Hafıza Bellek Güçlendirmenin Yolları

Hafıza Güçlendirmenin 11 Yolu

Unutkanlık sorunu, yaşlanan insanın en önemli korkularındandır Özellikle 50'li yaşlar sonrasında ufak tefek unutkanlıklar ile ciddi bellek sorunları birbirine karıştırılır
Orta yaşlıların nerdeyse yarısı kendilerinde bir bellek kaybı sorununun başladığını zanneder Hemen belirtelim! Bunların çoğu küçük ve hoş unutkanlıklardır Hayatı tatlandıran ve keyif katanlar biraz da bu nükteli olaylardır!

Belleği güçlü tutmanın pek çok püf noktası, uyulması gereken çok sayıda kuralı var Harvard Tıp Okulu öğretim üyesi Dr Aoron P Nelson zinde bir beyne sahip olmanın temel kurallarını şöyle sıralıyor:

- Hipertansiyonu ve kolesterol yüksekliği sorununu önleyin ya da kontrol altına alın Kalbiniz için kötü olanın beyniniz için de kötü olduğunu unutmayın

- Alkolü azaltın Erkeklerin iki, kadınların bir ölçüden (bir ölçü içkiyi 'bir bardak şarap' olarak kabul edebilirsiniz) daha fazla alkol kullanması beyin hücrelerini tahrip etmektedir

- İyi ve kaliteli uyku uyuyun İyi bir uyku için ortalama 8 saat gerekir Kaliteli uyku beynin yeni öğrenilenleri pekiştirmesini sağlar Öğrenilmiş bilgilerin pekiştirilmesinin uzun süreli belleğin en önemli desteği olduğu biliniyor

- Stresinizi iyi yönetin Ölçülü ve kontrollü stres dikkati yoğunlaştırmakta, odaklanmayı arttırmaktadır Kontrolsüz, uzun süreli ve aşırı stres ise dikkati sürdürme kapasitesini yok etmekte, unutkanlığı tetiklemekte, kortizol hormonunu yükselterek beynin bellek için önemli bölümlerinde hasar geliştirmektedir

- Yeni şeyler öğrenmeye devam edin Her yeni bilgi ve beceri birer bellek egzersizidir Yeni sporlar, hobiler, araştırma alanları, heyecanlı ve zevkli problemler, ezberlenen yeni şiirler ve yeni diller beyniniz için en güçlü vitaminlerdir

- Tembelliği bırakın Zihinsel faaliyetlerinizi sınırlamayın Özellikle televizyon seyretmek gibi pasif faaliyetleri azaltın Televizyon karşısında geçirdiğiniz saatler sadece bedensel değil, ruhsal sağlığınızı da kötü yönde etkiler

- Her gün egzersiz yapın Günde 30-45 dakika, haftada en az 4 gün yürümeye, iş saatlerinde daha çok aktif olmaya, kısa mesafelerde taşıt kullanmamaya çalışın Özellikle yürümenin beyin sağlığı ve yeniden yapılanma sürecini olumlu yönde etkilediğini gösteren çok sayıda kanıt var Beynin yeni yetenekler kazanabilmesi beyin hücreleri arasında güçlü ve yoğun yeni bağlantılar oluşturabilmesinin başlıca desteklerinden biri de düzenli ve ılımlı egzersizlerdir Bizim önerimiz fırsat buldukça yürümenizdir

- Kullandığınız ilaçları yeniden gözden geçirin Özellikle beyni etkileyen ilaçları doktor önerisi olmadan kullanmayın Depresyon giderici, uyku verici, ruhsal gevşetici ilaçlara komşu, eş dost tavsiyeleri ile başlamayın

- Reçetesiz satılan ilaçları rastgele yutmayın Doğal ya da zararsız diye kullanabileceğiniz bitkisel ürünlerin (valerianlar), besin desteklerinin (melatonin) ve diğerlerinin (hüperzin, Sam'e) beyin hücrelerinizi üzebileceğini, zihinsel fonksiyonları bozabileceğini unutmayın Antihistamik- antialerjik ilaçları özellikle alüminyum içeren antiasitleri ve uyku kolaylaştırıcıları doktorunuzla konuşmadan uzun süre kullanmayın

- Vitaminlerden yararlanın E ve C vitamini gibi antioksidan vitaminlerin, selenyum gibi serbest radikal avcısı minerallerin hücreleri oksitlenmekten koruyan güçlerinden faydalanabilirsiniz Yeteri kadar B vitamini, özellikle B12 vitamini aldığınızdan emin olun Dengeli bir beslenmenin de yaşlılıkta vitamin eksikliğine yol açabileceğini hatırlayın

