Mani Destanı

Manihaizm'in Kabulü

İlhanoğulları tarihçisi cüveyni’nin 13 asırda “Tarih-i Cihan Kuşa”adlı eserinde tespit ettiğine göre “Bögü Kağan” yurduna davet ettiği maniheist din adamları ile kendi kamlarına bir münazara yaptırdıDin adamlarının karşılıklı münakaşaları sonunda Uygurlar, başta Bögü Han olmak üzere 763 yılında topluca Mani dinini kabul ettiler

Kağan dedi' Ben Tanrıyım Sizin ile Tanrı yerine doğru varacağım' Dindar (büyük manihaist rahipleri)lar şöyle cevap verdiler:'Biz pak'ız Dindarız Tanrının söylediğini tamamıyla işliyoruz Eğer vücudumuz bırakırsa biz Tanrı yerine doğru gideceğiz Niçin denilirse biz Tanrın varlığını ayrı yapmayız Yüzümüze karşı büyük sıkıntı ve zahmetlerdir Onun için Tanrı yerini bulacağız Siz kanunsuz olarak insanlara zulmettiğiniz için bütün ülkeniz karışacak Bütün Türk milleti Tanrıya karşı günah kılıcı olacaktır Her nerde dindarları bulurlarsa basacak, öldürecekler Dört arzudan dolayı büyük tehlike ve sıkıntı olacak

Nerede rahipleri, tüccarları bulurlarsa hepsini öldürecekler' Tengri İliğ (yani Kağan) dindarlarla iki gün, iki gece bunları konuştular Ondan sonra Tengri İliğ Börü Han, dindarların yanlarına doğru geldi Diz çöküp baş eğerek rica etti, af diledi Şöyle rica etti:'Size zahmet verdim Siz beni yargılayacak, noma tutacak dindar yapacaksınız Bundan sonra vücut ebediliği, kuvvet gözümde değersiz oldu Bundan sonra sizin sözünüz ve isteklerinizce hareket edeceğim' Tengri İliğ Börü Han böyle dediği için dindarlar ve bütün millet çok sevindiler On binlerce halk toplandı Ertesi güne kadar büyük oyunlarla eğlendiler Tan atınca Tengri İliğ Börü Han ve bütün dindarlar birbiri ardınca atlandılar Konçuylar, tayşılar, büyükler başta olarak bütün millet sevinç ve oyunla büyük şehir kapısına kadar geldiler Tengri İliğ şehire girip tacını başına giydi Kendi al elbise giyip altınlı tahtı üzerine oturdu Beğlere, halka iyi yarlıklar çıkardı Millete bir nutuk vererek dindarlara da baş eğerek sevinçlerini arzettiler Ve Kağan halka iyilik yapmalarını öğütledi

Bu destanda tarihi unsur pek fazladır Buna doğrudan doğruya 'tarih' demek bile yanlış olmaz Böğü Han Manihaizm'i nasıl kabul ettiğini anlatmaktadır Tengri İliğ Böğü Han diye adı geçen hükümdar 763'te Manihaizm'i kabul eden Böğü Kağandır