Böğürtlen

Böğürtlen


Böğürtlen; yaz sonuna doğru yol kenarlarında, kırlarda ve ormanların açıklık yerlerinde görmeye alıştığımız yabani meyvelerin başında gelir En yakın akrabası olan ahududu {bak Ahududu) ile birlikte gülgiller (Rosaceae) familyasının Rubus cinsinden olan böğürtlen çokyıllık, arsız bir çalıdır

Çabucak büyüyüp yayılır ve kamçı gibi ince uzun, birbirine girmiş dikenli dallarıyla geçit vermeyen sık çitler oluşturur Hatta dikenleriyle çevresindeki öbür çalılara asılarak güneş ışınlarının geçmesini önlediği için çoğu kez alttaki bitki örtüsünün kuruyup ölmesine yol açar Böğürtlenin dalları genellikle dik ve yay gibi kıvrık, bazı türlerde ise yere yatık ve sürünücüdür

Anayurdu kuzey yarıkürenin ılıman bölgeleri olan böğürtlen dünyanın bütün ılıman bölgelerinde yaygın olarak yetişir Daha çok nemli kıyı iklimini sever, ama iç bölgelere uyum sağlamış türleri de vardır

En yaygın tür olan adi böğürtlen (Rubus fructicosus) 23 metreye kadar boylanabilen dikenli bir çalıdır Deniz kıyısındaki ağaçlıkların ve ormanların açıklık yerlerini, bozulmuş orman alanlarını, yol kenarlarını ve dere kıyılarını kaplar Türkiye'de en çok Karadeniz ve Marmara bölgelerinde görülür Karadeniz Bölgesi öbür böğürtlen türleri açısından da en zengin yöredir

Bitkinin genellikle beyaz, pembe ya da kırmızı olan çiçekleri dal uçlarında kümeler halinde açar Meyveleri de bir araya toplanarak salkımaklar oluşturur Başlangıçta açık yeşil renkte olan meyveler olgunlaştıkça kızarır ve tam olgun duruma geldiğinde karaya yakın mor bir renk alır Böğürtlenin meyvesi aslında tek bir meyve değil, dut ve çilekte olduğu gibi küçük meyveciklerin bir araya gelmesiyle oluşan ve üzümsü meyve denen bir bileşik meyvedir Demir ve C vitamini açısından zengin olan meyveler hem taze olarak yenir, hem de reçel, marmelat, dondurma ve pasta yapılır