- Hayata bağlı kalın Hayatınıza önem katan bağları iyice sıkılaştırın Huzurunuzu koruma ve güçlendirmeye bakın Aileniz, dostlarınız, işiniz, hemşerilik ve vatandaşlık bağlarınıza, inançlarınıza daha sıkı sarılın İnsanlarla daha sık birlikte olmaya, aileniz ve arkadaşlarınızla olumlu ilişkiler kurmaya ve sosyal aktivitenizi çoğaltmaya çalışın
İyi sosyal ilişkileri olan yaşlılarda bellek fonksiyonları bozulmuyor Sosyal ilişkiler bir taraftan zihinsel egzersizleri yoğunlaştırıyor, diğer taraftan çeşitli olayların ruhsal travmalarını hafifletmeye yardımcı oluyor

Hafızanızı güçlendirmenin etkili yolları

Hafızanızın zayıfladığından şikayet ediyorsanız bu yazıyı dikkate alın



İlerleyen yaşla birlikte tüm vücudunuzda olduğu gibi beyin yapısında ve işlevlerinde de doğal değişimler meydana gelir Bellek zayıflaması da bu değişimlerden biridir Ancak belleğinizin sadece yaşa bağlı olarak zayıfladığını da zannetmeyin Tiroid problemleri, bazı karaciğer hastalıkları, B12 eksikliği, bazı ilaçlar hatta böbrek sorunları belleği zayıf düşürebiliyor Depresyon, uykusuzluk ve aşırı stres de belleği olumsuz etkiliyor Genel sağlığa zarar veren kolesterol yüksekliği, hipertansiyon, kan şekeri yüksekliği, homosistein fazlalığı ve şişmanlık ile sigara-alkol kullanımı, beslenme yanlışları ve aktivitesi düşük yaşam da belleğe zarar veriyor Eğer belleğinizi güçlendirmek istiyorsanız öncelikle damar sağlığınızı dikkatle izlemeniz ve düzenli kontrollerle sağlık risklerinizi veya sorunlarınızı belirleyip uygun tedavilerden yararlanmanız gerekiyor Bellek sorunlarınızın başka bir sağlık problemiyle ilişkisi de olabilir ve bu durum sorunun giderilmesi halinde düzelebilir

BULMACA ÇÖZÜN
Belleğinizi güçlendirmek için öncelikle hatırlama yeteneğinizi geliştirmelisiniz Yabancı dilde kelimeleri, yeni tanıştığınız kişilerin isimlerini, telefon numaralarını ve adreslerini hatırlamaya çalışın Atasözlerini, deyimleri, fıkraları hatta kitap ve CD isimlerini akılda tutmak da işinize yarayacaktır Bulmaca çözmek, matematik veya mantık sorularıyla uğraşmak, düzenli olarak kitap-gazete-dergi okumak iyi bellek egzersizleridir Sosyal hayatınızı canlandırmanız da belleğinizi güçlendirir Arkadaşlarınızla buluşmak, anılarınızı tazelemek, konser-tiyatro-gösterilerine gitmek, yeni hobiler edinmek, kurslara katılmak son derece faydalı Dikkat etmeniz gereken bir başka nokta; odaklanma kabiliyetinizi geliştirmenizdir Konsantrasyon eksikliği bellek yetmezliğinin önde gelen sebeplerinden biridir Bu nedenle hatırlamak istediğiniz; ister bir isim, isterse bir numara olsun bilgileri aldığınızda başka bir şey düşünmemeye gayret etmelisiniz Yapmanız gereken şeyleri listelemeniz ve gününüzü planlamanız da işinizi kolaylaştıracaktır Aynı anda pek çok şeyi düşünmekten, birden fazla şeyle aynı anda ilgilenmekten de kaçınmalısınız

YÜRÜYÜŞ YAPIN
Belleğinizi güçlendirmek istiyorsanız yukarıdaki önerilerle birlikte hayat tarzınıza da dikkat edin Haftada 3-4 kez yapılan 30-40 dakikalık yürüyüşler tüm organlarınız gibi beyninize de fayda sağlar Aşırı yağlı, şekerli yiyeceklerden uzak durun E, C, B6 ve B12 vitaminleri, Omega-3 yağ asitleri, flavonoid ve karetenoid gibi antioksidanlar açısından zengin bir beslenme benimseyin İyi bir uyku düzeninin, stresten uzak bir yaşamın güçlü bir bellek için şart olduğunu unutmayın "Bellek için özel destekler var mı?" diye soruyorsanız, Ginkgo Biloba'nın sık kullanılan bir bellek desteği olduğunu belirtelim Ancak bu desteğin kanı sulandırma gibi bir etkisi olduğundan mutlaka doktor tavsiyesi ve kontrolü ile kullanılması gerektiğini de hatırlatalım Tüm bu önerilere rağmen belleğinizin giderek daha fazla zayıfladığını düşünüyorsanız, mutlaka uzman bir hekime gözükmeniz gerektiğinin de altını çizelim

