalıştıysa da başaramadı Yabancı posta örgütlerinin ülkeden bütünüyle çıkarılması ve yabancı postanelerin kapatılması ancak 1923'te imzalanan Lozan Banş Antlaşması'yla gerçekleşebildi

Osmanlı İmparatorluğu'nda resmi posta hizmetleri II Mahmud (1785-1839) dönemine kadar, dünyadaki posta sistemlerinin çoğunda olduğu gibi yalnızca resmi devlet haberleşmelerini kapsıyordu ve ulaklar aracılığıyla yürütülüyordu Osmanlı ulaklanna "posta tatan", ulaklann mola verip at değiştirdiği noktalara ise "menzilhane" adı verilirdi Ülkede pek çok yenilikçi girişimi başlatan II Mahmud, 1832'de çıkardığı bir fermanla, hiçbir aynm yapılmaksızın bütün halkın yararlanabileceği bir posta sistemi kurulmasını istedi 1834'te Üsküdar-İzmit arasında bir posta yolu yapıldı ve arabalarla posta taşımacılığı başladı

Kasım 1839'da Gülhane'de ilan edilen Tanzimat Fermanı'ndan bir yıl sonra Posta Nezareti kuruldu Birkaç yıl içinde İstanbul'un başka yerlerinde ve çeşitli eyaletlerde yeni postaneler açıldı

1861-65 arasında posta bakanlığı yapan gazeteci Agâh Efendi, 1840'ta İngiltere'de uygulamaya konan posta pulu kullanımını Türkiye'de de gerçekleştirmek istiyordu 13 Ocak 1863'te posta pulunun kullanılmaya başlanmasıyla birlikte posta hizmetleri kolaylaştı ve hızlandı

1871'de, 1855'te genel müdürlük olarak kurulmuş olan telgraf işletmesiyle birleştirilen Posta Nezareti, Posta ve Telgraf Nezareti adını aldı II Meşrutiyet'in ardından 1909'da bir genel müdürlüğe dönüştürüldü 1911'de telefonun da iletişim alanına girmesi üzerine Posta, Telgraf ve Telefon Nezareti adıyla yeniden bakanlık oldu
1918'de, posta hizmetleri artık daha çok deniz ve demiryoIİanyla sürdürüldüğü için posta tatarlarının görevine son verildi Ertesi yıl bakanlık yeniden genel müdürlük yapıldı ve saltanatın kaldırıldığı 1922'ye kadar çalışmalarını sürdürdü

1920'de Ankara'da bir posta müdürlüğü kuruldu Saltanatın kaldırılmasından sonra İstanbul'daki genel müdürlükle birleştirilen bu işletme 1953'te Türkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi adını aldı Kısaca PTT olarak bilinen bu genel müdürlük günümüzde Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı bir kamu iktisadi kuruluşu olarak çalışmalarını sürdürmektedir