Açlık-Tokluk

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Açlık konusunda tecrübeli kişiler sayılabilecek hint fakirleri (ve benzeri kişiler), 2-3 günlük açlıktan sonra açlık duygusunun ortadan kalktığını ve bunun yerine iyilik halinin ve öfori (mutluluk, neşe, çoşku hali) durumunun geliştiğini belirtmektedirler

Açlığın 4 aşaması vardır:
Aşama 1:
Açlık merkezi beyinin hipotalamus adı verilen bölümünde yer almaktadır

Barsak ve mide duvarında bulunan hassas sensörler hipotalamus ile irtibatı sağlarlar

Bu sensörler mide ve barsaklardaki yiyeceklerin meydana getirdiği dolgunluğunun miktarı hakkındaki bilgileri sinirler aracılığı ile hipotalamusa iletirler

Diğer biyokimyasal sensörler de glukoz, amino asit ve yağ asitleri gibi çeşitli maddelerin kandaki düzeylerini kontrol ederler

Bu kontrole ilişkin bilgiler de hipotalamusa iletilir

Kandaki glukoz (şeker) düzeyi düştüğünde, hipotalamus beyne uyarı göndererek yiyecek aranmasına yönelik davranışların başlatılmasına çalışır

Aşama 2:
Eğer vücut gönderilen uyarılara rağmen yiyecek alımını başlatmazsa, hipotalamus uyarıların şiddetini yoğunlaştırır

Aşama 3:
Hipotalamusun ürettiği şiddetli uyarılar da işe yaramazsa; hipotalamus taktik değiştirir ve depolanmış halde bulunan yağ asitlerinin yakılmasına başlanır; yani rezervleri tüketmeye başlar

Aşama 4:
Eğer bu aşamaya ulaşılırsa hipotalamus açlıkla ilgili uyarıları iptal eder

Belirli Yiyeceklere Karşı İştah Duyma
Vücut genelde spesifik olmayan açlık duymakla birlikte belirli yiyeceklere karşı iştah artışı da gözlenebilir

Örneğin:
Noradrenalin, insülin ve nöropeptid-Y isimli maddeler ekmek ve şehriye türü yiyeceklere karşı iştahı arttırır

Galanin maddesi, yağlı yiyeceklere karşı iştahı arttırır

Kandaki serotonin miktarı artarken karbonhidratlı yiyeceklere karşı istek azalır ve et gibi proteinden zengin besinlere karşı iştah artış gösterir

Bol proteinli bir yemekten sonra kan serotonin seviyesi düşer

Bir sonraki istek bol karbonhidratlı yiyeceklerdir

Doyma - Tokluk
Tokluk hissi yavaş yavaş gelir

İlk sinyaller mide ve barsakların duvarlarından gelir ve bu organların yiyecekle dolduğunu ve gerildiğini beyine bildirir

Tokluk hissi sadece yenilen yemeğin miktarına bağlı değildir; aynı zamanda yiyeceğin türü ile de ilişkilidir

Örneğin bir litre su açlık duygusunu gidermez

Tokluk merkezi de hipotalamusta bulunur, bu bölge kandaki besin maddelerinin kontrolünü de sağlar

Noradrenalin ve kolesistokinin yeterli miktarda enerji depolanmasının kontrolü ile ilgili bilgilerden sorumludur

Serotonin gibi diğer maddeler hareketleri duygularla düzenlerler (iştah gibi)

Konu Araçları	Bu Konuda Ara
Yazıcı Çıktısını Göster Sayfayı E-posta ile Yolla	Bu Konuda Ara: Gelişmiş Arama
Görünüm Modları

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Açlık-Tokluk Açlık konusunda tecrübeli kişiler sayılabilecek hint fakirleri (ve benzeri kişiler), 2-3 günlük açlıktan sonra açlık duygusunun ortadan kalktığını ve bunun yerine iyilik halinin ve öfori (mutluluk, neşe, çoşku hali) durumunun geliştiğini belirtmektedirler Açlığın 4 aşaması vardır: Aşama 1: Açlık merkezi beyinin hipotalamus adı verilen bölümünde yer almaktadır Barsak ve mide duvarında bulunan hassas sensörler hipotalamus ile irtibatı sağlarlar Bu sensörler mide ve barsaklardaki yiyeceklerin meydana getirdiği dolgunluğunun miktarı hakkındaki bilgileri sinirler aracılığı ile hipotalamusa iletirler Diğer biyokimyasal sensörler de glukoz, amino asit ve yağ asitleri gibi çeşitli maddelerin kandaki düzeylerini kontrol ederler Bu kontrole ilişkin bilgiler de hipotalamusa iletilir Kandaki glukoz (şeker) düzeyi düştüğünde, hipotalamus beyne uyarı göndererek yiyecek aranmasına yönelik davranışların başlatılmasına çalışır Aşama 2: Eğer vücut gönderilen uyarılara rağmen yiyecek alımını başlatmazsa, hipotalamus uyarıların şiddetini yoğunlaştırır Aşama 3: Hipotalamusun ürettiği şiddetli uyarılar da işe yaramazsa; hipotalamus taktik değiştirir ve depolanmış halde bulunan yağ asitlerinin yakılmasına başlanır; yani rezervleri tüketmeye başlar Aşama 4: Eğer bu aşamaya ulaşılırsa hipotalamus açlıkla ilgili uyarıları iptal eder Belirli Yiyeceklere Karşı İştah Duyma Vücut genelde spesifik olmayan açlık duymakla birlikte belirli yiyeceklere karşı iştah artışı da gözlenebilir Örneğin: Noradrenalin, insülin ve nöropeptid-Y isimli maddeler ekmek ve şehriye türü yiyeceklere karşı iştahı arttırır Galanin maddesi, yağlı yiyeceklere karşı iştahı arttırır Kandaki serotonin miktarı artarken karbonhidratlı yiyeceklere karşı istek azalır ve et gibi proteinden zengin besinlere karşı iştah artış gösterir Bol proteinli bir yemekten sonra kan serotonin seviyesi düşer Bir sonraki istek bol karbonhidratlı yiyeceklerdir Doyma - Tokluk Tokluk hissi yavaş yavaş gelir İlk sinyaller mide ve barsakların duvarlarından gelir ve bu organların yiyecekle dolduğunu ve gerildiğini beyine bildirir Tokluk hissi sadece yenilen yemeğin miktarına bağlı değildir; aynı zamanda yiyeceğin türü ile de ilişkilidir Örneğin bir litre su açlık duygusunu gidermez Tokluk merkezi de hipotalamusta bulunur, bu bölge kandaki besin maddelerinin kontrolünü de sağlar Noradrenalin ve kolesistokinin yeterli miktarda enerji depolanmasının kontrolü ile ilgili bilgilerden sorumludur Serotonin gibi diğer maddeler hareketleri duygularla düzenlerler (iştah gibi)