Hafıza Bellek güçlendirmenin yolları

Bellek kaybının en önemli sebepleri arasında stres gösteriliyor Dünya çapında otorite olarak kabul edilen Aaron PNelsonun “Belleğinizi Nasıl Güçlendirirsiniz?” isimli kitabı, iş dünyasını yakından ilgilendiren bu sorunla mücadele yollarını anlatıyor…






Yaş ilerlemesine bağlı oluşan bellek kaybı, günlük yaşamda büyük sıkıntılara yol açsa da aslında önlenebilir bir rahatsızlık Tıpkı olası yıkıcı etkilerinin önlendiği veya oluşmuş hasarın bir kısmının geriye döndürülebildiği diğer yaygın hastalıklarda olduğu gibi

Bellek konusunda dünyaca tanınmış otoritelerden biri olan Dr Aaron P Nelsonın kaleme aldığı “Belleğinizi Nasıl Güçlendirirsiniz?” adlı kitap, belleğin nasıl çalıştığını, bellek kaybı problemlerini, bunun nedenlerini ve tedavi şekillerini anlatıyor Acıbadem Sağlık Grubu ve Optimist Yayınlarının Harvard Tıp Okulu rehberliğinde yayımladıkları kitap, bu alanda merak ettiğiniz her türlü sorunun yanıtını içeriyor Bellek kaybının baş müsebbipleri arasında stresin yer aldığını göz önünde bulundurursak, iş dünyasını yakından ilgilendiren bu kitapta yer verilen basit önlemlerle yaşa bağlı bellek zayıflamasına karşı mücadele edebilir, konsantre olma, bilgiyi belleğe alma ve daha sonra hatırlama yeteneğinizi geliştirebilirsiniz

BELLEK PROBLEMLERİNİN NEDENERİ
Genler
Beyninizin nasıl gelişeceğini ve yaşamınız boyunca nasıl evrim geçireceğini genler belirler ve bu sizden bağımsız bir faktördür Belleğinizin ne kadar güçlü olacağını ve yaşla birlikte gücünün ne kadar azalacağını genler belirler Alzheimer, hipertansiyon veya depresyon dahil belleğe zarar veren birçok hastalıkla ilgili riskleriniz genlerin etkisi altındadır

Hormonlar
Cinsiyet hormonları belleği etkiliyor Yaşla birlikte kadınlarda östrojen, erkeklerde testosteron düzeyi düşer ve bunlar yaşa bağlı bellek kaybını da tetikler

Yaşa bağlı yaygın hastalıklar
Bu hastalıklar belleği dolaylı ya da dolaysız zayıflatabilir Bunların bazısı için kullanılan ilaçlar da belleğe ya da konsantrasyona zarar verme riski taşır

Koroner arter hastalığı
Kalbiniz için kötü olan, beyniniz için de kötüdür Yüksek kolesterol, hipertansiyon, diyabet gibi hastalıklar bellek problemi riskini artırır

Tiroid bozukluğu
Tiroid bezi, fonksiyonunu gerektiği gibi yerine getiremiyorsa, metabolizmanız çok hızlı ya da çok yavaş olabilir Her iki problem de öğrenmeyi ve belleği etkileyebilir

Nörolojik bozukluklar
Çeşitli nörolojik bozukluklar, nöronlarda ve nöron ağında doğrudan hasar yaparak ya da nöronların gerektiği gibi işlev görmesini engelleyerek bellek kaybına ve diğer türden bilişsel fonksiyon bozukluklarına yol açabilir (Alzheimer, inme, kafa travması, parkinson, epilepsi)

Kanser
Kansere karşı uygulanan kemoterapi ve ışın tedavisi de bellek kaybını tetikleyebilir

Ruh hali, stres ve bellek
Gerek depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik bozukluklar, gerekse de yoğun stres optimum belleğe zarar verebilir Bu problemleri kontrol altına almak genellikle bellek fonksiyonunu düzeltir

İlaçlar
Yeni bir ilaca başladıktan sonra belleğiniz zayıflarsa, bu durum pekala ilaçla bağlantılı olabilir Hangi ilaçların bellek kaybına yol açtığını, Nelsonun kitabında liste halinde bulabilirsiniz

