Şeker Pancarı (Keşifler Ve Buluşlar)

Şeker Pancarı
(Keşifler ve Buluşlar)

Havagazı önemli bir keşif olmakla birlikte bir lükstü de Çünkü XIX yüzyılın ilk, on yılı içinde asıl sorun yiyecek ve savunmaktı

Savunma: Daha önce de dediğimiz gibi bakır piyasasını İngilizler tutuyorlardı ve bu madeni, çanları eriterek elde etmişlerdi Güherçile de, ülkede çıkmadığından, barut imal etmek için nemli mahzenlerin duvarlarında kendiliğinden meydana gelen maddeyi kazıyorlardı Karbon, kükürt ve güherçilenin karışımından meydana gelen barut yalnız savaşlarda değil, maden ocaklarında ve yapı mühendisliğinde de kullanılmaktaydı XIX yüzyılın sonlarında Nobel dinamiti icat edinceye kadar barutun bileşimi değişmedi Fransız kimyacıları Henri Braconnot (1780-1855) ve Jules Pelouze (1807-1867) 1830′da nitroselülozu Alman Christian Friedrich Schoenbein (1799-1868) pamuk-barutu ve Torinolu Ascanio Sobrero da 1846′da nitrogliserini bulmuşlardı Ancak, nitroselüloz olsun, nitrogliserin olsun işlenmez, hatta yararlanılmaz patlayıcılar halindeydiler Bunları Nobel işledi

Yiyecek: İlk iş olarak, Amerika’dan getirilmekte olan fakat İngilizler yolu kapattıkları için müthiş sıkıntısı çekilen şekerkamışının yerini tutabilecek başka bir şey bulmak gerekiyordu Şeker imaline yarayacak bir bitki var mıydı acaba? Bu soruyu ilk ortaya atan 1747′de Alman kimyacısı Andreas Sigismund Marggraf (1709-1782) oldu Berlin Bilimler Akademisinde şeker pancarından nasıl şeker üretilebileceğini anlattı

Marggraf’ın anlattıkları teorik görüşlerdi Eliğinin öğrencilerinden François Achard (1753-1821) hemen bu teorilerin uygulamasına geçti ve 1796-1800 yılları arasında sürdürdüğü çalışmaları sonunda şeker pancarından şeker elde etmeyi başardı Prusya kralının koruması altında bir fabrika kurarak, günde 3500 kilo şeker pancarı işlemeye başladı Ne yazık ki, ekonomik bunalım içinde ve Fransa’nın güçlü baskısı altında olan ülkesi, girişimlerini destekleyecek durumda değildi Eli kolu bağlanan Achard, çalışmalarından bir başkasının yararlandığını görmenin acısı içinde yaşadı

Bu başkası, eski Fransız subayı Benjamin Delessert (1773-1847) idi Paris’te 1801�de ilk Fransız pamuk ipliği fabrikasını kurmuştu Ertesi yıl bunu, üretimi Marggraf-Achard yöntemine dayanan ilk şeker fabrikası izledi İlk ürününü 2 Ocak 1813′te aldı ve sevinçten uça uça bunları Baron Chaptal’a götürdü O da hemen Napolyon’a koşturdu Buna son derece sevinen Napolyon’un bizzat fabrikaya gelip sanayiciyi kutlayacağını Chaptal, Delessert’e şu satırlarla müjdeledi:

İmparator fabrikanıza geliyor Ondan önce orada bulunacağım Acele gelin Chaptal 2 Ocak, öğle

Şeker pancarından şeker yapımı, XIX yüzyılın ilk yıllarının en önemli kimya sanayii icadıdır Kısa zamanda bütün dünyaya yayıldı ve fiyatlar durmadan düştü Çünkü 1836′da günde 1000 kilo pancar işlenebilir ve 50 kilo, şeker alınabilirken, 1841′de aynı sonuç 750, 1850′de 650 ve 1860′ta 550 kilo pancardan alındı