Galvanometre

Galvanometre


Galvanometredenen aygıtlar bir elektrik devresinden akım geçip geçmediğini saptamaya yarar Devreden geçen akımın şiddeti ise genellikle ampermetreyle ölçülür (bak Ampermetre) Ama özellikle zayıf akımlara karşı çok daha duyarlı olan galvanometreler akım şiddetini ölçmek için de kullanılabilir Bu aygıtların adı, elektrik konusundaki öncü çalışmalarıyla tanınan İtalyan fizyoloji ve fizik bilgini Luigi Galvani'nin anısına verilmiştir
1820'de Danimarkalı fizikçi Hans Christian Örsted, üzerinden elektrik akımı geçirilen bir telin, yakınındaki bir pusulanın mıknatıslanmış ibresini saptırdığını bulmuştu Bir pimin üzerinde dönebilen mıknatıslanmış bir iğne ile çevresindeki bir bobinden oluşan galvanometrelerin yapımı da bu ilkeye dayanır Bobinden elektrik akımı geçirildiğinde iğne belirli bir açı kadar sapar Bu açının büyüklüğü akım şiddetine bağlıdır; akım arttıkça açı da büyür


Çok yaygın olarak kullanılan döner bobinli galvanometrede ya da öbür adıyla d'Arsonval galvanometresinde, at nalı biçimindeki güçlü bir mıknatısın kutupları arasında serbestçe dönebilen bir bobin bulunur Üzerinden akım geçirildiğinde bir mıknatısa dönüşen bu bobinin çevresindeki magnetik alan ile mıknatısın magnetik alanı arasındaki etkileşme sonucunda bobin dönmeye başlar Eğer bobine dereceli bir kadran üzerinde hareket eden bir gösterge bağlanırsa bobinin dönme miktarı, dolayısıyla akımın şiddeti ölçülebilir Bazı galvanometrelerde bobine gösterge yerine küçük bir ayna takılır ve aynadan yansıyan ışık ışınları belirli uzaklıktaki bir kadranın üzerine düşürülür Bu ışık demeti bobinin en küçük hareketinde bile oldukça geniş bir açıyla sapacağı için, bu tip galvanometrelerle en zayıf akımlann varlığı kolayca saptanabilir