Jöns Jakob Berzelius - Modern Kimyanın Kurucusu

BERZELİUS, JÖNS JACOB (1779-1848)

İsveçli bir kimyager olan Berzelius, modern KİMYA'nın kurucusu olarak tanınır Yaşamı boyunca binlerce deney yaptı Bunlarla, kimyanın iki ana dala ayrıldığını gösterdi: Minerallerle ilgili olan anorganik kimya, canlı maddede bulunan KİMYASAL BİLEŞİK'lerle uğraşan organik kimya Ama Berzelius'un en dikkate değer gözlemi, ATOM'ların birbiriyle, elektrik güçleri nedeniyle birleştiğini öne süren kuramıydı
Berzelius, bir din adamının oğluydu Genç yasta hem annesini hem de babasını yitirdi Eğitimini, üvey babasının yardımıyla tamamladı Uppsala üniversitesinde okudu ve 1802'de bu üniversiteyi bitirdi Elektriğin tedavi etkisi üstüne bir tez hazırladı Kimya deneyleriyle uğraşabilmek için, Cerrahi Okulu'nda araştırma görevi aldı İki yıl yalnızca yoksullara baktı 1807'de Tıp ve Eczacılık profesörlüğüne yükseltildi
On yılı aşkın bir sürede Berzelius, 2000 kadar yalın bileşiği çözümledi Özellikle kimyasal maddelerin biraraya geliş biçimiyle ilgileniyordu Bileşiğin, nasıl hazırlanırsa hazırlansın, hep bazı elementlerin belirli oranlarını içermekte olduğunu buldu DALTON'un değişik element atomlarının farklı ağırlıkta olduğuna ilişkin atom kuramını destekledi

Alessandro VOLTA'nın pili bulmasından hemen sonra Berzelius ve meslektaşı W Hisinger (1786-1052), elektrik akımını kimyasal çözeltilerden geçinneyl denediler (ELEKTROLİZ) Berzelius,bundan ikili (dualistic) elektrolitik kuramını çıkardı Bu kuram, atomların elektrik yüklü artı ya da eksi gruplar oluşturduğu olgusuna dayanıyordu Berzelius'a göre zıt elektrik yüklü bölümler, kimyasal tepkimelerde yeniden gruplaşarak bileşikleri oluşturmaktaydı 1819'da Kimyasal Orantar Üstüne Deneme adlı Bitabını yayınladı Bu kitapta atom ve elektrokimyasal kuramlar arasında bağ kuruyordu
Berzelius, bilinen bütün elementlerin, atom ağırlığını ölçtü 1828'de, ilk doğru atom ağırlığı tablosunu yayınladı Standart olarak oksijenin atom ağırlığını kullandı Bu çalışma sırasında element adlarının kısaltılması gerektiğini ve bir kimyasal bileşikte bulunan atomların sayısını gösteren bir işaret sistemline gereksinme olduğunu belirtti Element adlarını Latin ya da Yunan alfabesinin harfleriyle kısaltmaya dayanan, bileşıklerdeki atom sayısını gösteren ve bugün de hâlâ kullanılan kimyasal simgeleri geliştirdi (örneğin, H2S04)

Berzelius, selenyum ve toryum, elementlerini yalıttı Asistanları da lityum ve vanadyumu buldu Deneyleri sırasında Berzelius, birçok laboratuvar tekniği geliştirdi Örnekleri, hassas ölçüler gerektiğinde, sonuçları bozan nemden korumak için nem çeken kabı buldu Ağırlık ölçümsel (gravimetrik) ÇÖZÜMLEME'yi geliştirdi

Biyokimyasal deneyleri arasında kan, safra, gözün bölümleri, süt ve kas dokuları çözümlemeleri de yer alıyordu İlgi alanı geniş olan Berzelius, yerbilim alanında da çalışmalar yaptı Kaya örneklerinin çözümlenmesinde çok kullanışlı olan ağız hamlacını Berzelius geliştirdi, örnek, bir mum alevinin üstünde tutulan odun kömürü parçasındaki bir oyuğa yerleştiriliyordu Hamlaçtan örneği indirgeyen ya da yükseltgeyen sıcak alev vermek için, sürekli basınçlı hava üflenmekteydi

1835 de Berzelius'a baronluk unvanı verildi Yaşamının sonunda, kimya konusunda büyük söz sahibi oldu Ancak, zaman zaman gücü, bu alandaki çalışmaları engelliyordu Kuramlarında bazı değişiklikler ö-nerildiğinde kızıyor, eleştirilere tepki gösteriyordu Ne var ki bu tavrı, onun öteki bilim dalları gibi,sürekli değişim içinde olan kimyanın gelişmesine yaptığı gerçek katkıyı gölgelemedi