Uyku
Geceleri iyi uyuyamayan kişiler rahat uyuyanlara göre unutkanlığa daha eğilimlidir Bellek pekişmesi için iyi bir gece uykusu temeldir Belleği korumaya yeten uyku süresi ise altı saattir Çünkü uyku stres hormonlarını düşürme etkisiyle zaten belleğe dolaylı yoldan fayda sağlıyor

Diyet ve beslenme
Okuduklarınızın aksine belleğinizi güçlendirecek sihirli bir “beyin besini” yoktur Ama kalitesiz bir diyet belleğinize zarar verebilir Ayrıca bellek kaybını önleyecek sağlıklı yiyecekler ve besin maddeleri bulunuyor Bunları şöyle sıralayabiliriz;

B vitamini
Folik asit, B6, B12 vitaminleri vücutta doğal olarak üretilmez bu yüzden yiyeceklerden ve tamamlayıcılardan sağlanmalıdır Bu vitaminler şu yiyeceklerde bulunur: Karaciğer, tahıl ürünleri, pirinç, fındık türü sert kabuklu yemişler, süt, yumurta, et, balık, meyveler, yeşil sebzeler

İyi yağlar, kötü yağlar
Beynimiz, doymuş yağlardan (ette ve süt ürünlerinde bulunur) ve trans yağlardan kötü etkilenebilir Ama beynimiz fındık türü sert kabuklu yemişlerden, birçok bitkisel yağdan ve balık yağından gelen doymamış yağlarla güçlenebilir

Antioksidanlar
Antioksidanlar yani C, E vitaminleri ve beta-karoten zararlı molekülleri etkisiz bırakır Bu yüzden antioksidanlar bellek kaybına karşı koruma sağlayabilir

Alkol
Tıpkı mebzul miktarda stresin faydalı olması gibi ölçülü miktarda alkol de bellek için olumlu etkide bulunabilir Araştırmalar az ve orta derecede alkol kullanımının bunama riskini azalttığını ortaya koyuyor

Egzersiz
Egzersizin bellekle ne ilgisi olduğunu merak ediyorsunuzdur Araştırmalara göre hareketsiz kişiler, düzenli fiziksel aktivite içinde olan insanlara göre daha büyük bellek kaybına uğruyor Mutlaka bir spor dalıyla uğraş şart değilse de günlük yaşamda hareketli olmak bellek için çok faydalı

Zihinsel canlılık
Yaşlandıkça beyninizin ne kadar iyi performans göstereceği, onun ne kadarını kullandığınıza bağlıdır Akıllarına meydan okuyan kişiler, zihinsel faaliyetten uzak kişilere kıyasla zaman içerisinde daha esnek bir belleğe sahip olabiliyor

Sigara
Sigara içenlerin isimleri ve yüzleri içmeyenler kadar iyi hatırlayamadığını yıllardır biliyoruz Sigara içenler içmeyenlerle kıyaslandığında bellek ve buna bağlı bilişsel fonksiyonlarda çok daha keskin bir düşüş sergiliyor

Uyuşturucu kullanımı
Uyuşturucu belleğe ve beyin fonksiyonlarına zarar verebilir Hatta bu zarar sadece ilaçların kullanıldığı dönemde değil sonrasındaki aylarda da sürebilir

YANLIŞ KANI: Her stres bellek için kötüdür
Aşırı stres belleğinizi köreltebilir, ama ölçülü miktarda stres aslında belleğiniz güçlendirebilir Gözünüzde büyüyen iş teslim tarihinin baskısı, odaklanma ve dikkati koruma yeteneğinizi artırabilir Sonuçta bilgiyi daha etkili bir biçimde edinirsiniz, bu da bellek pekişmesini ve geri getirmeyi teşvik eder

İYİ BİR BELLEĞE SAHİP OLMAK İÇİN:
* Oturmayın, düzenli egzersiz yapın
* Takviye olarak vitamin alın
* İnsan içine karışın
* Mutfağınızı sağlıklı yiyeceklerle donatın
* Uykunuza dikkat edin
* Mutlaka yeni şeyler öğrenin
* Biraz alkol alın
* En küçük şeyi dert etmeyip, stresi yönetin
* Lütfen hayata bağlanın
* Laçkalıktan kurtulun, düşüncelerinizi ve hayatınızı organize edin
* Etkili önlemlerle beyninizi darbelerden koruyun
* Kesinlikle başarabilirsiniz! Pozitif tutumunuzu sürdürün