Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler* |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler*Büyük harfler, aşağıda sıralanan yerlerde kullanılır Burada yazılmayan yerlerde büyük harfler kullanılmaz![]() 1 Cümle büyük harfle başlar: Hayatta en hakikî mürşit ilimdir![]() İki noktadan sonra gelen cümleler de büyük harfle başlar: Orhon Kitabesi'nde, Türk hakanı şöyle diyor: Türk Tanrısı, Türk milleti yok olmasın diye atalarımı gönderdi ve beni gönderdi Ben hakan olunca gündüz oturmadım, gece uyumadım![]() (Z Gökalp, Türkçülüğün Esasları)Ancak iki noktadan sonra cümle niteliğinde olmayan örnekler sıralanırsa bu örnekler büyük harfle başlamaz: Bazı örneklerde -sız eki kalıplaşmıştır: densiz, hırsız, ıssız, öksüz ![]() Konya'da yetişen sebzeleri sayalım:marul, ıspanak,pırasa ![]() ![]() ![]() Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle başlamaz: 1986 yılında fakülteyi bitirdim ![]() 2 Mısralar büyük harfle başlar:Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi; Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi (Kanunî Sultan Süleyman)Savaş dediğin söz değil, Bayrak dediğin bez değil, Vatan için bir kez değil, Bin ölmüşlüğümüz vardır (N Y Gençosmanoğlu)3 Belli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 1919 senesi Mayısının 19'uncu günü, 29 Ekim 1923'te![]() 4 Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar: Giriş, Vezne, Başkan![]() Levhadaki yazı birkaç kelimeden oluştuğu zaman ilk kelime büyük harfle başlar: Otobüs durağı, Şehirler arası telefon, Öğrenci işleri bürosu ![]() Levhaların ilk kelimesi rakamla yazılmış bir sayı adı ise sonraki kelime küçük harfle başlar: 5 kat, IV sınıf, I blok![]() Uyarı: Kat 3, Bölüm 6, Sınıf 3 şeklindeki yazılışlar yanlıştır ![]() 5 Özel adlar büyük harfle başlar Özel adların neler olduğu örnekleriyle birlikte aşağıda sıralanmıştır:· Kişi adları, soyadları ve takma adlar: Mustafa Kemâl Atatürk, Yunus Emre; Demirtaş (Ziya Gökalp), Deli Ozan (Faruk Nafiz Çamlıbel) ![]() · Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar ve meslek adları: Sayın Hasan Eren, Prof Dr Mehmet Kaplan, Yzb Cengiz Topel![]() Tarihî kişilerin adlarından önce gelen unvanlar ve lâkaplar da büyük harfle başlar: Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim, Genç Osman, Deli Petro, Avcı Mehmet, Kanunî Sultan Süleyman ![]() Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz:Fahriye abla, Ayşe teyze, Fatik nine, Ali enişte ![]() Resmî yazılarda saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler de büyük harfle başlar: Sayın Bakan, Sayın Vali, · Hayvanlara verilen özel adlar: Tekir, Minnoş, Düldül, Karabaş ![]() · Millet,boy,oymak adları: Türk, Alman, Kırgız, Türkmen, Karakeçili ![]() · Dil ve lehçe adları:Türkçe, Rusça, Kazakça, Oğuzca, Yakutça ![]() · Devlet adları: Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti ![]() · Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını anlatan sözler: İslamiyet, Müslüman, Hristiyanlık, Katolik,Budist, Hanefî ![]() · Din ve mitoloji kavramlarını karşılayan özel adlar:Tanrı, Allah, Cebrail, Zeus ![]() · Gezegen ve yıldız adları: Merkür, Dünya, Neptün Dünya, güneş, ay kelimeleri coğrafya ve gök bilimiyle ilgili yayınlarda terim olarak kullanıldığı zaman büyük harfle başlar![]() · Yer adları: Asya, Avrupa, Taşkent, İstanbul Boğazı, Konya Ovası, Zafer Meydanı, Türk Ocağı Sokağı, Gazi Caddesi, Atatürk Bulvarı ![]() Yer adlarında ilk isimden sonra gelen deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb tür bildiren isimler küçük harfle başlar: Marmara denizi, Tuna nehri, Erciyes dağı Ancak ikinci isim özel isme dâhil ise ve ikisi birden kastedilen kavramı karşılıyorsa, ikinci isim de büyük harfle başlar: Van Gölü, Konya Ovası, Ağrı Dağı, Tuz Gölü, Çanakkale Boğazı![]() · Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar:Topkapı Sarayı, Horozlu Han, Çankaya Köşkü, Mostar Köprüsü, Bilge Kağan Anıtı![]() · Kurum, kuruluş ve kurul adları: Selçuk Üniversitesi, Türk Dil Kurumu, Millî Kütüphane, Emek İnşaat, Çankaya Lisesi, Yeşilay Derneği, Danışma Kurulu, Türk Ocağı ![]() Kurum, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm vb kuruluş bildiren kelimeler, belli bir kurum kastedildiği zaman büyük harfle başlar: Bu yıl Meclis, fazla mesai yapacak Son günlerde Üniversitemizdeki canlılık iyice hissedilmeye başlandı![]() · Kitap, dergi, gazete, tablo, heykel ve hukukla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Nutuk, Safahat, Suç ve Ceza, Turfanda mı, Turfa mı?, Leylâ ile Mecnun; Türk Yurdu, Türkiye, Halı Dokuyan Kızlar (tablo), Düşünen Adam (heykel), Borçlar Hukuku (kanun) ![]() Özel ada dahil olmayan gazete, dergi, tablo vb sözler büyük harfle başlamaz: Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi, Türk Yurdu dergisi![]() · Millî ve dinî bayramların adları: Ramazan Bayramı, Cumhuriyet Bayramı, Nevruz Bayramı Bayram niteliği kazanmış günlerin adları da büyük harfle başlar: Anneler Günü, Öğretmenler Günü, Tıp Bayramı· Tarihî olay, çağ ve dönem adları: Kurtuluş Savaşı, İlk Çağ, Millî Edebiyat Dönemi ![]() · Özel adlardan türetilen kelimeler: Türklük, Türkçülük, Türkçe, Konyalı, Türkoloji, Avrupalı, Asyalı ![]() Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar: Antep fıstığı, İngiliz anahtarı, Van kedisi, Hindistan cevizi, Japon gülü, Maraş dondurması, Brüksel lâhanası ![]() |
|
| Konu Araçları | Bu Konuda Ara |
| Görünüm Modları | |
|
|